- Laguntza

*: Hizki bat edo gehiago ordezkatzeko
(mendi*, aba*za, *mendi)

?: Hizki bakarra ordezkatzeko
(oihan?, e?titxu, ?adriano)

Kilimoi - Lekuak - EODA

Kilimoi (Iturria)

Entitatea:
Hidrografia/Iturria
Arautzea:
arautu gabeko lema 
Non: Garagartza
  • quilimon - (1625) SG.GIPTLOP , 21 dok. 176r. or. [mapa]
    (...)
    19 Fuente celebre de Quilimon en la misma jurisdicion, con cuia agua muelen 4 molinos y labran sobre 1[mil] q[uintale]s de yerro en cada año dos ferrerias
    (...)

    Zer: Iturria
    Non: Mendaro
    Jatorria: DEIKER.HPS

  • quilimón - (1754) LARR.CORG , 36. or.

    Zer: Iturria, erreka
    Non: Mendaro
    Jatorria: DEIKER.HPS

  • quilimon - (1754) LARR.CORG , 41-44
    (...)
    FUENTES DE GUIPÚZCOA Y LA DE QUILIMON [...] Entre las fuentes raras y extravagantes ninguna merece tanta atención como la fuente de Quilimon, en Mendaro: su agua siempre clarísima y muy buena de beber, sale al pie de una gran montaña, y muy elevada, y sale de entre peñas vivas que forman cueva desigual y baja. Desde luego sale arroyo más que fuente, y con tal copia de agua, que a un tiro de escopeta hace trabajar a la herrería grande de Lasalde y su molino, y en todo el trecho que corre, que es como otros dos tiros de escopeta, hasta el Deva, en que entra, once aceñas trabajan con sola ella. Quilimon tiene raras humoradas. Detiénese de repente, unas veces más, otras menos tiempo, tal vez algunos días, las más veces veinticuatro o veintiséis horas, y tal vez pocas horas. Derretida ya la vena en Lasalde, está la masa de hierro que llaman agoa, en sazón de poderse labrar y casi a punto de llevarse al martinete. Pero de improviso se detiene Quilimon y para también toda la maniobra y faena de la herrería por falta de aguas, y dura el chasco todo lo que dura el antojo de Quilimon. Pero cansado de su misma suspensión, en fin prorrumpe tan cristalino como siempre, ya con todo su raudal, ya no con todo él, ya, en fin, más lentamente, y en pocos minutos con todo su antiguo caudal, pero nunca mayor. Años hay que se detiene muchas veces, como este año de 1754, y otras pasan cuatro años sin detenerse. // Aquí ahora de los físicos, los de las bellas artes; repasen las circunstancias siguientes: No tiene Quilimon ningún respeto al mar, que tiene tan cerca; igualmente se detiene en aguas vivas que muertas, lo mismo en pleamar que en bajamar. No tiene respeto alguno a la luna, ni a sus crecientes ni menguantes, porque se detiene y corre igualmente en todas sus fases. Ni tiene respeto al sol, ni a la diferencia de sus estaciones. Corre y se detiene en verano; corre y se detiene en invierno; corre y se detiene en la primavera; y corre, en fin, y se detiene en otoño. Lo mismo se detiene en años húmedos que secos; lo mismo estando los montes inmediatos con una pica de nieve que cuando están áridos y secos. En fin, Quilimon no tiene respetos humanos de los que a lo menos hasta ahora han sido conocidos. Por eso recurro a los de las bellas letras a que descubran algún respeto nuevo por medio de sus alambiques o máquinas hidráulicas y pneumáticas, recipientes, depósitos, tubos, columnas de aire incumbentes, émbolos, bombas y demás donosuras. Dispongan con ese lenguaje en las entrañas de aquella montaña y las vecinas otros artefactos naturales, y denme una probable explicación de los efectos maravillosos de Quilimon. No me he contentado con oírlo cien veces a los que lo han visto. El año 54, la víspera de San Simón, logré el ver parado a Quilimon como doce horas, y después acá corre sin interrupción; y las demás circunstancias que escribo las he averiguado de testigos oculares dignos de toda fe
    (...)

    Zer: Iturria, erreka
    Non: Mendaro
    Jatorria: E.EUS.EHIBAL

  • quilimon - (1768-1862) GPAH.HIPAURK , 6851

    Zer: Alorra
    Non: Elgoibar
    Jatorria: DEIKER.HPS

  • qulimon [sic] - (1802) DRAH , I, 223 B, s.v. Deva villa
    (...)
    En Mendaro hay una fuente intermitente llamada Qu[i]limon celebrada por los historiadores, y consiste en un boqueron que arroja á borbotones tan copioso caudal de agua, que con ella se forma un arroyo que divide la jurisdicción de Deva y Elgoibar
    (...)

    Zer: Iturria, erreka
    Non: Elgoibar[-Deba]
    Jatorria: E.EUS.EHIBAL

  • quilimon - (1802) DRAH , II, 14 B, s.v. Mendaro
    (...)
    En este valle se hallan situadas las fuentes de Quilimon [...] Larramendi [...] examinó personalmente el sitio de las de Quilimon
    (...)

