Euskararen Gramatika

4.5.12.2. -antza/-antzia

Atzizki erromantze honen lematzat Villasantek -antza aldaera ematen du, nahiz Mitxelenak berak esan bi formak, -antza (erdal -ança zaharra) eta -antzia (erdal -ançia), latinezko atzizki beretik eratorriak direla.

Oinarrian mailegu bidez hartutako aditzak aurkituko ditugu; eta behin baino gehiagotan zalantza ere sor dakiguke benetan euskaraz eratorria ote den, ala izen osoa den maileguz hartua (esperantza, perseberantzia, usantza…). Nolanahi ere, emankortasun urrikoa izan da euskal lexikoaren ondarean: akabantza, alegrantzia, eskudantzia, fidantza, frogantza, obligantza, salutantzia, signifikantza.

Adjektiboa, bat zenbatzailea, erakuslea… ondoan har dezaketenez, ‘ondorioa’ adierako izenak direla esan daiteke: Eskudantzia hek bere [neskatxen] arintasunagatik gerthatu zaizkotela (Duhalde); Ordukoa zen oraikoaren seinale bat, figura bat, pintura bat, eta signifikantza bat (Axular); Guzieri salutanzia eder bat egin ondoan, hurbildu zen nereganat (J. B. Elizanburu).