Mal, en mala situación. Eta diño Espiritu Santuak: Biotz gogorra dongero izango da bere azkenean. AñGGero 87.
Gaixuok dongaro dabiltz.ABAmaE 154.
azpiadiera-1.2
2.
(V ap. A
; Lar, Dv(V), H),
dongero (H). Malvadamente, pecaminosamente."Depravadamente", "malvadamente" Lar."Méchamment"Dv.
Pekatubaren estalketa, ta buruba dongaro garbitu guria. MgCO 177.
Bizi badira dongaro ezkontzako egunetaraño. Ib. 242.
Ondo bizi dana ondo il daroa; dongero bizi dana deungero il oi da.AñGGero 157.
Ostubak, dongaro erosijak, edo ostubak ziriala. Astar II 158.
Sorgina, ordija, dongaro jaijua edo beste onelako izen dongaren bat. Ib. 103.
Dongaro tratau dabelako bere gorputz ta odola. CatBus 46.
Zuzi batekin erre nuen / arboladia dongero. ArtiMaldanB 197.
azpiadiera-1.2.1
Duramente, violentamente. Aldi baten erabili bisutsak dongaro nau. ABAmaE 365.
Nire alabea da dongaro nekatua eta mindua demonioakgaitik. ItzAzald 63.
azpiadiera-1.2.2
(Parecer, juzgar, etc.)malo. Akzione ezain, zikin ta Jentil bati dongaro eretxiko leuskijuenak. MgCO 76.
Dongaro enzun arren. MgPAb 49.
Ezain ta dongero dirudi. AñLoraS 59.
Ez eikezube batak bestiagaitik dongaro juzgadu. Astar II 178.
sense-2
II .(Sust.).
azpiadiera-2.1
Mala acción, mala palabra, etc. Ez dinot nik dongarorik zure biargintzia gaiti. MgPAb 49.
Nire etxian ez da enzuten dongarorik lagunaren bizieriaren gañian. Ib. 153.
Egin daben onen bat dongarora ezarrijagaz. Astar II 187.
Eta sekula ez dozulako negarrik bota, / Garbietako egin zenduan dongarua. ABAmaE 440.
azpisarrera-1
DONGARO BERBA EGIN.
Insultar. Gatx da injuria, bidebage bat egiten deutsunari parkatutea; dongero berba egiten deutsunari ez eranzutea. AñGGero 312.
azpisarrera-2
DONGARO-EGILE.
Malhechor, que ha obrado mal. Parkazinua gura daben dongaro egilliari aginduten deutsa Jesu Kristok egin dedilla bere burubaren agertzalle. MgCO 14.
azpisarrera-3
DONGARO EGIN.
a) Obrar mal, hacer el mal. Dongaro egin dabenari deklarazinua artu biar deutsana.MgCO 14.
Dongaro egin daben seme, otsein, edo bere ardurakuak bere txarkerija ezagutu dagijan. Astar II 29.
Dongaro egitea eskaturik, agindurik, ederturik. ItzAzald 101.
Hacer mal (a alguien). Arerioak arerioak amatu bear dozuez; dongero egiten deutsuenai on egin bear deutsazue. Añ GGero 237. b) (Sust.). Mala acción, falta. Dongaro egiñak parkeetako deklaraziño zuzen ta garbi bat. Mg CO 15. Seme onek dazau bere dongaro egiña. Ib. 54. On egiñaz dongero egiña goiartu ta benzutu bear da. Añ GGero 237. Zuk isilian jakin zenduban proximuaren gatx edo dongaro egina. Astar II 193.
azpisarrera-4
DONGARO ESAN.
Hablar mal, criticar. Atera eban arpegija bera gaiti dongaro esaten ebenen artian.MgCO 206.
Ateraten badot edo urten etxeti urtia osotu baño leenago, dongaro esango da.Ib. 139.
Zugaiti dongero esaten dagoanean. AñGGero 230.
Guztijak dagiz eskandalizaturik euren bide eta burubagako auzi eta aserriakaz; guztijak dagoz dongaro esaten.Astar II 27.
azpisarrerakoSense-4.1
Zegaiti dongaro esan ez zeuntsan arima lapurrari? Mg CO 178.
azpisarrera-5
DONGARO NAHI IZAN. Querer el mal.
Gatx egin deuskubenai mesediak egitiak eta dongaro nai deuskubenak gaitik erregututiak. Astar II 32.