Jagonet

1. Ahalerazko formak (naiteke, dezake) ahal eta ezin aditzen baliokidetzat jo daitezke? Adibidez, joan ahal nintzen = joan nintekeen? Ezezkotan, zein da ñabardura?

2. Zuzena al da ezin joan naiz esatea?

Egoki egina al dago adibideokin egin dugun ‘zuzen/oker’ sailkapena?

Asteburu honetan ziza biltzen egon gara Izaban. (oker)

Asteburu honetan zizak hartzen izan gara Izaban. (oker)

Asteburu honetan ziza biltzen izan gara Izaban. (zuzen)

Asteburu honetan ziza biltzen ibili gara Izaban. (zuzen)

Pilotan jokatzen egon gara 5etatik 6etara. (oker)

Pilotan jokatzen aritu gara… (zuzen)

Atzo klinikan izan nintzen, ama bisitatzen. (zuzen)

Hamabost egun egon naiz klinikan, heste-soberatik operatuta. (zuzen)

Telebista ikusten egon naiz. (zuzen)

Zuzena al da zeren beldur zara? galderari iluntasunaren, otsoaren eta zure soil-soilik erantzutea?

Zalantza hau daukagu: berdin dit (zait) jolastu/jolastea. Zein da zuzena?

Bildu aditzarekin, erabil al daiteke bilduta daude egitura, jendea bilera batean dagoela adierazteko? Pertsonak bilduta egon daitezke?

Zein da ondorengo hauen artean formarik egokiena: ezin dut hori egin / ezin dezaket hori egin / ez dezaket hori egin; ezin diot ulertu / ezin diezaioket ulertu / ez diezaioket ulertu?

Izenez osatzen diren aditz-lokuzioetan (hitz egin, barre egin...) zein erabili behar dugu, -arazi ala eragin? Noiz bata eta noiz bestea?

Zein da egokiagoa, jakin dakit ala jakin badakit?

Nahiago erabiliz gero, nahi aditza bezala erabili behar omen da. Erabilpen arrunta, ordea, bestelakoa da. Izan ere, hau bezalako perpausak esan ohi ditugu: bihar nahiago dut joan. Adibide horrek ez dit eragiten zalantzarik, araua betetzen baita; nire zalantza ezezko perpausak egitean sortzen da. Esate baterako, zuzena al da nahiago dut ez egin (baiezko perpausa)? Ala ez dut egin nahiago (ezezko perpausa) esan behar da?

Nor-Nori-Nork kasuetan, Nor hirugarren pertsona ez bada, nola osatzen da aditz laguntzailea? Adibidez: Nik zu poliziari…