Jatorrizko forma

berdin (=)

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: berdin izan da/zait/zaio ad.; du/dit/dio ad.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

adib. banatan azalduz -en berdin, -en berdineko.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

berdin izan (ik. beherago)

OEHko datuak [laburduren azalpena]

1.1. da (8 adib.: AA III; HU Zez; Ag G; Lab EEguna; ABar Goi; Anab Poli; Lab SuEm; Berron Kijote); 1.2. zait (13 adib.: AR; HU Zez: 3 adib.; Alz Burr; TAg Uzt; Munita; Mde HaurB; Basarri; Vill Jaink; Ardoy SFran: 2 adib.; NEtx LBB); 2.1. du (6 adib.: Balad; HU Zez; Barb Sup; Barb Leg; Larz Iru; Larz Senper); 2.2. dit (9 adib.: Alz Bern; Altuna; Kk Ab II; Otx; Bilbao IpuiB: 2 adib.; Arti Tobera; Erkiag BatB; Etxba Eib); 2.3. dio (3 adib.: Anab Aprika; Vill Jaink; Or).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

1.1. da (46 ager.: B: 3; G: 13; IE: 2; EB: 18; sg: 10); 1.2. zait (31 ager.: G: 9; IE: 4; EB: 15; sg: 3); 1.3. zaio (ager. 1: EB); 2.1. du (6 ager.: G: 1; IE: 1; EB: 3; sg: 1); 2.2. dit (4 ager.: B: 1; G: 1; EB: 2); 2.3. dio (4 ager.: B: 1; G: 1; EB: 1; sg: 1)

Iparralde / Hegoalde banaketa

hedatuenak, da eta zait erregimenak dirateke (IE + G; halaber berdintsu izan esapidean, q.v.); du erregimena IEkoa da (eta IEkoa bakarrik, OEHaren arabera); dit erregimena Bizk. da batez ere.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: da/zait/zaio ad.; du/dit/dio ad.

Euskaltzaindiaren esku utzi da forma erabakitzea

erregimen desberdinen arteko banaketa erabakitzeko zertan oinarritu ez du argi batzordeak, eta, datuak eskainiz, Euskaltzaindiaren esku utzi nahi du hobesteko erregimena erabakitzea.

Aditz-erregimena

da/zait/zaio; du/dit/dio

Euskaltzaindiaren Arauak

berdinarazi, berdinaraz, berdinarazten. du ad.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-arazi (OEHak jaso duen forma bakarra berdintarazi da; baina ahalik gutxienetan emango dira -t- artizkidunak, -rt(u) amaitu aditzetan edo)

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

A. Sarriegik 5 aldiz erabiliak ageri dira: berdinbanaketa 2 aldiz ("Beraz, P-k sekzio zuzen bakoitzean tentsioen berdinbanaketa sortzeko, sekzio guztien grabitate-zentruetatik iragan behar du nahitaez bere eragin-lerroak"; "Tentsioen berdinbanaketarako S erresultanteak edo indar totalak, sekzio zuzenaren grabitate-zentrutik iragan behar du"); berdinbanatu 3 aldiz ("Tentsio ebakitzaileak, piezaren a.b batezbesteko sekzioan berdinbanatu egiten direla eta pieza horien alboko aurpegietako presioa c.b sekzioan"; "Arazoaren azterketa sakon batek, tentsio ebakitzaileak aipatu ebakiduran era berdinbanatuan ez direla banatzen erakusten du"; "Era traketsean, bernoarentzat behar den diametroa mn eta m1n1 planoetan t tentsio ebakitzailea berdinbanaturik dela suposatuz lortzen da".

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Euskalterm: berdinbanaketa 'equidistribución' 1; berdinbanatu-behar 1, berdinbanatzeko betebehar 1 'deber de equidistribución'; karga berdinbanatu 'carga uniformemente distribuida' 1 // Ez dugu aurkitu bestetan: DFrec; AB38; AB50; HiztEn; LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

berdin banatu : PMuj DVC (adib. gisa: repartir por partes iguales) // Ez dugu aurkitu besteotan: EuskHizt; ElhHizt; HiruMila; EskolaHE; Lur EG/CE eta EF/FE; XarHizt; Casve EF; HaizeG BF; Lh DBF; DRA.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak

Bebil.

