Leku-izenak

(...)
Bitan aurkitu dugu, aski berandu gainera [1767an Mumuchiquia dugu, eta 1831n Muguchiquia.]. Hortaz ulertzekoa da hasierako mumu- edo mugu- hori zalantzazkoa izatea, txikia amaiera aski garbia bada ere. Hasierako elementua 'muino', 'gain' adiera duten muno zein muru izan daiteke, biak azaltzen baitira gure alderdian, bigarrena bereziki. Muru > mugu pausoa ez da harritzeko; -r- > -g- aldaketa behin baino gehiagotan azaltzen da toponimian [Nafarroako alderdi zabal batean 1894 arte Telleria izan zirenak Tellegi bilakatu dira gaurregun. Ihabarren, adibidez, gaurko Tellegi edo La Tejería, Telleria da 1894eko katastroan. Bukaerako -a-ren galtzea artikulutako hartua izanaren ondorea da, dudarik gabe izen honek elkarketan ohi duen formak lagundua (cf. Telleribidea Ihabarren berean, 1894eko katastroan). Kasu honetan, dena den, -egi, -tegi-rekiko analogia izan ahal izan da.], nahiz egia esan behar badugu, ez gure eskualdean. Beste aldetik, muno > munu pausoa ere behin baino gehiagotan agertzen da [Cf. Munotxiki / Munutxiki, Munogain / Munugain txandaketa Arakil-Hiriberrin egun.], eta hemendik asimilazioz mumu ateratzea ere ez da bitxia, batez ere usteltze bilakabide baten barruan, euskara galdu ondoren. Edozein modutan, badakigu dermio hau muino edo gaina zela. Kokalekua, aipu horretan ikusten denez, oso garbi dago: Mumu chiquia edo Muguchiquia El Riacho-ren ondoan zegoen, Eslabako mugan. Gaur muinoak ez du izen berezirik.
(...)