Jatorrizko forma

informazio, berriak

Euskaltzaindiaren Arauak

1 izond.: dirua ateratzeko modu berriren bat sortu; handik etorri berri zela. 2 iz.: gure berriak entzunik bidera ilki zitzaizkigun. / AS: berri eman: atzoko istripuen berri eman du egunkariak, berri jakin, Berri On: Jesukristoren Berri Ona S. Joanen arabera.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: berri agertu, berri entzun, berri izan, berri jaso, berriren berri .

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

berri eman ("atzoko istripuen berri eman du egunkariak"); berri jakin; Berri On ("Jesukristoren Berri Ona S. Joanen arabera"); berri-paper

Kategoria

1 izond. ("dirua ateratzeko modu berriren bat sortu"; "handik etorri berri zela"); 2 iz. ("gure berriak entzunik bidera ilki zitzaizkigun")

LBeh (2014-04-03): berri agentzia : Berria 364 (adib.: “Berri agentzien arabera, biak ‘aske’ gelditu ziren miaketak amaitu bezain pronto”, “Iturri polizialak aipatuz, berri agentziek adierazi zuten, Guibert Azpeitiko talasoterapia batean atxilotu zutela”), EiTB 2 (adib.: “Efe berri agentziak egindako elkarrizketa batean”), Argia 4 (adib.: “berri agentziak eta komunikazio kabiniteak”); berri-agentzia : EiTB 8 (adib.: “Atzo arratsaldean berri-agentzia batek jakinarazi zuen otsailaren 10ean jarriko zituztela salgai sarrerak baina data hori okerra da”), Argia (“Irudi horiek munduko berri-agentzia guztiek zabaldu dituzte”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: berri agentzia 215: Berria 214, Aingeru Epaltza; berri-agentzia Lutxo Egia, Patxi Iturritegi, Edorta Jimenez.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: AFP. France-Press berri agentzia.; Efe. Espainiako berri agentzia.

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

lantaldeak osaera librekotzat jo zituen albiste-agentzia eta berri-agentzia 2013-09-10ean.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

albiste(-)agentzia aztertzean proposatua.

Zerrendako forma adibide gisa ematekoa da

Adibide gisa ematea nahikoa da berri sarreraren barruan.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

berri-agentzia.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa berri eta agentzia sarreretan.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

berri sarrerari dagokion azpisarrera.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

ez da inor zigortua izan bere gogoaren berri agertu duelako.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: berri eman: atzoko istripuen berri eman du egunkariak.

Txostenaren laburpena

ik. informazioa s.u. berri jaso.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

berri sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BERRI IKASI. (Tras gen.). Enterarse de; conocer, adquirir conocimiento de. Arrotz eta eusko-erdeldunek gure berri ikasi dezaten. Ldi IL 65. Yauregi barruan egindako danaren berri ikasi. Zait Sof 14. Nondik ikasi zun gure erri kaxkarraren berri? Or QA 42. Pekonortasun horiek, araugaindiko ezagumenaz, hil den baten berri ikas dezakete. Mde Pr 345. Noizik eta bein etxekoren batek igo bear izaten zun Kaillatietako lepora abereen berri ikastera. Etxde JJ 232. Biok bertsotan ari giñala / alkarren berri ikasi. Uzt Sas 147. Gure mortero katxarroaren berri ederki ikasi genduan alajañetan. Alkain 58. Belar onen berri ikasi ondoren. Ostolaiz 155. Egilearen bizitzaren berri ere ikas dezagun. MEIG III 133. (Tras -ko). Bearragoa dala askoz ere, nork bere aziendaren mugak, nondik nora dauzkan [...], Londres eta beste Erriburu askotako karrika zirkillurik txikarrenetako barri ikastea baino. Izt C 39. Ari gatzaizu, bai enetxoa, munduko berri ikasten. Ldi IL 102. Nolabait ere ikasi naia / gendukan Parisko berri. Uzt Sas 174. Geiago baziran beste munduko berri ikasi naian. BBarand 165. v. tbn. Insausti 120. (En oraciones negativas, con el suf. -rik). Iduritzen zaie jakintsunak direla, ordea egundaino eskoletako berririk ikhasi gabe. ES 170. Etzuten aurraren berririk ikasi ahal izan. Etxde JJ 251. (-(r)en berria ikasi). Mundu guzia[k] ikasi du Juanes gure berria. LasBer 574.

