Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: basabaratxuri: Allium sativum.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Landare eta animalien taxonomi izena

Allium sativum.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: basabehi / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

betizua.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

LBeh (2014-04-03): basabizitza 36: Elhuyar 6 (adib.: “Baina ikusmen-eremu oso mugatua dute, eta hori oso arriskutsua izan daiteke basabizitzan”, “gizon-emakumeak basabizitzatik urrundu egin dira, hiritartu egin da gizartea”), Berria 5 (adib.: “Gero eta gehiago dira Interneten basabizitza zuzenean erakusten duten webguneak”), EiTB 25 (adib.: “Borneoko basabizitza salbatzekotan, lehenbizi basoak babestea lortu behar du”, “Basabizitza gorenean ikusi dugu, baina gure orangutanaren arrastorik ez“); basa bizitza 6: Consumer (“Lorategian basa bizitza sustatzea”), Berria 5 (adib.: “Baina ipar beleen lanabes erabilera ikertzen diharduen zientzialari horren ustez, basa bizitzan lanabesen erabilera soilak «portaera hori nola garatu duten ezagutzen ez dugun heinean» ez du zertan esan nahi animalia kognitiboki sofistikatua denik”). // basabizitza 152: Berria 5, Deia 86, Deustuko Unibertsitatea, EiTB 51, Elhuyar 7, Elkar, Laneki.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: basa(-)bizitza 7: Berria 5 (adib.: “Naturarentzako Mundu Funtsak Gai kimikoak, basa bizitzaren eta gizakiaren kontrako mehatxua izenburuko txostena kaleratu berri du”), Amaia Lizarralde (“lurra, airea, ura, itsasoko izotza, basa-bizitza eta beste baliabide batzuk barne-suntsipena edo degradazioa ekar dezakeen ekintza edo jokabide mota ororen aurrean babesteko”), Filosofiako gida (“Garai batean gizonaren bizitzak ez zuen batere ordenarik, basa-bizitza zen, indarraren menpean bizi zen giza aberea”).

OEHko datuak [laburduren azalpena]

basabizitza basabizitz. Vida salvaje, barbarie. [Erri bat] basa-bizitzetik aterata bere buruuren bizitza erakutsi-gai deneen, orduuntxe dator guda-eresii. Or LEItz 39.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: basabizitza (TN, Ingurumena).

Teknizismo hiztegi honen mailari ez dagokiona

Hedatu gabea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa. Terminoa da.

Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: basaerramu: Euonymus europaeus.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS: basa-erramu / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: basa-erramu / ElhHizt: + / EskolaHE: basa-erramu

Kategoria

iz.

Landare eta animalien taxonomi izena

Euonymus europaeus.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

basa-ezti 3 (Ir YKBiz; Lç: basa e., EZ Noel); bas-ezti 2 (Lard, Lg II); basezti 1 (Lç); OEH argitaratuan gainera Mt 3,4 pasarteko basa ezti (TB; HeH; Ur; Ip); basa-ezti (Or); basaezti (Echn; IBk); basezti (Leon; Ol; Arriand; IBe); baso-ezti (Ker).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

basaezti : HiztEn ("Ik. basezti"); basezti : HiztEn. Ez dugu aurkitu iturriotan: DFrec, AB38, AB50, LurE, Euskalterm.

Sektore jakin bateko informazioa

BiblE 2. ediziorako zuzenkizunetan: basa ezti .

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

basezti : HiruMila, ElhHizt, Casve EF, DRA; basa(-)ezti : Lh DBF, DRA, PMuj DVC (eta bas-ezti). Ez dugu aurkitu hiztegiotan: EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: Ik. basezti / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Hitz konposatu hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

basa- osaerako librea.

Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: basagereziondo: Prunus avium.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: basa gereziondo / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

basa-.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

gereziondo sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

Prunus avium.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: basahate: Anas platyrhynchos.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Landare eta animalien taxonomi izena

Anas platyrhynchos.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-kume.

