(...)
En basque moderne, le génitif précède le nom; et l’adjectif le suit ; mais il y a quelque exception à cette anomalie et le nombre de ces exceptions augmente quand on examine les noms propres, les noms topographiques. C’est pour cela que j’ai opposé Barnetche à Etchebarne ; j’aurais aussi bien pu composer Etchegoyen et Goyenetche : on pourrait, il est vrai, traduire le premier par « maison au-dessus, en haut » d’une façon absolue et le second par « au-dessus d’une maison » d’une façon relative
(...)
(...)
NOT.: Pieza de José Moreau en ese término. // LEN.: Compuesto de etxe- 'casa' y goien, superlativo de goi 'parte superior'; significa 'la casa de más arriba'. Pudiera ser un apellido convertido en topónimo, ya que su aparición es muy tardía
(...)
etxegoien -
(2000)
ORP.MAISMED, III. kap., 161. or.
(...)
les formes superlatives, ayant perdu probablement leur signification exacte dans l’inflation toponomastique mais privilégiées par le fait même d’avoir été des superlatifs, donc valorisants, sont les plus employées partout, rarement seules (barhene à Charrite et Montory), en général dans les combinaisons irigoien et etxegoien, iribarren et etxebarren, moins souvent jauregigoien et jauregibarren, et leur forme inversée goienetxe, barrenetxe seulement avec etxe qui forme le plus grand nombre de composés à qualifiants; dans des composés plus rares il y a “Hasparren” issu de 1247 ahezbarren et au même lieu 1249 barrendeguy (sans doute “sommet (de l’) intérieur” avec une dentale de liaison), à Aïnhice 1293 bassagoyen avec baso “forêt”, à Ibarre 1350 ordoquigoyen avec ordoki “plateau”; quelques maisons se nomment comme à Buçunaritz 1328 echecon, idem en Soule à Etcharry, Olhaïby (actuellement “Etchecounia”) où il y a aussi etchegoyhena (actuellement “Etchecoin”), etchecona à Trois-Villes qu’il faut peut-être rapprocher des composés de on (voir plus loin)
(...)
Zer: Etxe-izenak Non: Euskal Herria Jatorria:
ORP.MAISMED
etxegoien -
(2000)
ORP.MAISMED, III. kap., 158. or.
(...)
le qualifiant, même marqué comme superlatif, peut s’antéposer assez couramment comme dans les très répandus goienetxe/etxegoien “maison la plus haute” etc., sans qu’on puisse déceler entre les deux formes la moindre nuance fonctionnelle ou sémantique
(...)
Zer: Etxeak Non: Euskal Herria Jatorria:
ORP.MAISMED
Argitaletxea: Nafarroako Gobernua, Kartografia Zerbitzua
Tokia: Iruñea
Data:
Erreferentzia:
Oharrak: Gazt. Archivo administrativo de Navarra. Catastro.
Mota: artxibategia
Erauzketa: partziala
Alorra: dokumentazioa
OV.12 - Toponimia de la Cuenca de Pamplona, Pamplona / Iruña
Laburdura: OV.12
Egilea: JIMENO JURÍO, José María & SALABERRI ZARATIEGI, Patxi
Titulua: Toponimia de la Cuenca de Pamplona, Pamplona / Iruña
Lan oharra: Onomasticon Vasconiae 12
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Euskaltzaindia
Tokia: Bilbo
Data: 1994
Erreferentzia:
Oharrak: NTM bilduma osatu zenean, oraindik argitarakizun zegoen, gero bildumako 12 liburukia izango zena (Ciudad de Pamplona).
Lanaren iruzkin kritiko zorrotza argitaratu zuen Alfontso Irigoienek in FLV, 69 (1995).
Berriki Patxi Salaberrik gainbegiratu eta emendaturiko edizioa plazaratu da: Toponimia navarra VIII. Cuenca de Pamplona, Obras completas de José María Jimeno Jurío, Udalbide & Pamiela & Euskara Kultur Elkargoa, Iruñea, 2006.
Mota: bibliografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
VIN.TB - Toponymie basque
Laburdura: VIN.TB
Egilea: VINSON, Julien
Titulua: Toponymie basque
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria: 34
Argitaletxea:
Tokia:
Data: 1912
Erreferentzia: VI (1912), 405-411
Oharrak:
Mota: artikuluak
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: hizkuntza azterketa
ORP.MAISMED - Les noms des maisons médiévales en Labourd, Basse-Navarre et Soule
Laburdura: ORP.MAISMED
Egilea: ORPUSTAN, Jean-Baptiste
Titulua: Les noms des maisons médiévales en Labourd, Basse-Navarre et Soule
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Izpegi
Tokia: Baigorri
Data: 2000
Erreferentzia:
Oharrak:
Mota: bibliografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
JIM.SAL.IRU - Toponimia navarra, VIII. Cuenca de Pamplona, Pamplona / Iruña
Laburdura: JIM.SAL.IRU
Egilea: JIMENO JURÍO, José María & SALABERRI ZARATIEGI, Patxi
Titulua: Toponimia navarra, VIII. Cuenca de Pamplona, Pamplona / Iruña
Lan oharra:
Paratzailea: SALABERRI ZARATIEGI, Patxi (arg.)
Bilduma: Obras completas 47
Aldizkaria:
Argitaletxea: Pamiela
Tokia: Iruñea
Data: 2006
Erreferentzia:
Oharrak: Onomasticon Vasconiae bilduman 1994an argitaratutako Iruñeko toponimia ikerketaren berrargitalpena, Patxi Salaberrik eginiko arautze eta eguneratze lana jasotzen duena.
Mota: bibliografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
Lege-oharra
Corpus onomastiko honetan, hirugarrenen lanen edukiak sartu dira, arloan ospea eta gaitasuna dutelako. Ondorio horretarako, behar diren baimenak eta lizentziak eskatu ditu Euskaltzaindiak, eta, horrenbestez, behar diren jabetza intelektualeko eskubideak eskuratu, oker edo hutsik ezean. Edukiren batek hirugarrenen eskubideak hausten dituela uste baduzu, eman iezaiozu berehala horren berri Euskaltzaindiari (honako helbide elektroniko honetara idatziz: info@euskaltzaindia.eus), beharrezko neurriak berehala har daitezen.