(en) berri ikasi 5: Berria 2 (“Historia ikasi nuenean, hango kolonizazio eta deskolonizazio prozesuen berri ikasi nuen”), Euskaltzaindia (“Ereduen formulazioaren berri ikasteko, ikus (kontsulta, 2013ko abenduan)"), Argia (“Landareen berri ikasi!”), Laneki (“turismo zientifikoak, berriz, ingurunea babesteaz gain, hango berri ikastea du xede”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

(en) berri ikasi 15: Herria 3 (“Halere hautu bat utziz, edo erlisionearen ikastea edo erlisioneen berri ikastearen artean”), Berria (“Idazleek pentsamendu islamikoaren berri ikastearekin konformatu behar zuten»”), Josu Zabaleta (“Testamentu Berriko gauza batzuen berri ikas nezan”), Joxerra Garzia 2 (“haren martxaren berri ikaste aldera”), Iñaki Segurola (“Hori ez zegoen ulertzerik, ez zegoen jaterik inolako moduz, beren kongregazioko idiolektoaren berri ikasi gabeko batentzat bederen”), Jon Alonso (“Edonola delarik ere, langileen fitxategira joan eta zuzentzaile baten helbidea ikasteko ideia eduki duenak aprobetxa zezakeen aukera egoera zibilaren berri ikasteko, informazio antzinakoa izanik ere”), Xabier Montoia (“Jarraika hasi eta haren eguneroko ibilbide eta ohituren berri ikasi ondoren, asmatzen hasi gintuan nola egin eta non gorde”), Pablo Sastre (“Pasatu ziren urte batzuk, Ndanik txurien berri ikasi zuen, elizara joaten hasi zen: txurien toki hori, barruan beren jainkoa bizi dutena...”), Koldo Biguri (“Baina 1929an, Mariolino, Ciro zaharraren lehen iloba, ohartu zen bi urterekin gizonak munduz mundu ibiltzeko behar morala duela biziaren berri ikasteko, eta bideari ekin zion balantzaka”), Elizen arteko Biblia (“Jonasek Jaunaren errukiaren berri ikasi”), Xabier Mendiguren Elizegi 2 (“Nik, ordea, horixe nahi nuen jakin, emakume hori ezagutu, bere saminaren berri ikasi, gerrak haren bihotzean utzitako zauria zein zen atzeman”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa ikasi sarreran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Corpusean eta OEH argitaratuan ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

barri izan B 1 (A. Urrutia); berri izan G 15 (M.M. Apalategi, A.M. Labayen 2, Or 3, Gure mixioak, I. Baztarrika, B. Iraola 2, J. Gaztañaga, S. Onaindia, K. Zubizarreta, M.M. Zubiaga, El Día 1931); EB 34 (Y. Iguaran, P. Xarriton, J. Arrizabalaga, J.M. Olanga, Saioka-8, T. Alvarez, Jesusen jarraitzaile eta herri ibiltari, S. Garmendia, Elhuyar, Or ap. J. Azurmendi, UEU, M.A. Elkoroberezibar, G. Muro, J. Arriola, A. Valdes 2, Ipuinak, J.M. Irigoien, R. Egiguren, LEF Batzordea, Euskal Gramatika, A. Albisu, J.M. Arzalluz, A. Letamendia, Egin 1979, F. Larrea 2, BEO 1990, J. Agirre, E. Agirrezabalaga, ZArg 1974, Argia 1989, Habe 1990, Hemen 1988). Ik. ondoan testuinguruak.

Hiztegietako informazioa

Ez dugu aurkitu ohiko iturriotan: DFrec, AB38, AB50, HiztEn-LurE, Euskalterm. Ezta hiztegiotan ere: EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA // PMuj DVC: (adb.: "'ren berri izan").