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan basajainko (Lh EEs 1915: "Mai ark dakar latiñ itzez nola, mendiz-mendi zebillela, gudu aurrendari orrek altare bat eskeñi zion lepo artan zegoen edo arkaitz aietan zebillen basajainkoari") eta basajainkotasun (Urt).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

basa-jainko 2: Iratz ("Haurrideak, / badakizue, pagano zineztelarik, / basa-jainko mutuetarat ekarriak zineztela, / jiteak eman bezala"); Othoizlari ("Ez izan basa-jainko adoratzaile"); basajainko 1: Lh EEs 1915 (OEHko testuinguru bera).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ohiko hiztegi-iturriotan: DFrec; AB38; AB50; HiztEn; LurE; Euskalterm.

Sektore jakin bateko informazioa

IrakBa: basa-jainko 4 (Sal 37; 77; 1 Ko 10,7; 1 Ts 1,9).

Erdara/euskara hiztegietako datuak

basajainko : DRA: "Idolo (...) P. Lhande, Eusk. Esn. 1915". Ez dugu aurkitu besteotan: EuskHizt; ElhHizt; HiruMila; EskolaHE; Lur EG/CE eta EF/FE; Casve EF; HaizeG BF; Lh DBF; PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

sasijainkoa.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

izond.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

(zuhaitz) txertatu gabea.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

izond.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

(zuhaitz) txertatu gabea.

Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: basakatu: Felis sylvestris.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

basahuntz arra.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

gizalegerik gabeko pertsona.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Corpusean eta OEH argitaratuan ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

basal EB 15: B. Astobiza 7 ("Metabolismo Basala"; "Kondizio basaletan egonik, gorputzaren beharrizan energetiko minimoeri deitzen diegu honela"; "Gernutik galtzen den N2 kantitate basala / kilo eta egun bakoitzeko"); I.A. Berriotxoa 4 ("Mukroia bi hortz eta arantza basalarekin"; "Azkazalak, gehienetan, bi hortz nahiko haundiekin kokaera gutxi gora behera basalean eta beste bat edo bi apizerantz begira"); UZEI 4 ("Eta beheko gingilak bost: apikala, aurreko basala [edo aurreko oinaldekoa], kanpoko basala, atzeko basala eta parakardiakoa [edo barneko basala] deituak").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

basal : HiztEn ("izond. Biol. Oinaldearena edo oinaldean dagoena; mintz basal"), Euskalterm 7 (hauetan "mintz basal" 2; "zelula basal" 1). Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

basal : ElhHizt (AS: "metabolismo basal"), Harluxet (AS: "metabolismo basal", "mintz basal"). Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FB, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Hiztegi berezituetako datuak

Biologia/2: basal "Sin. Oinaldekoa; Oin-. es basal, fr basal, en basal".

LB: 82 (UEU 54); ETC: 851

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: basal izond. (Biol.) basal metabolismo basala: metabolismo basal; Adorez: basal: adj. (Biol.) basal; metabolismo basala: metabolismo basal; mintz basala: membrana basal; Labayru: 0, NolaErran: 0; Euskalterm: (Med., Biol.) basal (4) (mintz basal, metabolismo basal, tenperatura basal…).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa.

Kategoria

izond.

Jakite-arloak

Biol.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

basamortua.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Landare eta animalien taxonomi izena

Vitis labrusca.

Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: basamahatsondo: Vitis vinifera.

Zerrenda osagarriak

NekHizt

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ondo.

Jatorrizko forma

desertu, (basa)mortu

Zerrendako forma hobetsiari dago(z)kion bigarren mailako forma(k)

desertu

Aditzoinaren erabilerak

basamortutu, basamortu(tu), basamortutzen.

Aditz-erregimena

da/du ad.

