Euskaltzaindiaren adierazpenak (1976-2022)

Maite Iturbe andrea,
EiTBko zuzendari nagusia

Gaia: “Una Historia de Vasconia” programaz

Andre agurgarria:

EiTB Una Historia de Vasconia izenburua daraman telesaila emititzen ari da. Adierazi denez, telesail honek Euskal Herriaren historiaren zenbait gertaera eta kontakizun ikuspegi kritiko batetik aztertzea du xede nagusitzat.

Euskaltzaindiak hor zehar barreiaturiko mitoak, aurreiritziak eta uste okerrak zuzentzeko asmoa duten programa guztiak begi onez ikusten ditu, horrek euskal gizartea are informatuago egon dadin ahalbidetzen baitu. Nolanahi ere, euskarari dagozkionez, uste okerrak edota erdi-egiak zuzentzeko asmoz ekoizten diren programak, oinarri sendoak —ez egiaztatu gabeko teorietan edo batzuen iritzietan— kontuan hartuz ekoiztea komeni da baldin eta usteak, erdi-egiak edo aurreiritzi berriak barreiatuko ez badira. Euskaltzain batzuk, bai eta herritar batzuk ere Euskaltzaindira hurreratu dira programa horrek zabaldutakoen egiazkotasunaz galdezka. Egia esan, zenbait baieztapen eta azalpen ez dira erabat zuzenak… beste zenbaiten kasuan heldulekuak ahulegiak dira ondorio orokorrik ateratzeko —beraz, zuhurtasunez jokatzea komeni da— eta, gehienez, egin daitezkeen interpretazio edo teorien eremuan laga beharko lirateke, ikus-entzuleak berariaz ohartaraziz.

Euskaltzaindia, EiTBrekin duen lankidetza-hitzarmenaren esparruan, prest dago halako edukiak landu nahi dituenean EiTB laguntzeko, egiazkotzat jo daitezkeenak, hots, oinarri sendoak dituzten gertaerak adieraziz eta gainerakoak testuinguru egokian koka daitezen lagunduz. Esan gabe doa, teoria zein bestelakoetan iritziak ugariak direla eta halakoetan tentuz jokatzea komeni dela.

Besterik gabe, lankidetzarako dugun borondatea berretsiz, begirunez

Xabier Kintana,
idazkaria

Bilbon, 2016ko uztailaren 14an.

(Euskaltzaindiaren Azkue Biblioteka eta Artxiboa)