OEH - Bilaketa

50 emaitza berritsu bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
1 berritsu.
sense-1
(G, AN-5vill; SP, Lar, , H, A DBols), barritsu (V; Lar, , H, Zam Voc), berritxu ( VP 7v, ), barritxu (V-gip; ), berrizu Ref.: A (barritsu, berritsu); Iz ArOñ (barritxu); Etxba Eib (barritxua); Elexp Berg (barritxu); Gte Erd 291 .
Charlatán, hablador; chismoso. "Berritsua, conteur de nouvelles, rapporteur" SP. "Loquaz", "boquirroto", "charlatán" &c. Lar (sólo aparece barritsua "hablador" s.v. abarrisco). "Picotero", "parlador" &c. Añ. "Bavard, curieux et conteur de nouvelles" H. "Hablador, repipi, charlatán. Zure alabia barritxu majua eindda dago" Elexp Berg. "Barriketoso edo barriketalari baino zentzu karinosoagoa du jeneralean" Ib. Tr. Documentado en textos meridionales desde mediados del s. XVIII; las formas con palatal (que no parecen tener valor expresivo) aparecen ya en Moguel, y son más frecuentes en autores vizcaínos. La var. berrizu se encuentra sólo en Orixe. En DFrec hay 3 ejs. de berritsu, 3 de barritsu y uno de berritxu .
Predikariaren hitzak aditzen ditu atso berritsuarenak adi litzaken gisan. Mb IArg I 81. Susma txarretan bere lagunaren leialtadiaren gañian, edozein barritxuri sinistzia emoten deutsela. CrIc 70. Jangoikuak librau zagizala barberu modako, dotore txar, apaindu ta barritxubetati. Mg PAb 46. Ipui ederra ezaguerazitzeko berritxu jakiñgurai beren zorotasun ta tontotasuna. VMg 84. Barritsua, berbatsua, miñ zorrotz arinduna, bakerik emoten ezteutsuna. NekeA 222. Puska bat berba ugarijagokua gaiti [dino bere artian gaistuak]: barritsu bat dala. fB Ic II 223. Berritsu andia, / zertan ari zerade / aitzakia billa? It Fab 132. Asieran millaka Italian oi diran aulki-berritxu edo saltarietakotzat artu bazituzten ere. 'Saltimbanquis o charlatanes' . Aran SIgn 93. Zarra, itxusiya ta berritsuba da. Sor Gabon 46. Loro berritsua da beti izango loro. AB AmaE 404. Ori dakiana dok gure Jaungoikua, / Ez, i lako berbari eta barritsua. Ib. 280. Eta gezurtatuko ditut erriko atso zar berritxu guziak. Urruz Urz 60. Barritsuak saria / ta isilak nekea. Azc PB 348. Esan eik ik nai dauan guztia, barritsu orrek. A BeinB 55. Koblakaria ill da egoala ikusi ebenean, "ondo egin iako, --ziñuen danak-- berea da errua, barritxu zitala ez izatea baiño ezeukan". Ag AL 126.
( s. XX) Bera da ura astokillo, berritxu, ergel, ziztriña. Ag G 124. Neu naiz bai, neure aiten semee. Ta zu, berritsu, berritsu, berritsu. Alz Bern 79. Adrianek, txalo batez berritsuak isilerazita, "bereterburu jauna, benedicite" esan zion. A Ardi 46. Bizkorra zan bera, dantzari nekegabia, barritxu andija, itz utsa. Kk Ab I 30. Alako yaun batek zaldi-guduka barregarria egin eban, eta barritxuari gudu-yantzia emon eutson, guztiz ondo egin ebala esan eutsolako. Or Tormes 5. Ez dezazute esan / berritsuk gerala. Tx B 217. Lagun dituzutela / neska zar antzuak, / birigarrua udaran / bezin berritsuak. MendaroTx 65. Asi gaituk berriz ere? Demoni berritxuek! TP Kattalin 181 (hay unas líneas más arriba berritxinak, posible error). Eurek ezebela alako asmorik izan, barritxuen gauzak zirala, ta olan. Kk Ab II 179. Aul, ezer-ez, berrizu! / --Ume zirtzil mukizu! / Bego mingaiña, besoz mintza adi. Or Eus 171. An bildu dira inguruko baserrietako neskatxarik mardulenak. Baita atso berritsu batzuk ere. TAg Uzt 293. Arraiña ta barritxuba, aotik galtzen dira. EZBB I 41. Senarra mutuago ta ni berritxuago ta alaiago itzegiten saiatzen nintzan. NEtx Antz 87. Ez dakigu nundik etorri zan kapitan berritsu mingainluze batekin. JAIraz Bizia 60. Onela nintzaien ari, berrizu ta zozo au. Or Aitork 96. Inguruko andra berritsuen erantzunak. Etxde JJ 137. Itzontzi berritsu biurtu nau pozak. Txill Let 34. Beste mutil koskor bat bakarrik, karabinero bat eta bi maketo berritsu. Anab Poli 71. Guzurti bat zala, barritxu bat zala. Bilbao IpuiB 209. Barritsuak zirean, benetan, orduko abereak. Ib. 239. Ai, arlote biozkor, / arlote barritsu, / ain kantuz ugari ta / ain kontuz gabetu. Gand Elorri 76. Prantzesa zan, berritsua, aldizka panparroia ta gizon ona. Anab Aprika 74. Erritarrak urduri ta barritsu ebiltzan. Erkiag BatB 101. Saltzaile berritsu batek. Osk Kurl 154. Birigarrua ere / berritxu askua. Olea 20. Nolanai itza ateratzen det / berritsu batzuk bezela, / bat edo bestek esan lezake / gaizki mintzatzen naizela. Uzt Sas 121. Aren itzak, ez dituzu leen baizen sarkorrak [...]. Barritsu dirudi, berba-merke. Onaind STeresa 53. Alaia ta barritxua zan, eta bereala danen lagun egin zan. Etxabu Kontu 176. Gazte denboran oso alaia eta berritsua nintzan. BBarand 92. Eta azkenean, nork esan, [Chaplin] inor baino berritsuago azaldu zaigu. MIH 318.

v. tbn. Apaol 25. JAIraz Bizia 60. Lasa Poem 117. Zendoia 109. Berritxu: Yanzi 153. Anab Usauri 96. Basarri 95. BBarand 80. Barritsu: Altuna 15.
azpiadiera-1.1
(Fig.).
Paper barritsu batzuk gaur dabe zabaldu / Manuk bear dabela kiebran azaldu. AB AmaE 231. Bere ustetan an inguruko miñgaiñ berritxuak zioten beiñ itxusia, beiñepeiñ Braulia ainbatekoa etzan. Urruz Zer 89. Ttunttun-soiñuaren artetik txistu-ots berritxuak noiz jaikiko diran zai. Mok 12. Enara berritsuek euren kabiak abeetan egin baiño len. Ibiñ Virgil 113.
berritsu
0 / 0 2 berritsu >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper