Euskararen Gramatika

5.6.1. Sarrera

Oinarriari eransten dioten adieraz gain, badute beste berezitasun bat ondoren aztertuko ditugun bi atzizkiek: biek har ditzakete sintagma egiturako oinarriak. Oro har, eratorpenean (eta hitz elkarketan ere) kategoria lexikoak izaten dira oinarri eta kategoria lexikoak sortzen dira. Berehala ikusiko dugunez, ordea, salbuespen dira -dun eta -ko₃; ziurrenik, lehena erlatibo laburtua baino ez delako eta, beraz, aditzen osagarri zuzenek izan ditzaketen egitura berak har ditzakeelako. -ko atzizkiaren kasuan, berriz, hau ere berez flexioaren alorrekoa delako; beheraxeago ikusiko dugu zergatik esaten dugun hemen aztertuko dugun -ko₃ hau adjektibo-sortzailea dela, hau da, eratorpenaren eremukoa.

Oinarriaren kategoriak markatzen du, hein batean, bien arteko banaketa: izen kategoriako oinarriek, oro har, -dun hartzen dute (oso urriak dira izena oinarri duten -ko₃ eratorriak). Zenbatzaile sintagmek, oro har, -ko₃ hartzen dute. Izen sintagma edo adjektibo sintagma (bihotz on) kategoriako oinarriek, berriz, atzizki bata zein bestea onartzen dute. Adierari dagokionez, biek adierazten dute jabegoa, eutea (posesioa), eta posesioaren nolakotasunean dago, hain zuzen ere, aztergai ditugun bi atzizkien arteko desberdintasuna zenbait gramatikariren iritziz, nahiz -koren kasuan adiera zabalagoa izan, berehala ikusiko dugunez (epe luzeko inbertsiogile).