Leku-izenak

(...)
Jaunti testis (800, CSM, dok. 2) [5. oin oharra: D. Luciano Serrano, O.S.B., Cartulario de San Millán de la Cogolla, Madrid 1930.], Jaunti abba episcopus hic testis (972, Rioja, dok. 2) [6. oin oharra: Ildefonso Rodríguez de Lama, Colección Diplomática Medieval de la Rioja. t. l. Logroño 1979, II, 1976, III, 1979], Jaun pertsona-izen ondo dokumentaturik dagoenak -ti berrekailua hartzen duela [7. oin oharra: Jaunti pertsona-izenak, Jaundi > Jandi bihurturik, euskaldunen artean -n-ren ostean oklusivo gorra ozen egin baitzen, Bizkaiko toponymian ondorengoak utzi ditu, ikus Fog. 1704 delakoan Janditegui, errota eta hiru baserri, eta baita Janchitegui Errandocoa ere, Ihorreta-n, bigarrenak –txi busti-palatala duela, eta biak -tegi. Guenes-en bada Yandiola ere, Fog. 1799, 'Jandi-ren ola']. Erdaraz baditugu paraleloki Senioret saion (1201, Irache. dok. 225) [8. oin oharra: José María Lacarra, Colección diplomática de Irache. vol. 1, Zaragoza 1965], eta Donellus (953, Oviedo. dok. 26) [9. oin oharra: Santos A. García Larragueta, Colección de documentos de la Catedral de Oviedo, Oviedo 1962], Donello Muza (1045, Oviedo, dok. 50), euskarazkoak bezala hypokoristiko direnak eta jakina, normalki agertzen dira Senior eta Donnu berrekailurik gabekoak zenbait kartulariotan.
(...)

(...)
Jaunti testis (800, CSM. doc. 2) [5. oin oharra: D. Luciano Serrano, O.S.B., Cartulario de San Millán de la Cogolla, Madrid 1930], Jaunti abba episcopus hic testis (972, Rioja, doc. 2) [6. oin oharra: Ildefonso Rodríguez de Lama, Colección Diplomática Medieval de la Rioja, t. 1. Logroño 1979, n, 1976, m, 1979], llevando Jaun, nombre de persona bien documentado, el sufijo –ti [7. oin oharra: El nombre de persona Jaunti, con evolución a Jaundi > Jandi por haberse convertido entre hablantes vascos la oclusiva sorda en sonora tras -n- intervocálica, ha dejado continuadores en la toponimia vizcaina, cfr. en la Fog. de 1704 Janditegui, molino y tres caseríos, así como también Janchitegui Errandocoa, en Ihorreta, llevando el segundo el sufijo -txi con sibilante palatal, y los dos -tegi. En Gueñes hay también Yandiola. cfr. Fog. 1799, 'sel de Jandi']. En romance tenemos paralelamente Senioret saion (1201, Irache, doc. 225) [8. oin oharra: José María Lacarra, Colección diplomática de lrache, vol. 1, Zaragoza 1965], y Donellus (953, Oviedo. doc. 26) [9. oin oharra: Santos A. García Larragueta, Colección de documentos de la Catedral de Oviedo, Oviedo 1962], Donello Muza (1045, Oviedo. doc. 50), hipocorísticos como las formas vascas, y, naturalmente, aparecen con toda normalidad formas sin sufijo como Senior y Donnu en diversos Cartularios.
(...)

(...)
Berdintsu gertatzen da etxe-izenetan toponymo berak hurrengo argigarriren bat daramanean -gorago etxe-izen ez direnetan ere ikusi dugu-: Goitia / Beitia, Goikoa (Goikoetxea) / Bekoa, Goieaskoa (Goieaskoetxea) / Beaskoa (Beaskoetxea), Go(i)ena (Go(i)enetxea) / Barrena (Barrenetxea), Go(i)enengoa / Barrenengoa (Barrenengoetxea), Onaindia / Araindia, Aruzkoa / Onuzkoa, Garaia / Beherea, Ga(i)nekoa eta Goitikoa / Azpikoa (Azpitikoa) (Azpikoetxea), Garaikoa (Garaikoetxea) / Beherekoa, Aurrekoa (Aurrekoetxea) /Ostekoa (Osteikoa, Ostaikoa, Ostenkoa, Ostaikoetxea) [142. oin oharra: Eta baita Osteingoechea ere, Fog. 1704, Gatikan] eta Atzekoa (Atzekoetxea), Emetikoa (Emendikoa) / Andikoa (Andikoetxea), Zaharr(a) / Berri(a) (Barria), Erdikoa, Aurtena (Aurtenetxea), Aurtenekoa, Aurtenengoa, Auzokoa (Auzokoetxea), Urrutia (Urrutikoetxea, Urritikoetxea), Bengoa (Bengoetxea / Beingoetxea) (Beingoa), Goia, Ga(i)na, Bein, Beina (Beiña) [143. oin oharra: Bada Beinacoa baserria Ipazterren, Fog. 1796, aurretik finkaturiko Beina formari artikulurik kendu gabe sorturikoa, agian pertsona bati hala deitzen zitzaiolako, gaztelaniaz '(la) casa de Beina' litzateke formazio derivatuaren itzulpen jatorrizkoa], Azpia, Bitarte, Aurre, Aldea, Aldekoa, Basterra (Basterretxea), Zearra, Etxenagusia, Urrengoa, Errota, Etxaun, Soloa, Zelaia, Buru, Arte, Ondo, Uriarte, Arteetxe, Saletxe, Abeletxe, Jauregi, Torre(a) (Torretxea), Etxabarria, Etxatxua, Ormaetxea, Nagusia (Etxenagusia), Andia (Etxeandia) / Txiki(a), Txikerra, eta baita -txu edo -txo berrekailu diminutivoa ere bestea baino tipiagoa dela adierazteko, eta horren ondorik Txikerrena, eta abar. Badira Urazurrutia eta Urazandi ere, bigarrenak kasuren baten Urazemendi ere izan dezakeela, uren nongo aldetik begiratzen den [144. oin oharra: Hori gertatzen da Deban, uraz bestaldean dagoen etxeari Urazandi deitu izan baitzaio, baina Mutrikuarrek Urazemendi. Hala erran zidan Gerardo Elortza irakasle eta ene adiskide on denak]. Batzutan dokumentazioan ikusten da Goitia bat Goikoa bihurtu dela, eta Beitia berriz Bekoa. Dokumentazioa mapetan jarririk agian zerbait argituko litzateke khronologiari dagokion arazoa. Horretarako gai asko bildu beharko litzateke aurretik
(...)