EODA osoa

(...)
Un autre mot intéressant est Ager ou Agirre qui a le sens de «apparent, manifeste, découvert, isolé»
(...)

(...)
Ayerbe, municipio, p. j. de Jaca, Ayerbe de Broto, en Bergua, unido a Broto, p. j. de Boltaña, documentados ampliamente desde el s. XI como Ayerbe, Aierb, Agierbe, Agirbe, etc., Ayerbes, Los, en Bierge, p. j. de Barbastro, con plural referido a distintos puntos del propio topónimo, donde el segundo elemento -be podría referirse inicialmente a 'parte baja, suelo'. En Guipúzcoa Ayerbe es un caserío de Idiazábal, cfr. Nomenc. Guip. Incluímos aquí Gerbe, en Gerbe y Griebal, unido a Ainsa, p. j. de BoItaña, y Gerbe, Sierra, en Muro, hoy, junto con Toledo de Lanata, La Fueba, p. j. de Boltaña, pues J. Corominas, Est. top, catal., I, "Toponímia bascoide a Catalunya", p. 194 y ss., compara Gerb, pueblo agregado al municipio de Os, documentado como Gerb y Gerp el s. XII, con los Ayerbe y Gerbe aragoneses, así como con Gerri del Pallars Sobirà, considerándo que en la base tienen un Agirre-be o algo semejante, -podemos afirmar que existen también las variantes vascas agerri, agerre, ageri, agiri, 'a la vista', véanse §§16 y 49-. Corominas señala también otro Gerri y Portella de Gerri, homónimos, en la alta Vallferrera, p. 201. L. Michelena en su tercera edición de Apell. vascos, nº 17, se reafirma en que efectivamente se trata de ai(h)er, 'inclinación, pendiente', "aunque este supuesto valor primario no se documente en parte alguna", pero sí aiher izan, 'inclinarse, tener propensión'. En cualquier caso la forma documentada para Guipúzcoa, no señalada por Corominas, está diferenciada de las variantes de Aguirre, Aguerre, etc., normales en área vasca, lo mismo que Aiherra, localidad de la Baja Navarra, oficial Ayherre, forma con artículo -a o reducción de -aga, por lo que en Ayerbe tendríamos el mismo elemento, absolutamente nítido por otra parte
(...)

(...)
Berdintsu gertatzen da etxe-izenetan toponymo berak hurrengo argigarriren bat daramanean -gorago etxe-izen ez direnetan ere ikusi dugu-: Goitia / Beitia, Goikoa (Goikoetxea) / Bekoa, Goieaskoa (Goieaskoetxea) / Beaskoa (Beaskoetxea), Go(i)ena (Go(i)enetxea) / Barrena (Barrenetxea), Go(i)enengoa / Barrenengoa (Barrenengoetxea), Onaindia / Araindia, Aruzkoa / Onuzkoa, Garaia / Beherea, Ga(i)nekoa eta Goitikoa / Azpikoa (Azpitikoa) (Azpikoetxea), Garaikoa (Garaikoetxea) / Beherekoa, Aurrekoa (Aurrekoetxea) /Ostekoa (Osteikoa, Ostaikoa, Ostenkoa, Ostaikoetxea) [142. oin oharra: Eta baita Osteingoechea ere, Fog. 1704, Gatikan] eta Atzekoa (Atzekoetxea), Emetikoa (Emendikoa) / Andikoa (Andikoetxea), Zaharr(a) / Berri(a) (Barria), Erdikoa, Aurtena (Aurtenetxea), Aurtenekoa, Aurtenengoa, Auzokoa (Auzokoetxea), Urrutia (Urrutikoetxea, Urritikoetxea), Bengoa (Bengoetxea / Beingoetxea) (Beingoa), Goia, Ga(i)na, Bein, Beina (Beiña) [143. oin oharra: Bada Beinacoa baserria Ipazterren, Fog. 1796, aurretik finkaturiko Beina formari artikulurik kendu gabe sorturikoa, agian pertsona bati hala deitzen zitzaiolako, gaztelaniaz '(la) casa de Beina' litzateke formazio derivatuaren itzulpen jatorrizkoa], Azpia, Bitarte, Aurre, Aldea, Aldekoa, Basterra (Basterretxea), Zearra, Etxenagusia, Urrengoa, Errota, Etxaun, Soloa, Zelaia, Buru, Arte, Ondo, Uriarte, Arteetxe, Saletxe, Abeletxe, Jauregi, Torre(a) (Torretxea), Etxabarria, Etxatxua, Ormaetxea, Nagusia (Etxenagusia), Andia (Etxeandia) / Txiki(a), Txikerra, eta baita -txu edo -txo berrekailu diminutivoa ere bestea baino tipiagoa dela adierazteko, eta horren ondorik Txikerrena, eta abar. Badira Urazurrutia eta Urazandi ere, bigarrenak kasuren baten Urazemendi ere izan dezakeela, uren nongo aldetik begiratzen den [144. oin oharra: Hori gertatzen da Deban, uraz bestaldean dagoen etxeari Urazandi deitu izan baitzaio, baina Mutrikuarrek Urazemendi. Hala erran zidan Gerardo Elortza irakasle eta ene adiskide on denak]. Batzutan dokumentazioan ikusten da Goitia bat Goikoa bihurtu dela, eta Beitia berriz Bekoa. Dokumentazioa mapetan jarririk agian zerbait argituko litzateke khronologiari dagokion arazoa. Horretarako gai asko bildu beharko litzateke aurretik
(...)