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Esapideei dagokien sistematika

izan.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

berri iz.ari dagokion azpisarrera.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

euskarazko liburu bakar baten berri izan dut.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: adib. / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

jakin sarrerari dagokion azpisarrera.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

berri sarrerari dagokion azpisarrera.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Europarren berri jakin dezakegu.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Bilaketa-saio batean jasoak dira berri (eta barri) + entzun segidako 11: Laph 3 ("Entzunik espantutan Pariseko eskolen berri, Pariserat ethorriak ziren jakitatearen bilha", "Haren berri entzunik, ikhusterat juan zitzaion Iñazio", "Portugaleko erregeak, Juanes hirurgarrenak, entzunik espantutan Iñazioren eta haren lagunen berri, Iñaziori bere lagunetarik sei galdatu ziotzan, Ebanjelioaren argia Indietarat ekhartzeko"), Otx 3 ("egun atan jauregijan jazo zan iskanbillearen barri entzun ebanian", "entzun, jauna, onen menduben barri!", "Etorri zan bakalduna, ta Bertoldinegaz erabillen autuben barri entzunda, ekin eutsan ak be barriari"), Ir YKBiz 2 ("Egoaldeko erregiñak, Salomonen berri entzun zuenean, oso urrundik etorri zan ura ikustera", "Andre batek, bere alaba ats loiak [deabruak] arturik zeukan andre kananear batek aren berri entzun zuen bezain laster, alde aietatik atera ta oiuz esan zion..."), Zait ("Oi baino goizago bildu ginan goiz batean, Delo'tik itxasontzia itzulia zanaren berri entzun baikenuen aurreguneko arratsaldez"), Mde Pr ("Entzun zuela honek O Riain Anaiak egin zigun hizketaren berri, izugarritan samurtu zela eta eragotzi ziola mota hortako irudirik eskolarat ekartzea"), Etxba Ibilt ("Andraume zintzuak, erremedixo miragarri orren barri entzunaz, jakiñ gura izan eban, bere senarra osatzeko beste lortu algo ete eban"); berri + jaso (eta y-) segidako 2: Zait Sof ("Atsekabez yaso zuten irain ori egotzi zidanaren berri"), NEtx Antz ("Arraiotzko berri an-emendik jaso oi-zuan") // Badira egitura askeak diruditen beste batzuk ere, adib.: Tt Onsa ("erregek enzunik haren hilziaren berri tristia"), Mde Pr ("Agian, Roberten berri onak jasotzen ditutzue?"), MEIG ("gure gauzei buruzko zenbait berri atzerrian jaso ondoren", "Ez zuen, bestela esan, XVII. mendeko iraultzaren berri gehiegirik jaso").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

