Jagonet

Badakit galdutzat eman, jo...eta halakoak zuzenak direla; baina zuzendutzat eman, zuzendutzat jo, egintzat eman, amaitutzat eman eta horiek ere ondo al daude?

Erraza da eskalatzea = erraza da eskalatzen?

Baliokideak al dira?: Konpontzen saiatu da = konpontzera saiatu da.

Azterketa batean, Aukera anitzeko galdekizunetan honako hau agertzen zen:

Zergatik zaude hain haserre?

a) Ez zidatelako gaia azaltzera utzi

b) Ez zidatelako gaia azaltzen utzi

c) ...

d)...

Erantzunetan, ontzat, b) aukera ematen zen. Ekialdeko euskalkietan, hala ere, -tzera erabiltzen da. Zalantza: utzirekin -tzen erabili behar da beti ala biak erabil daitezke? Edo, non bata eta non bertzea?

Egoki egina al da honako adibideokin egin dugun "zuzen/oker" sailkapena?

Arotxanean geratu ginen afaltzera (oker)

Arotxanean geratu ginen afaltzen (zuzen)

Arotxanean sartu ginen afaltzera (zuzen)

Arotxanera sartu ginen afaltzera (zuzen)

Bestalde, nola da honako hau:

Ikustera/ikusten ausartu naiz?

Zein aditz-mota segitu behar dute aditz berriek? Eskiatu aditzak, esaterako: eskiatuko naiz/eskiatuko dut?

Gerra urreko liburu batean, bizkaierazko adizki bitxi batzuk aurkitu ditut, <aditz jokatua + -danik> atzizkia dutenak (zandanik, yakundanik, ebendanik...). Dirudienez, denborazko perpaus mendekoen balioa dute. Arruntak al dira? Euskara batuan lekurik izango al lukete?

Zuzenak al dira sartu aditza eta utzi aditzak elkartuz sortutako esaldi hauek?

SARTZEN UTZI

a) Ez didate utzi hor sartzea.

b) Ez naute utzi hor sartzea.

c) Ez didate utzi hor sartzen.

d) Ez naute utzi hor sartzen.

Zuzenak al dira sartu aditza eta debekatu aditzak elkartuz sortutako esaldi hauek?

SARTZEA DEBEKATU

a) Debekatu egin didate hor sartzea.

b) Debekatu egin didate hor sartzen.

c) Debekatu egin naute hor sartzea.

d) Debekatu egin naute hor sartzen.

Zein forma dira zuzenak: ni(k) neu(k) asko aldatu dut/naiz; harrezkero asko aldatu dira/dute gauzak/ek?