(...)
[Aiznabardi] sustantivoa adjektivo ta guzti agertzen da berrekailua hartzerakoan, apur bat aurrerago datorren Azpildi / Aizpildi toponymoan ere gertatzen den bezala. Ikus baita-ere Espíldoi eta Espildoya. Berdintsu gertatzen da -tza berrekailu kolektivoarekin, zeren Aspiribilza, Azpilza eta Ayzpilçe ere dokumentatzen baitira
(...)
(...)
Nolanahi dela ez dut uste erran gabe uzteko denik (h)espil hitz Baztan eta Ifarralderako bildurikoak, -Larramendi-ren hiztegian espilla ere biltzen da-, beste alderdi batzutan zentzu berdintsuko aldagarriak ere badituela, hala nola esparru, eskorta, -azkenengo hau Larramendi-k ere escortea forman dakar beste batzurekin batera-, eta abar, (h)esi daramatela lehenengo elementutzat. Egungo egunean Bizkaian behintzat espil behi batek, zaldi batek, eta abar, kolore desberdinez duen uneari deitzen zaio, eta ez Txorierrin bakarrik, Azkue-k bere hiztegian, "pinta" zentzua emaiten diola, harako baino jasotzen ez baitu. Edozein modutan ere ikus aurreko notan Aulesti-ko Íspille formaz erraiten dena, haitz hitzari loturik dagoela uste izaitea baita zentzuzkoena. Hori berori pentsatu behar da Zuberoa-ko Santa-Grazi-n Espíldoi edo Aspíldoi deitzen zaion leku-izen herria baino laurehun bat metro gorago haitz artean dagoenaz, Txomin Peillen-ek diostanez
(...)
(...)
Nolanahi dela ez dut uste erran gabe uzteko denik (h)espil hitz Baztan eta Ifarralderako bildurikoak, -Larramendi-ren hiztegian espilla ere biltzen da-, beste alderdi batzutan zentzu berdintsuko aldagarriak ere badituela, hala nola esparru, eskorta, -azkenengo hau Larramendi-k ere escortea forman dakar beste batzurekin batera-, eta abar, (h)esi daramatela lehenengo elementutzat. Egungo egunean Bizkaian behintzat espil behi batek, zaldi batek, eta abar, kolore desberdinez duen uneari deitzen zaio, eta ez Txorierrin bakarrik, Azkue-k bere hiztegian, "pinta" zentzua emaiten diola, harako baino jasotzen ez baitu. Edozein modutan ere ikus aurreko notan Aulesti-ko Íspille formaz erraiten dena, haitz hitzari loturik dagoela uste izaitea baita zentzuzkoena. Hori berori pentsatu behar da Zuberoa-ko Santa-Grazi-n Espíldoi edo Aspíldoi deitzen zaion leku-izen herria baino laurehun bat metro gorago haitz artean dagoenaz, Txomin Peillen-ek diostanez
(...)
IP.KAT.Z - Napoleonen katastroa edo Katastro zaharra
Laburdura: IP.KAT.Z
Egilea:
Titulua: Napoleonen katastroa edo Katastro zaharra
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Frantziako Estatua
Tokia: Paris
Data: 1830-1840
Erreferentzia:
Oharrak: Lekukotza batzuek TA erreferentzia daramate eta Tableau d'Assemblage (?) esan nahi du.
La planche TA correspond au tableau d'assemblage
LE CADASTRE NAPOLEONIEN, Origine historique :
La loi du 15 septembre 1807 donna naissance au cadastre parcellaire appelé communément « napoléonien », composé d’états de sections, de matrices de propriétés bâties et non bâties, et de plans. Napoléon voulait en faire à la fois un instrument juridique, pour établir la possession du sol, et un outil fiscal qui permettait d’imposer équitablement les citoyens aux contributions foncières.
La rénovation générale des plans cadastraux napoléoniens fut prescrite par la loi du 16 avril 1930, en raison de la transformation du paysage foncier. Elle n’intervint effectivement que quelques années plus tard, entre 1950 et 1970. Les plans napoléoniens ont donc été une référence pendant plus d’un siècle.
Dans les Basses-Pyrénées…
--------------------------------
L’élaboration de ces derniers, dans notre département, commença en 1810 et se poursuivit, dans un premier temps, jusqu’en 1818. Après une interruption de 10 ans, sauf pour le canton de Garlin où l’opération se déroula jusqu’en 1825, les travaux reprirent en 1828 pour s’achever en 1846.
Chaque commune fut morcelée en plusieurs sections portant individuellement une lettre alphabétique (A, B, C,…). A l’intérieur de chaque section les parcelles sont numérotées de 1 à n. La vue d’ensemble du territoire communal est appelée tableau d’assemblage (TA).
Les édifices publics (mairie, églises…) sont indiqués par la couleur bleue, les édifices privés (maisons, granges…) le sont en rose.
Au total, ce sont 1762 feuilles de plan pour 159 communes du Pays basque et 2763 feuilles de plan pour 398 communes du Béarn qui furent relevées.