LBeh (2016-10-26): basamortutze 27: Elhuyar 9 (adib.: “Saharan gertatutako aldaketa aztertzeko, gutxienez 6.000 urte egin beharko genituzke atzera, aldaketa azkar gertatu zela diotenek orain dela 5.500 urte inguru kokatzen baitute basamortutzea”), Consumer 3 (adib.: “Kontuan izan behar da basamortutzeak ingurumenarekin ez ezik, sistema sozial eta ekonomikoetan ere baduela eragina”), Berria 9 (adib.: “Eta saihestezinezko sorgin gurpila da hori: basamortutzeak berak dakar basamortutzea”), EiTB 2 (adib.: “Klima Aldaketak eragindako Chad lakuaren etengabeko basamortutzea”), Jakin (“lurraren erabileran izandako aldaketa batzuek (deforestazioak, esaterako) tokiko euria murriztu ohi dute eta basamortutzea eta uraren eskasia areagotzen dute”), Argia 3 (adib.: “Mundua basamortutzeko bidean doala-eta asmatu zuen Nendo Dango, funtsean zera dena: ahalik eta modu erraz eta merkeenean lortzea ahalik eta zuhaitz gehien erne eta haztea”); desertifikazio 14: Consumer 5, Berria 4, Argia 5.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: basamortutze 12: Berria 11 (adib.: “Lurraren basamortutzeak 25 milioi lagun beren bizilekua uztera derrigortu dituela salatu du NBEk”), Itxaro Borda (“Baiki, o, Sokrates, baina nik demagun hizkuntza galtzen baldin badut, ezin dut gehiago idatzi: mintzairaren basamortutzeak mututuko ninduke”); desertifikazio 16, Berria (adib.: “Errealitate gordina biluztu dute aste honetan Genevan (Suitza) desertifikazioaz mintzatzeko elkartu diren adituek”) || ZTH: basamortutze, desertifikazio.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2016: UNCCD. Basamortutzea Borrokatzeko Nazio Batuen Hitzarmena.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: basamortutze (3), desertifikazio (termino normalizatua).

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es desertización / fr désertification: Elhuyar: desertifikazio, basamortutze / NolaErran: desertifikazio - basamortutze / Zehazki: basamortutze, desertifikazio / Labayru: desertifikazio, (basa)mortu egite | bihurtze / Adorez5000: -.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, automatikoa. Baina horrek eskatzen du basamortutu forma ere sartzea. Horrekin batera desertifikazio ere onartu da.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

basapiztia.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Landare eta animalien taxonomi izena

Anser fabalis.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

astaperrexila.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: Ik. sikomoro / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Landare eta animalien taxonomi izena

Ficus sycomorus.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: Ik. anbulu zuri / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

basaraz, basarazten.

Aditz-erregimena

du ad.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

bidea galarazi.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

basa-arratoi 3 aldiz jaso da, M. Ariztiaren Abereen mundua obran: "Europa-aldean bizi zan basa-arratoiak, itxas-ontzian sartu-ta, beste lurraldeetara iges-egin zuan eta an ugaldu egin da"; "Jatorriz Asia'tarra dan gure arteko arratoiak, gogor erasan zion basa-arratoiari"; "Biotz biguñekoak izan gaitezen basa-arratoiarekin".

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ohiko iturrietan (DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm), Izendegian, ez eta hiztegiotan ere (EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: basarto; sorgo: Sorghum bicolor; zuhain-basarto: Sorghum bicolor.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Landare eta animalien taxonomi izena

Sorghum bicolor.

Euskaltzaindiaren Arauak

Apodemus sylvaticus.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

txertatzen den basalandarea.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: Ik. basakeria / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Batasuna egiteko bidea eskaintzen duen forma

Ik. basakeria.

Euskaltzaindiaren Arauak

basatu, basa(tu), basatzen. Batez ere Ipar. da ad. 'errebelatu, galdu'.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

basatu, basa(tu), basatzen

Erabileremu dialektala

batez ere Ipar.

Forma baten adiera(k)

'errebelatu, galdu'

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: 1 Ik. hegatxabal 2 / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Tradizioak baztertu duen forma

Bazt.

Euskaltzaindiaren Arauak

lorrindu sarrerako adibide batean aipatua.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Forma baten adiera(k)

basaz, lohiz betetako tokia.

Tradizioak ez du besterik agintzen

tradizioak ez baitu basuso agintzen.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-uso.

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

pagausoa.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.