berri entzun 6: J. Forcada ("Zenbaitek entzuna zuen haurren berri, baina ez zuten sinesten inon egon zitezkenik"), A. Valdes ("Ez al duk sekula Mandamentuen berri entzun?"), Txiliku ("Agian entzungo zenuen Kidd kapitainaren berririk"), P. Zabaleta 2 (adib., "Entzun al duzue mediku mirarigileren baten berri?"), Vill ("Honek, bada, Jesusen berri entzutean, jende talde ostean etorri, eta Haren soinekoa ukitu zituen" #mdash# sic); berri jaso 26: J. Oregi ("Zalbide, bibliografian dionez, Yves Chelet-en [...] liburuaz baliatu da bere lana osatzeko; hortik jaso ote du 0ºK-en inguruan bere ustez gertatzen denaren berri?"), HistGizarte/II ("administralgoak erabakitakoaren ororen berri jasotzen zuen boletin ofizial baten publikapena"), P. Esnal ("Baliagarritzat banuen itzulpena zenbait hitz eta esaldiren berri jasotzeko orduan, baliagarritzat nituen arauak eta eskemak ere, hizkuntzaren hainbat alderdi ikasterakoan eta hainbat edukiz jabetzerakoan"), Deia 1987 ("Durangaldeko zenbait ikastola eta ikastetxetako ikasle eta irakasleak hurbiltzen ari dira egunotan, bestalde, erakusketaren berri jaso eta haren helburuak zertan datzaten eskuratu asmoz"), I. Tapia ("Jenerala #mdash#esan zion Rossi profesoreak, hitzak handikiro birmarkatuz#mdash#, idatziz jaso ezazu une honetatik aurrera gertatzen denaren berri"), I. Elias 3 ("Lehenik, beraren aurrez herriko erretorea izan zen Joakin Basozabalek 1.793an izan zituen istiluen berri jasotzen zutenak, herriko agintariek erretore-ordezkaritzako bi apaiz izendatzeko agindu ziotenean. Ondoren, On Inazio berak izandako eztabaiden berri jasotzen zuten agiriak... Batez ere 1.805.eko berri jasotzen zutenak"), EHAA 1989 eta 1992 5 (adib., "akordio honen berri jaso dadin egunetik hasita kontatuko den hamabost eguneko epearen barruan", "Burutzeko epea: Esleipenaren berri jaso dadin egunetik hasi eta 1989.eko abenduaren 15a izango da azken eguna"), OinLegBizk 1990 ("Antolamendu erabaki konkretuan subjektu pasibo gisa agertu eta horren berri jaso izan duen pertsonak"), M. Lopez ("Lapurtua da! #mdash#oihu egin zuen Erregeak, epaimahairantz jiratuz, berehalaxe gertatuaren berri jaso zuelarik"), EKB ("Hizkuntza Gutxituen Aldeko Bulego Europarrak Dublinen izandako bileran, biztanlego euskalduna duten Euskal Herriko 27 udalek, Administrazio Publikoan euskara hizkuntz bakartzat jotzeko hartu duten erabakiaren berri jaso du"), M. Lopez ("Itzulpenerako erabili dudan edizioan ez da zati hau agertzen, eta zatia zein aurkikuntzaren berri Luis Maristanyen ediziotik jaso eta gaztelaniatik itzuli dut"), Amoroto ("ez da inon jasoten herritik alde egiten dabenen barri"), KirolEntrenamendua ("nekearen kontrako erresistentzia orokorraren berri jasotzeko erabili ditzakegun bi test agertuko dizkizuegu"), NekHizt ("Gaur egungo ahozko altxorraren berri jasotzea eta horren lekukotasuna hiztegian agertzea"), Esaizu/2 ("Abenturazaleek jasotzen al dute bisitatzen dituzten herrietako kulturen berri?"), L. Oihartzabal ("Hala eta guztiz ere, era guztietako gertakarien berri jasotzen da analisia bideratzerakoan"), A. Sokarros ("Islamista integrista horien atxiloketaren berri jaso zen unean bertan jakin zen Frantziako Senatuak lege zuzenketa bat ontzat hartu zuela borroka armatuari aurre egiteko baliabideak areagotzeko"), GAO 1997 ("egitatearen berri jaso eta sei hilabetera agortuko da ahalmen hau"), L. Baraiazarra ("Beste herri batzuetan ere egingo zituen, beharbada, baina Frantzisko Ondarrak eskuratu dituen paperetatik ez da gainerakoen berririk jaso"), I. Irazabalbeitia ("Hala ere, Izar Beltzako gozotasunean murgildurik, atea zabaltzen zenean bakarrik jasotzen genuen kalean jotzen ari zen ekaitzaren berri") // Cf. berria(k) jaso egitura librekoak: NEtx LBB ("Egiguren'go Martin, Juana'ren legezko gizona, gaixorik ote-zaneko berria jaso zuten Bergara'ko perietan"), J.M. Apalategi ("Lehenik beren berriak jasotzeko eskatuz").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm, ez ap. EIH, EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

berri sarrerari dagokion azpisarrera.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: AS / HiztEn: AS / LurE: AS: berri berritan / ElhHizt: AS: berri berritan / EskolaHE: AS