    Zer: Iturria
    Non: Mendaro
    Jatorria: E.EUS.EHIBAL

  • quilimon - (1845-1850) MAD.DGEH , GI, 42 B, s.v. Deva villa
    (...)
    pero es notable sobre todo el fenómeno que se observa en la fuente intermitente llamada de Quilimon que tanto celebran los historiadores, la cual se halla sit. en Garagarza
    (...)

    Zer: Iturria
    Non: Garagartza [Mendaro]
    Jatorria: E.EUS.EHIBAL

  • quilimon - (1845-1850) MAD.DGEH , GI, 128, s.v. Mendaro
    (...)
    para beber y otros usos hay varias fuentes comunes y minerales, siendo notable la de Quilimon
    (...)

    Zer: Iturria
    Non: Mendaro
    Jatorria: DEIKER.HPS

  • quilimon - (1845-1850) MAD.DGEH , GI, 62, s.v. Guipuzcoa
    (...)
    El monte Itzarriz es muy elevado [...] Como ramificaciones de este monte se desprenden el Azcarate, en jurisd. de Elgoibar, y el de Erenza en Deva de cuyo pie nace la famosa fuente intermitente de Quilimon
    (...)

    Zer: Iturria
    Non: Deba
    Jatorria: DEIKER.HPS

  • quilimon - (1845-1850) MAD.DGEH , GI, 52, s.v. Garagarza
    (...)
    srr. al N. é inmediaciones de la fuente intermitente de Quilimon
    (...)

    Zer: Iturria
    Non: Garagartza [Mendaro]
    Jatorria: DEIKER.HPS

  • guilimon - (1845-1850) MAD.DGEH , GI, 42, s.v. Deva río
    (...)
    mas abajo fertiliza el valle de Mendaro, que cruza un puente de madera construido en 1840, no sin haber recibido poco mas arriba las aguas de la fuente intermitente de Guilimon
    (...)

    Zer: Iturria
    Non: Mendaro
    Jatorria: DEIKER.HPS

  • guilimon - (1845-1850) MAD.DGEH , GI, 42 A, s.v. Deva río
    (...)
    El valle de Mendaro, que cruza un puente de madera construido en 1840, no sin haber recibido poco mas arriba las aguas de la fuente intermitente de Guilimon
    (...)

    Zer: Iturria
    Non: Mendaro
    Jatorria: E.EUS.EHIBAL

  • kilimon - (1847) Izt.C , 87
    (...)
    *Debako Erriak baditu bere mugapean iturri onak eta asko; oen artean bat arkitzen da, ekin-aldi ikusgarriakikoa *Mendaron *Kilimon deitzen zaiona; zeña Kondairatzalleak aipatu izan duten maiz aski, berezko egikera eta griña guztiz miraritsuak dituelako
    (...)

    Zer: Iturria
    Non: Mendaro
    Jatorria: OEH.ONOM

  • kilimon - (1930) ELEIZ.LAVTV1 , RIEV, XXI (1930), 540
    (...)
    manantial de Mendaro (Gip.)
    (...)

    Zer: Iturria
    Non: Mendaro
    Jatorria: ELEIZ.LAVTV1

  • quilimón - (1950) Munibe , 2 (1950), 151. or. S.v. Aitzbeltz

    Zer:
    Non: Mendaro
    Jatorria: DEIKER.HPS

  • kilimon - (1953) Munibe , 5 (1953), 35. or. S.v. Ebroko Leizea

    Zer:
    Non: Mendaro
    Jatorria: DEIKER.HPS

  • kilimon - (1986) GFA.MAP200 , --

    Zer: Iturria
    Non: Mendaro
    Jatorria: DEIKER.HPS

  • kilimon - (1989) MU.ETM , 15, 229

    Zer: Leku-izena
    Non: Elgoibar
    Jatorria: DEIKER.HPS

  • kilimon - (1992) ARZDI.GIPTOP , 063-36-020-8
    (...)
    mendaro
    (...)

    Zer: Leku-izena
    Non: Mendaro
    Jatorria: DEIKER.HPS

  • Kilimon irturburua - (2003) HM.MNDR03 , 550-4788

    Zer: Iturburua
    Non: Mendaro
    Jatorria: HM.MNDR03

  • kilimon - (2005) EUST.KALE , Gipuzkoa
    (...)
    Garagarza
    (...)

    Zer:
    Non: Mendaro
    Jatorria: DEIKER.HPS

  • kilimon - (2007) GFA.TOP.5 , L: 23534
    (...)
    63-36
    (...)

    Zer:
    Non: MENDARO
    Jatorria: DEIKER.HPS

 

 

UTM:
ETRS89 30T X.550542 Y.4788374
Koordenatuak:
Lon.2º22'38"W - Lat.43º14'47"N

Kartografia:

063-36 [FK]

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper