azitxu . (Dim. del part. en función de adj. hazi
).Crecidito; grandecito. Sein azitxubak bere jaijoten dira nosbait illda balegoz legez, ez dabee mobimenturik egiten. JJMgBasEsc 21.
Oetatik egiñeratzen dira lau erreka azitxoak; zeintzuk deitzen diraden Aranzate, Olaberria [...]. IztC 97.
Ur oekin egiñeratzen dira erreka ziztor asko; oetako bat azitxoa, zeñari deitzen zaion Ibai-eder. Ib. 106.
Bazkarraldoak zituen etxean, da areiri begira astiune azitxoa galdu eban. AgKr 50.
Diru askorik eztago guda-mutil aren sakeletan, baña orraitik jokuan daragoioe alde guztijetan. Elexearen ondoko zugatz andijaren gerizpian agiri da aldra azitxo bat. KkAb I 92.
Eta onan batzen ebenian talde azitxua, etorten zan eurakana aldra-burua zan lapurra. Ib. 116.
Mutiko azitxo bat. EgutTo 4-2-1923 (ap. DRA
).
Ordurako azitxua nintzan-da, bein Eleiz-nagosian sartu nintzala. OrTormes 119.
Aur samur-azitxuon / lo-lo biguñena. 'Niños creciditos'
.LdiBB 10.
Ordainbide kutxok gizarteari be onura azitxua dakartsoe. EguzkGizAuz 185.
Gizartera aldakuntza azitxuak etorri dira-ta. Ib. 166.
Auzotegi azitxoa be bazalako [Ipiñe]. AkesIpiñ 7.
Gipuzkoako errietan azitxoenetakoa degu Bergara. EgutAr 9-8-1957 (ap. DRA
).
Mutil azitxoen jolas leku.EtxabuKontu 193.
azpiadiera-1.1
(Ref. a personas, en la expr. hazitxo eginda 'de mayor, de mayorcito'). Igaroten dira urtiak, gogora jatorkez azitxu eginda, edo biar bada zaartuta, zertzuk egin zituben. MgCO 158.
[Seiñ] batzuk galduten dira sortuta laster, ta beste batzuk gero azitxu eginda, gorputz gustija formau ezkero. JJMgBasEsc 20.
azpiadiera-1.1.1
(Con suf. -ko, adnom.). Negar egiteko gauzia da ikustia gela baten, edo baten legez, azitxu egiñdako naasteko personaak. JJMgBasEsc 200.
azpiadiera-1.2
(Conservando su carácter vbal.). Berba egiten azi zaneko [...]. Azitxubaz joiala erakusten eutseezan orazinoe ta doktriñako gauzaak. JJMgBasEsc 27.
azpisarrera-1
HAZITXOAGO.
Un poco más grande. Ta an egoten dira sarri Kantauriko txalopak eta ontzi azitxoagoak be bai. AgKr 32.
Begozan batzuk azkar ta sendo izan ziranean, kala-potiñak baño azitxoagoetan, Espaiñia guztiko urertza ikusi ebenak. Ib. 79.
Onek uste izan dauan baño sari azitxuagoa utzi deutsa eskupean. ErkiagBatB 181.
azpisarrerakoSense-1.1
Un poco más crecido, más adulto. Orreek dira, umetati etxeko, ta auzoko sarau, ta bigireetan ikusi, ta ikasi zitubeen [...] okerrerija desonestubak; puska bat azitxubago eginda, plazako ta erromedijako piesteetan barriro entzun ta esan, ta ikusi ditubeenak. fBOlg 205.
azpisarrera-2
HAZITXOEN(El) mayor, (el) más crecido (hablando de personas jóvenes). Aurretik ekarri ditugu [...] umetxoak; bigarrengo mallan etorri dira amar amabi urtekuak [...] eta azkenerontz gazte jende azitxuena. AgSerm 293.
Txit gauza ona da azitxuenak [...] jakin dezatela munduak gaztetasunarentzat dauzkan perilletatik iges egin zuala Maria Santak.Ib. 294.