Il convient de noter que les échelles utilisées furent variables, compte tenu des différences de morcellement des communes (1/1000, 1/1250, 1/2500, 1/4000, 1/10000, 1/16000, 1/20000, 1/24000).
Le cadastre napoléonien en ligne :
--------------------------------------
Les plans originaux, aquarellés pour la plupart, sont conservés au Service départemental des Archives. La fréquence de leur consultation en salle de lecture a provoqué des détériorations. C’est pourquoi, dans un souci de préservation des documents, le Conseil général a procédé en 2000 à la numérisation du cadastre.
Le cadastre napoléonien est utilisé par différents chercheurs intéressés, soit par le développement de l’industrie, de l’habitat et des voies de communication, soit par des renseignements plus concrets de limites de propriétés et de chemins de servitude.
Outre sa consultation en salle de lecture sur ordinateur, à partir duquel sont proposées des sorties papier couleur au format A3, le cadastre napoléonien est désormais accessible en ligne.
Mota: artxibategia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
IP.TOP.IKER - Iparraldeko Toponimia ikerketa
Laburdura: IP.TOP.IKER
Egilea: Askoren artean
Titulua: Iparraldeko Toponimia ikerketa
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea:
Tokia:
Data: 2005
Erreferentzia:
Oharrak: Erreferentzietan LLAP ageri denean, "lekuan lekuko arautze proposamena" esan nahi da: aholkulari gisa, nork bere jatorrizko inguru geografikoan, Jean Haritxelharrek, Piarres Xarritonek, Txomin Peillenek, Jean Louis Davantek eta Txarles Videgainek egin zituzten proposamen hauek.
BBAP ageri denean, ordea, hurrengo urratsa izan zen "behin-behineko arautze proposamena" esan nahi da: ikerketaren ondorioz, eta informazio guztia ikusirik, egindako lehenbiziko arautze proposamena izan zen, gero Onomastika batzordeari pasatu zitzaiona (egilea: Beñat Oihartzabal?).
Lan horretan emandako behin-betiko proposamenen kasuan, ordea, jatorrizko datu-basean erregistroak zuen zenbakia (Lekukodea) ematen da erreferentzia gisara, modu honetan, behar balitz, lotura hori berrezarri ahal izan dadin
Mota: datu baseak
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
IP.KAT.B - Katastro berria edo gaurkoa
Laburdura: IP.KAT.B
Egilea:
Titulua: Katastro berria edo gaurkoa
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Frantziako Estatua
Tokia: Paris
Data: 1970
Erreferentzia:
Oharrak:
Mota: artxibategia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
IGNF.25 - Carte topographique
Laburdura: IGNF.25
Egilea: Institut Géographique National
Titulua: Carte topographique
Lan oharra: 1:25000
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Institut Géographique National
Tokia: Paris
Data: 1981-1987
Erreferentzia:
Oharrak: Kuadrikula ofizialaren araberako mapetan errotulaturik ageri diren adierazpide guztiak jaso dira, mapa zehatzaren erreferentzia jasoz. ECO zerbitzuko Patxi Galék eginiko erauzketa.
Mota: kartografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
DRPLV - De re philologica linguae vasconicae
Laburdura: DRPLV
Egilea: IRIGOIEN ETXEBARRIA, Alfontso (zuz.)
Titulua: De re philologica linguae vasconicae
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Deustuko Unibertsitatea
Tokia: Bilbo
Data: 1986-1995
Erreferentzia:
Oharrak: Alfonso Irigoien Etxebarria irakasleak zuzendurik, bost liburuki plazaratu ziren (I-1986, II-1987, III-1990, IV-1992 eta V-1995). Artikuluetako asko beste nonbaitetik hartuak dira. Halakoetan saiatu gara jatorrizko erreferentziak ematen, hala nola "Euskera" aldizkarikoak, Euskalarien nazioarteko jardunaldiak (Bilbao, 1981), eta abar.
Mota: aldizkariak
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: hizkuntza azterketa
IGNF.TDAT - Toponimia datutegia
Laburdura: IGNF.TDAT
Egilea: Institut Géographique National
Titulua: Toponimia datutegia
Lan oharra:
Paratzailea:
Bilduma:
Aldizkaria:
Argitaletxea: Institut Géographique National
Tokia: Paris
Data: 2005
Erreferentzia:
Oharrak: Institut Géographique National delakoak emandako datutegia. Erreferentzia legez, kartografia ofizialaren orrialde-zenbakia ematen da
Mota: kartografia
Erauzketa: guztizkoa
Alorra: dokumentazioa
Lege-oharra
Corpus onomastiko honetan, hirugarrenen lanen edukiak sartu dira, arloan ospea eta gaitasuna dutelako. Ondorio horretarako, behar diren baimenak eta lizentziak eskatu ditu Euskaltzaindiak, eta, horrenbestez, behar diren jabetza intelektualeko eskubideak eskuratu, oker edo hutsik ezean. Edukiren batek hirugarrenen eskubideak hausten dituela uste baduzu, eman iezaiozu berehala horren berri Euskaltzaindiari (honako helbide elektroniko honetara idatziz: info@euskaltzaindia.eus), beharrezko neurriak berehala har daitezen.