Euskaltzaindiaren Arauak

berdindu, berdin(du), berdintzen. 1 da/du ad. 'berdin bihurtu': hemen berdintzen dira aberats-pobreak. 2 da/du ad. 'lautu': mendia berdindu. 3 da/du ad. 'ase': gosea berdinduI.

Sistematika zainduz gehitzekoa

berdinarazi

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

berdindu, berdin(du), berdintzen

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

"mendia berdindu"; "gosea berdindu"

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrendakoa markatua edo erabilera urriagokoa da

Ik. desberdintasun, ezberdintasun; desberdin, ezberdin.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ez.

Kategoria

1 iz. 2 izond.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrendakoa markatua edo erabilera urriagokoa da

Ik. desberdintasun, ezberdintasun.

Euskaltzaindiaren Arauak

izond. / AS: berdingabeko.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

berdingabeko

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrendakoa markatua edo erabilera urriagokoa da

Ik. desberdintasun, ezberdintasun.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Atzizkien araberako erabakiak

-gaitz.

Kategoria

izond.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

ezin berdinduzkoa.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

izond.

Maiztasuna

g.er.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

berdinka, berdinkatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

erkatu, alderatu, konparatu.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-ki.

Kategoria

adlag.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Maiztasuna

g.g.er.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

erkaketa.

Jatorrizko forma

irudien berdintasun; irudien berdintasun alderantzizko; irudien berdintasun zuzen; zenbakien arteko berdintasun eta desberdintasun

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: berdintsu izan zait/da ad.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

berdintsu izan (zait / da)

Atzizkien araberako erabakiak

-tsu

OEHko datuak [laburduren azalpena]

1.1: da (2 adib: Ldi IL; Xa); 1.2: zait (5 adib: Dv; HU Zez 174; Or SCruz 16; Etxde JJ 182; MAtx Gazt 28)

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

1.1: da (ager. 1: EB); 1.2: zait (3 ager.: G); 1.3: zaio (ager. 1: EB)

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: zait/da ad.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan berdintza, bardintza.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

berdintza 25 aldiz jaso da: G 7 (Ir YKBiz); EB 18 (J.M. Goñi, Matematika/OHO, Elhuyar 10, Txill, J. Etxeberria, B. Carrascal, LehenZikloEsper 1987, Matekariak, Erreologia).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

berdintza : DFrec 5, AB38 37, HiztEn-LurE, Euskalterm 3.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Erabaki gabe utzi da forma

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

1 konparazioa, erkatzea. 2 Mat. bi kopuru berdinen arteko erlazioa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan berdintzaile, testu-lekukotasunik gabe.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

berdintzaile 2: M. Irazgoiti ("Islamiar doktrina berdintzailea bultzatzen zuen estatuaren aliatu ziren"), UZEI ("Bi hizkuntzoi buruz, era berean, nolanahiko indar-iturri guztietan, banaketa berdintzailea izatea, eta "gizartekostu" berbera"); berdintzale 1: Herr 1985 ("Honek 37 grado inguruan egoiteko, badauzka bere beroaren berdintzaleak berekin: haietan hoberena da izerdia, honek kanporatzen baitu gorputzaren beroegia").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

berdintzaile : AB38 1 (igualitario); HiztEn (berdintzen duena); LurE (berdintzen duenaz esaten da); Euskalterm 1 ("komuna berdintzaile: comuna igualitaria") // Ez dugu aurkitu ap. DFrec; AB50.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

berdintzaile : EuskHizt (berdintzen duenaz esaten da; ik. berdingarri); ElhHizt (igualador, allanador, nivelador); HiruMila (1 igualador; uniformador; 2 allanador; igualador; 3 compensador); EskolaHE (berdintzen duenaz esaten da); DRA (berdintzaille: allanador, igualador. SP); PMuj DVC (1 igualador, allanador; 2 nivelador; 3 G alisador, cepillador; 4 fijador, que retunde juntas (Albañ.)) // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE; XarHizt; Casve EF; HaizeG BF; Lh DBF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn+ / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

izond. eta iz.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

gorputzak baditu bere beroaren berdintzaileak.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-tze.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

berdinzale Emulador. Apaiz berdinzalea bere erasalea. "Si bien canta el abad, no le va en zaga su monaguillo" . Ayerb EEs 1916, 227.

berdinzale 58: Aizu, Argia 21, Berria 19, EiTB 4, Elkar, Goiena, Jakin 7, UEU 4.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

berdinzale 8: Berria 5, Iñaki Segurola, Jon Alonso, Oskar Arana.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da eta jasotzekoa.