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

berritan sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BERRIAN (H s.v. berritan). a) Siendo nuevo. v. berritan (2). Eltzeak luzaro edukitzen du, berrian hartzen duen usaiña eta kutsua. Ax 87 (V 59). Artharekin daukagu plaza bat herrian, / Orai hala baitago nola zen berrian! Ox 158. b) (S; Lar, Dv). (Tras part.). "Fragante, actual, reciente, egiñondoan, egin berrian" Lar. "Ethorri-berrian, goan-berrian ne peuvent se rendre que par cette circonlocution: dans le temps où il était nouvellement venu, nouvellement parti" Dv. "Ezkuntü berrian (S)" Gte Erd 144. v. berritan (4). Ardia errebelatu berrian da erraxenik edireiteko eta inkontratzeko, eta bai kandela ere, iraungi berrian [...], berriz lotzeko eta iratxekitzeko. Ax 78 (V 52). Zapatak iauntzi berrian hersten du. Ib. 490 (V 317). Hura ezkondu berrian ezagutu zuten hiriko Andreak hasi ziren erraiten, ez othe da hori Noemi? SP Phil 417. Zuhaitz landareak landatu berrian urtztatzen edo urez freskatzen eta hezatzen tugu. ES 396. Aitzitik frogatzen dugu maiz konbertitu berrian berthute gehiago ginduela, handik hañitz urtheren buruan baiño. Ch I 11, 5. Ala derizte argizazki meetxo biribil batzuez eginikako bildotxai, aita Santuek bere egin berrian bedeikatuak. Lar s.v. agnus. Ill berrian bizia dirudi gorputz illak. Mb IArg I 171. Egin berrian olio hau da hobena. Ip Dial 104 (It berritan, Ur barritan, Dv berri berrian). Onela bada gure santuaren jaio berrian iru Aingeru ikusi ziran. Bv AsL 24. Edozein albistak, entzun-barrian, arritu ta konkortuten eban Txanton. A BeinB 54. Albistea artu barrian enparantzara urteteko asmoa eukan. Ag AL 85. Illargiya're jaio berriyan / txikiya zaigu agertzen. Yanzi 57. Beste askoek erosten dute, yaio-berritan ikusmiñez, gero aren erreztasun-atsegiñek gogoa irabazita. Ldi IL 71. Iainkoaz oroitze maite ortan, asi-berrian, kristau zintzo askok ez dute arkitzen lengo guritasunik. Or QA 142. Meza asi berrian artzai bat eldu zaio Mañañari auntz eder bat erakarki. Etxde JJ 20. Eliz-kantak neri eragin malkoetaz oroitzean, bai fedea arkitu berrian, bai orain ere. Or Aitork 285. Eskeintzea entzun ebanean edo entzun barrian, alako larritasuntxua susmau eban barruan. Erkiag Arran 125. Meza eman-berrian, nagusiek izan zuten gure olerkaria Napolesera bialtzeko asmoa. Vill in Gand Elorri 18. Kantinatik apaldu-berrian zetozela-edo. Anab Aprika 69. Galizia eta Leon aietan barrena, eguna asi berrian Palentziara. AZink 108. Franco il barrian. Gerrika 259. Ez da [euskara batua], hasi berrian behintzat, inoren "amaren hizkuntza" izango. MIH 223. (Tras rad. vbal.). Milagrozko hitzket oriek bear ziran Jesusen lege berria ager berrian. Mb IArg I 365.

def: berritan 3 adb. Berria denean, egin berrian. Berritan olio hau da hoberena, nahiz gordinik nahiz eltzerako. Oihala berritan zail, higatzean urrakor. Berritan jan beharrekoa. // adib: berri 3 (Aditzaren era burutuaren ondoren, honi duela oso gutxi esanahia gehitzen diola). Ezkondu berria. Belar ebaki berria. Ogi erre berriak. Oraindik jaio berria delarik. Irakurri berria dudan lan batean. Handik etorri berri zela. Afrika-Asietako herri askatu berri edo askatasun bidean direnen marmar hotsa. Sendatu berrian gertatu zitzaiona. // esperanto iz. Zamenhof-ek 1887 inguruan asmatu zuen nazioarteko hizkuntza. Hizkuntza batuari, hasi berrian behintzat, esperanto usaina itsatsiko zaio noraezean. // etorri berri 1 adj. Berriki etorria. Gotzain etorri berriak eta lehenagoko irakasleak elkar hartuta. Bertan zeudenak eta etorri berriak agurtuz. Herrira etorri berrien artean. Baserritik etorri berria zela. || Etorri berrian pixka batean etzanda egon nintzen. Baionara joateko proposamena ere egin zidan etorri berritan. [s.u. etorri].

berrian : Aizu (“tresna sortu berrian”), Elhuyar (“egur erre berrian”), Consumer (“txokolate egin berrian”), Berria (“liburu kaleratu berrian”)…

Beste (edozein) iturritako erabilerak

berrian Berria (“Esparru politikoari buruzko hitzarmen berri bat behar dela argudiatu du liburu argitaratu berrian”), Iñaki Mendiguren (“Mendebaldeko Kristandade jaio berrian”), Edorta Jimenez (“gerra etorri berrian zer egin ahal izango duten eta horixe egiteko prest izango dira”), Elizen arteko Biblia (“Badakizue gainera zuek, filipoarrok, berriona zabaltzen hasi berrian Mazedoniatik atera nintzenean, eliz elkarte bat ere ez zela nire gastuen kargu egin, zuek izan ezik”), Joan Mari Irigoien (“udazken hasi berrian”), Lourdes Oñederra (“goiz urratu berrian”)…

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa da. Halaber, lehendik araututako berritan sarrerako 3. adieran ere “aditzaren era burutuaren ondoren, honi duela oso gutxi esanahia gehitzen diola” oharra eranstekoa da. Horrez gain, etorri berri azpisarrera berraztertzeko eskatuko zaio erredakzio-taldeari berri hori hainbat aditzekin ager baitaiteke ez soilik jasotako etorrirekin.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa berri sarreran.

Euskaltzaindiaren Arauak

berriarazi, berriaraz, berriarazten. du ad.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Onomastika batzordeak argitzekoa

Onomastika batzordeak argitzekoa.

Euskaltzaindiaren Arauak

berridatzi, berridatz, berridazten. du ad.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Lehendik arautua dagoen berriemaile sarreraren bigarren adiera moldatzekoa da, berriemaile eta korrespontsal zein bere aldetik emateko. Hau da, berriemaile kazetari arrunta izango da eta berriemaile berezi kanpora berri jakin baten inguruko albisteak ematera doana izango da.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa berriemaile eta berezi sarreretan.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Eratorri-konposatu baztertzekoa da, lehiakide hedatuagoa duenez

aski dateke, maila honetan, berriemaile proposatzea

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

berriemailea.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: berriketan .

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-n: -an.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

berriketa sarrerari dagokion azpisarrera.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

izond. eta iz.

Forma baten adiera(k)

1 berriemailea. 2 berriketan jarduten duena.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-zale.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: berrikitan

Ikusiko da eratorriari dagokion formatua

berrikitan

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Jatorrizko forma

modak eta berrikuntzak

Euskaltzaindiaren Arauak

berrikusi, berrikus, berrikusten. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

berrikusi, berrikus, berrikusten

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira berrikusketa 11 (E. Etxezarreta, J. Azurmendi, X. Mendiguren B., G. Aulestia, Saioka/7, Arkeoikuska 1983, EHAA 1986, Argia 1983); berrikuspen 11 (Ondare eskualdaketa eta egintza juridiko..., Eustat, Noman, GAO 1989 4 eta 1990 3; HezkSaila: "b. prozesu"); berrikuste 2 (Baietz. 3: "b. lan"; HezkSaila: "b. konjuntu"); birrikuspen 1 (Txill).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

berrikusketa : DFrec 1, HiztEn, Euskalterm 1 (berrikuste sinonimoarekin); berrikuspen : AB50 2, HiztEn, Euskalterm 20 (hauetako bat errebista sinonimoarekin, eta beste bat berrikuste sinonimoarekin); berrikuste : AB50 1, Euskalterm 12 (hauetako bat errebisio sinonimoarekin). // 'revisión' itzulitako besteak: ikusketa : AB38 2; pasada : AB38 1.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

berrikuste : EuskHizt, HiruMila, ElhHizt; berrikusketa : HiruMila, ElhHizt; berrikuspen : HiruMila (ik. berrikusketa), XarHizt. // Ez dugu aurkitu ap. EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal revisión / révision formen ordainak: HiruMila: 1 berrikuste, berrikusketa, berrikuspen, berraztertze, jorraketa; 2 azterketa, begiratu // ElhHizt: 1 berraztertze, berriz aztertze; berrikuste, berrikuspen; 2 azterketa; 3 orrazketa, orraztu (testuei buruz) // XarHizt: jorraldi // Casve FE: arrikuste, berriz antolatze, arrikertze // HaizeG FB: berriz ikuste, berriz ikertze; conseil de révision: xorte-egun // T-L LBF: berriz ikhuste, ikhuste berri, ikhertze berri; conseil de révision: erreforma, xorte-egun // PMuj DCV: ikusketa, ikustaldi, bir-azterketa; hacer una revisión: eskualdi bat eman // Azkue Aurkibidea: eskualdi, ikusketa; revisión de cuentas: garbitzapen // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Oraingoz bakarra aski da

Ik. berrikuspen.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-keta/-pen/-tze.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-pen/-tze/-keta.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze/-pen/-keta.

LBeh (2016-10-26): berrinterpretatu 36: Elkar 2 (adib.: “Nire alaben lehen mintzaira dut hortxe jasoa. Hotsak eta errepikapenak aurreko zatian, eta asmatu, berrinterpretatu edo haien modu berezian esan zizkidaten eleak atzean, ez alfabetikoki baina bai hiztegi itxuran”), Aizu (“Lanabes horiek guztiak eskura izanda, batzarren eredua eguneratu eta berrinterpretatzeko aukerak egon daitezkeela ondorioztatu du Patxi Azparrenek”), Deia (“Hartara, Clownic eran ere berrinterpretatuko dituzte eraldatu eta eszenatokira eramanda”), Berria 20 (adib.: “Euskal kantu tradizionalak berrinterpretatu ditu Kepa Junkerak”), Jakin 4 (adib.: “Bere ustez, gaur egun, esfera publikoa hiritarrek euren iritziak eta usteak prozesatzen dituzten eremua da, estatuari euren aldarrikapenak planteatzen dizkioten esparrua, masa-hedabideen bitartez informazioa jaso eta berrinterpretatzen duten espazio publikoa, alegia”), Argia 7 (adib.: “Klasiko bihurtu diren bere hainbat kantu (Hitz jarioa, Argia heldu da, Aurrera, Bera...) berrinterpretatu zituen gitarra eta ahotsarekin”), DiarioVasco 2 (adib.: “Aintzina taldean balada zaharrak berrinterpretatzen ere bai”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

berrinterpretatu 15: Berria 13 (adib.: “Musika hau berrinterpretatu du bere jatorri cadiztarrak eta beraz, andaluziarrak ematen dion ikuspuntutik”), Jon Alonso (“bere burua liburuaren jatorrizko hitz, ideia, datu eta pertzepzio estetikoko eskema ugariekin kontrastatuko zuen irakurlea, hitzok bere gisa, eta uneko bere interes eta obsesioaren argitara, berrinterpretatuko zituen arte, zentzu bat, zentzu berri bat, edo nahiago bada berriz funtzionala eta operatiboa den zentzua emateraino”), Isabel Arrigain (“Deskribapenetan erabilitako terminoak batere zorroztasun zientifikorik gabe ezarriak daude, eta horrenbestez, berrinterpretatu behar da haien lekukotasuna”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2016: Ez dugu aurkitu berrinterpretatu formarik.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es reinterpretar / fr réinterpréter: Elhuyar: berrinterpretatu / NolaErran: - / Zehazki: berrinterpretatu / Labayru: - / Adorez5000: -.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, eta premia dago.

Aditzoinaren erabilerak

berrinterpretatu, berrinterpreta, berrinterpretatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

LB: 75; ETC: 215

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0 / Adorez: 0 / Labayru: 0 / NolaErran: 0 // Euskalterm: 0

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

berrinterpretatu, berrinterpreta, berrinterpretatzen du ad. Zerbait era berri batean interpretatu. Nabarmentzekoa da, halaber, historiako gertaera esanguratsuak berrinterpretatzeko darabilen ikuspuntua. Euskal kantu tradizionalak berrinterpretatu ditu Kepa Junkerak jatorri eta estilo askotako artistekin.

Hitz konposatu hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

ber- osaerako librea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

berrinterpretatu arautuaren bidetik, jasotzekoa da.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

berrirakurketa EB 2: E. Kortadi ("Modu horretara, artistak Juan de la Cruz-en testuaren berrirakurketa burutzen du"; M. Arrieta: "ni Lizardiano peto petoa naizenez, Lizardiren berrirakurketa bat, birkokaketa bat burutu dut").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

berrirakuraldi : AB38 2. berrirakurketa : Euskalterm 1.

Sektore jakin bateko informazioa

Administrazio-eremukoak: HezkAdmin: berrirakurketa // Ez dugu aurkitu ap. AdminHizt, AgAld hitz-bilduma, AdminEL, LurraldeAntol, AdminMila, EurItune.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

EuskHizt: berrirakurtze // HiruMila: berrirakurketa // Ez dugu aurkitu ap. ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal relectura, neolectura / relecture formen ordainak: HiruMila: berrirakurketa // Casve FE: berriz irakurte, arrirakurte // Ez dugu aurkitu ap. ElhHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, HaizeG FB, T-L LBF, PMuj DCV, Azkue Aurkibidea.

berrirakurketa 12: Gorka Bereziartua, Andoni Mujika, Joxe Iriarte, Iñigo Astiz, Angel Erro, Maitane Mitxelena, Ainara Gorostitzu, Markos Nanclares, Bixente Serrano, Mikel Ayerbe, Joseba Martin, Jon Benito.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: berrirakurketa 29: Berria 14, Patxi Altuna 3, Filosofiako gida 3, Piarres Xarriton 3, Jon Alonso, Xabier Mendiguren Elizegi, Iban Zaldua, Ana Urkiza, Joan Mari Irigoien, Joxe Azurmendi.

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: neolectura.

Eratorri-konposatu onartzekoa da

Eratorri-konposatu onartzekoa; erabilia da. Jasoko da, halaber, “berrirakurri, berrirakur, berrirakurtzen du ad.” sarrera.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Eratorri-konposatu egokia da, beste gabe onartzekoa

Beste gabe onartzekoa, ongi eratua; berrirakurketa sarrera aztertzean lantaldeak berriro sartzeko proposatua.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

berrirakurri, berrirakur, berrirakurtzen.

Aditz-erregimena

du ad.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

berri sarrerari dagokion azpisarrera.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Forma baten adiera(k)

berriz.

Euskaltzaindiaren Arauak

1 'berriz, beste behin'. 2 'berrikitan, duela gutxi'.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: berriro ere, orain berriro .

Forma baten adiera(k)

1 'berriz, beste behin'; 2 'berrikitan, duela gutxi'

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Esapideei dagokien sistematika

ere.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

berriro sarrerari (lehen adieran) dagokion azpisarrera.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-ro-ki.

Kategoria

adlag.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Diakronia

Zah.

Maiztasuna

g.er.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

berriro(tu), berrirotzen.

Aditz-erregimena

da/du ad.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

lehengo konfesioa noiz berrirotu behar den.

Euskaltzaindiaren Arauak

adlag.

Euskaltzaindiaren Arauak

berritu, berri(tu), berritzen. da/du ad.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

adierak emanez: 1 'eraberritu, berriztatu'. 2 'errepikatu, erreberritu'. 3 'lehenago esanak berriro esan'.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

berritu, berri(tu), berritzen

Euskaltzaindiaren Arauak

berritu, berri(tu), berritzen. da/du ad.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

adierak emanez: 1 'eraberritu, berriztatu'. 2 'errepikatu, erreberritu'. 3 'lehenago esanak berriro esan'.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

berritu, berri(tu), berritzen

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Atzizkien araberako erabakiak

-tzapen.

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

berritzea, berriztatzea.

Sistematika zainduz gehitzekoa

Euskaltzaindiaren Arauak

berriz 1 'berriro'. 2 'aldiz' / AS: berriz ere

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehitzeko eskatuz berriz eta berriz , berrizko .

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

berriz ere

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Esapideei dagokien sistematika

eta.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

berriz sarrerari dagokion azpisarrera.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

berrizka, berrizkatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Forma baten adiera(k)

berritu, errepikatu.

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Gip.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

gaixo dagoen bat gaitzaren berrizkaturak sarritan hartzen duenean, etsitzen dugu haren osasunaz.