Euskararen Gramatika

22.7.3. Berdin eta nahiko

22.7.3a Berdin ere batzuetan sail honetan sartzen ahal dugu: Betidanik eta alde guztietan berdin gaizki ikusia dela […] (Larreko); Iduri kanpoz berdin ongi doazela beti, baina kasurik egin gabe galtzerat uzten beren mintzaia (J. P. Arbelbide). Esanahiari dagokionez ‘gauza bera, halaber, nolanahi ere…’ adierazi nahi du. Iparraldekoa da, baina B. Mogelek ere badu adibideren bat: Egizu nahi duzuna; berdin ez diogu guk geure buruari horrelako lorrik eman nahi (B. Mogel).

22.7.3b Nahiko (edo nahikoa) adberbioa zenbatzaile zehaztugabetzat hartzen dugu: Badute nahiko afari (Orixe); Hogei bat lagun nahiko muniziorekin bagina (I. Alkain eta A. Zavala); Nahiko buruhauste bereganatu zuen (J. A. Irazusta). Zenbakaitz diren izenekin ere: Nahiko toki badago (Labaien); Nahiko beldur diot (Orixe). Arruntak dira adibideak artikuluarekin ere: Ez da arrazoi nahikoa gainerako bideak mozteko (Mitxelena); Ausardi nahikoa dutenak (Txillardegi). Askotan aurreko izenak ere hartzen du artikulua: Dirua nahikoa daukazue (Etxeita); Gaia nahikoa bildu nuen (Mitxelena); Eta zuk guztientzako indarra nahikoa (Insausti); Emango digu lurrak / garia eta artoa / gaztaina, sagardoa / ta ardoa nahikoa (Munibe). Baina ez da ezinbestekoa artikulua jartzea: Jan nahikoa eman (Inza); Ale nahikoa jan (Orixe); Ausardi nahikoa dutenak (Txillardegi); Hats nahikoa hartu (Oskillaso). Beraz, ezin da hor arau esturik eman.

Adberbio hori graduatzailea ere izan daiteke: Harreman hori nahiko ongi ikusten da (Mitxelena); Bazeneki zein gogoan dudan gaizo haur ona! Jainkoak ez ahal du nahiko gaizki kausitua izan dadin (Hiriart-Urruti).

22.7.3c Aditzekin eta adjektiboekin ere erabiltzen da. Ez da erraza jakitea batzuetan zer den, graduatzailea edo adberbio arrunta. Tradizioan nahiko eta nahikoa txandakatzen dira, predikatu gisa ageri direnean ere: Gainalde zurituak nahikoa erakutsi eta goraipatu ditugu (Mitxelena); Mingaina bidean nahikoa busti zait (Amundarain); Horretarako zu zerori nahikoa zara (Barriola); Zuek bertan izanez gero nahiko apainduko duzue (Labaien); Harreman hori nahiko argi ikusten da (Mitxelena); Nire ustez nahiko egin nuen (J. A. Irazusta); Nahiko xelebrea zen, erdi eroa (Anduaga); Nahikoa aldakorra dugu (Mitxelena); Bart nahiko ederrak ikusi nitian (M. A. Mintegi); Gela nahiko txikia zen bertan hiru ohe edukitzeko (Iturralde). Izena konplementatzen duen adjektibo batekin ageri bada, tartean ikusiko dugu maiz: gizon nahiko handia.