Leku-izenak

(...)
Euskaltzaindiaren batzarre otsailaren 26-an Donostian egin zen hartan, Nafarroako leku izenen euskarazko formez batzordeak, hain zuzen ere tokian tokiko jendez bereziki eta jakinaren gainean ugariturikoak, prestaturik zuen lehenengo zerrenda ontzat hartzeko urratsak:ematen hasi orduko Pello Salaburu-ren izkribu bat partitu zen euskaltzainen artean "Leku izenen formak Baztanen" tituluaz. // Baztanen oso ongi bereizten omen dira, "beste leku anitzetan ez bezala, frikariak eta afrikatuak euskara mintzatuan" eta "erdararen eragina zalantzagarri iruditzen" zaio, "hangoek oso ongi bereizten" baitituzte "Errazu (erdaraz) eta Erratzu (euskaraz), biak nahasi gabe". Gauza bera Burguete eta Auritz, eta abar, baina "hala ere Lekaroz, Arraioz, Almandoz eta Bertiz dira euskaraz", erdaraz bezalatsu. Jakina, "lesakarrek Bertitz" erabiltzen omen dute, ordea, "agian" "Lesaka aldean, eta oro har beste tokietan Baztandik kanpo, afrikatuen sistema bakarrik" dutelako "afrikatuarekin egin beharko dute nahi ta ez". "Gerta liteke, -dio-, guk, -baztandarrak-, gaizki ahozkatzea edo haiek izatea hain zuzen ematen ez dutenak". Eta bestalde Baztanen "erdararen eragina nekez ikusiko den toponimian (mendiska eta lekutxoen euskal toponimian alegia), bietarik agertzen dela argi eta garbi". Pertaláts, Aurítz, Berdáitz, Maulítx, baina Naás, Erratxúriz, Otsanaíz, Ezkíz, Azkanáz, Erdíz.
(...)

(...)
Almandoz (1171 m). Aparentemente 'Última Peña'. Del vasco azken 'última' y haitz 'peña'. Compárese con vasco de Baztan azkenarria 'última piedra colocada en la construcción de una pared'. Comentario. Sin embargo carezco de documentación sobre el término y no habría que descartar otro tipo de interpretaciones. Pienso, por ejemplo', en azkon 'tejón'.
(...)