Leku-izenak

(...)
Euskal Herriko beste eskualde batzuetako inda, drinda, drunda, ginda 'bidexka', 'bide-zigorra' da Uxueko hau [Ikus Agezako Gindertea sarreran dioguna.]. Drinda, esan dugun bezala (ikus Camino de las Cruces sarrera), Aldabea de Turtunbera-n zegoen, San Miguel ondoan, eta Camino de las Cruces viejas-ekin identifikatu beharra dago, gutxienez bide honen San Miguel-en ondoko zatiarekin, bai eta Turtunbera-ko bidearen hasierarekin. Aldabea del Carasol de Drinda aztertu dugun Carasol de las Cruces bera zen, hau da, Caracierzo de Turtunbera aldean dagoen baina hego-ekialdera ematen duen San Miguel-en ingurua. Debajo de Drinda izena Drindabe-ren ordain erdaldundua da. Larratza de Drinda iturriko bidearen ondoan zegoen. 1648ko Cerro de Drinda, azkenik, Epaiz eta Uxueren arteko mugako mendi garai baten (Andiaga / Mendiandia?) izena zen.
(...)

(...)
1892ko katastroan agertzen den hau Camino de las Cruces edo Camino del Calvario-k zeharkatzen duen San Miguel ondoko eguteratxoa da.
(...)

(...)
Mitxelenak AV-en [43. or.] alde 'lado', 'región' izenaren eratorritzat jotzen du hitz hau, Aldape eta Althabe bezala, baina ez du 'aldapa' adiera izan dezakeela esaten (alderan eratorritzat aldats 'malda' aipatu arren). Autore berak OEH-n aldabe 'berokia', 'etxe ondoko landa hesitua' biltzen du, eta toponimian ugaria dela azpimarratzen. Azken adiera hau Azkueren "Aezkera edo Petriberro-inguretako mintzaera" [Euskera, 1927, bagila-Lotazila, 179-300. orr. Gaurregun Aldabea [àldabéa] toponimoa Orbaran eta Abaurregainean dugu bizirik, gutxieneko kontuan] deitu lanean bil zezakeen hizkuntzalari errenteriarrak. Gure usez, Oibar aldean eta Nafarroako beste toki askotan (ikus Aldaidarrea srrera) aurkitzen dugun eta hiztegien biltzen ez duten aldai 'malda, mendi-hegala'rekin ere erlazionatu beharra dago, alde eta aldapa-rekin ezezik [Orba ibarreko Amatriain herrian ere azaltzen da Aldabea (PRA-Oibar, 2. k-bis, 1537), baina ez dakigu aldapa den ala ez. Esteribarko Urdaitzen aztergai dugun izenaren kontrakoa dirudien Aldagora agertzen da 1852. urtean (Agoizko hipotekak, 3. lib., 632. or.)]. Hauekin lot daiteke, orobat, aldatz 'aldats'en eratorria dirudien alda(i)zkia [ikus Txorria sarrera]. Aldabea [àldabéa]-k bi dira Uxuen. Turtunbera-koa, eta Aitzandieta-koa. Lehena 1780ko Aldabea de arriba da, eta bigarrena 1814ko Aldabea de abajo. Aldabea del Carasol de Drinda-ren inguruan ikus Drinda sarreran dioguna. Aldabea del Mediodía zein den seguru ez dakigu, baina hegoaldekoa Aitzandieta-koa denez gero, honekin identifika daiteke. Egun Aldabea de A(n)zandieta (ikus Aitzandieta sarreran dioguna) eta Aldabea de Turtunbera izenak erabiltzen dira, eta biak batera eman nahi direnean Las Aldabeas. Aldabea de Aitzandieta La Tejería-tik Basandia-raino (hau kanpo) hedatzen da, eta Aldabea de Turtunbera Ardui-tik Ollatu-raino (hau kanpo). 1767ko Rincón de la aldabea gorago aipatu dugun Rincón de Aitzandieta orain ezezaguna zatekeen (ikus Aitzandieta sarrera). Gaurregun eguzkialdea eta oihezkia bereizten dira bi Aldabea-etan, alegia, Carasol de Anzandieta eta Caracierzo de Anzandieta, eta Carasol de Turtunbera eta Caracierzo de Turtunbera ibiltzen dira hego-mendebaldera (carasol) eta ipar-ekialdera (caracierzo) ematen duten hegalak adierazteko.
(...)