Euskararen Gramatika

22.1.2. Adberbioak ez dira aditz argumentuak

Adberbioak, nolabait esateko, aditzaren argumentu egituratik (§ 23.3) kanpo geratzen dira, bazter batean bezala: ekarri aditzak norbaitek zerbait ekartzea eskatzen du (beraz, nor eta zer argumentuak ezinbestekoak ditu, eta anitzetan nori ere). Baina ez du aditzak berez eta ezinbestean eskatzen nola ekarriko duen, noiz, norekin edo zergatik, horiek guztiak gertaera posibleen konstanteak baitira. Gertaerak beti gertatzen dira noizbait, nonbait, nolabait… zirkunstantzia batzuetan alegia. Horiek ez ditu aditz batek, honek edo besteak, berez eta bereziki eskatzen. Nahi izanez gero, hiztunak zehatz ditzake, jakina, edo ez, baina ez da aditzen kontua hori. Aditzak berez eskatzen duen informazio trinkotik kanpo gelditzen da, ez da ezinbestekoa informazio hori ematea. Aldiz, aditz baten izaera semantikoaren berri eman nahi izanez gero, haren ezaugarriak azaldu nahi izanez gero, aditzaren argumentu sarea definitzeko ezinbestekotzat hartzen diren argumentuak zein diren zehaztu beharko da: etorri (norbait), eman (norbaitek–norbaiti–zerbait), edan (norbaitek–zerbait) eta abar. Beste kontuak marjinalak dira alde horretatik, zirkunstantzialak. Adberbioak hor kokatzen dira, inguruan, beste maila batean, aditzaren gunetik urrunago, eta “zirkunstantziak” markatzen dituzte¹⁷⁹.

¹⁷⁹ Argumentutzat hartuko ditugu, oro har, aditzarekin komunztadura egiten duten sintagmak. Zernahi gisaz, arazoa ez da hain sinplea: Jonek liburua ipini du esaten badugu, bistan da ipini aditzak nonbait ipintzea eskatzen duela. Bistan da ere Jonek argazkia ikusi du esaten badugu, ikusi aditzak ez duela ezinbestean non ikusi duen eskatzen, ikuste hori beti gertatuko baita nonbait. Ez da aditzaren kontua, baizik gertaera guztiena. Hortaz, badirudi sintagma eta aditzen artean badirela hiru maila bezala: argumentuak, argumentu ez diren ezinbesteko osagarriak eta osagai zirkunstantzialak, perpausean kanporago leudekeenak.