1.
(-lh-H(+ ill-)),
ilauntu (-lh-H),
ilaindu (L, BN),
ilhaintu (S; Gèze(-añtü), Dv(S), H)
Ref.:
A(ilhaintü);
Lh(ilaindu, ilhaintü)
. "Réduire en cendre"Dv.
"Reducir a pavesas"A.
"Brûler"Lh.
Sodomako eta Gomorrhako zibitateak ilhaundurik. "Les réduisant en cendre"
.Lç2 Petr 2, 6 (Ol illaundu; He hautsetan ezarri, Ur auts biurtu
).
Zeruak hondatzea, aingeruak ezdeustea, lurra ilhaunzea [...] ezta gaitz hauk bezanbat. Harb 191s.
Laster hil dadin / su haur egizu / ilhaunt enadin / ahal daidizu. OPo 46.
Sü bat elkhiko da haien ahotik eta ilhaintüren dütü haien etsaiak. IpApoc 11, 5 (He, Dv iretsiko, Ur (G) arrasatuko
).
Ilhaundu, suntsitu ziren adixkidantzak oro!BarbSup 2.
Logaleak ilauntzen / ene txinar gorri. "
El sueño cubre de pavesa"
.OrBM 42.
Bazterrak hoin ilaundurik ikustean. Iratz 112.
Nere soiña [...] surtan illaundu ta ikazturik datzala. ZaitSof 14.
Teba iria suz illaunduko dula. Ib. 143.
v. tbn.
Ilhaintü: Chaho AztiB 8. SGrat 17.
sense-2
2."
Ilhauntzea, devenir chamois"SP.
Cf. infra (8).
sense-3
3."Emborrar, illaundu, illaunez bete
"Lar.
sense-4
4."Motear el paño"Lar.
sense-5
5.(-lh- Dv A, H; -llh- Urt III 321), ilaindu (L, BN ap. Lh). "Énerver, s'énerver, perdre la force. Gogoa ilhaundu zaio, il a perdu la résolution. Sua ilhaundu da, le feu a perdu sa force. Ene arima ene baithan ilhauntzen hari da, mon âme va défaillant en moi" Dv. "Guziz ilhaundu da hain hazkar eta langile zen sehia, il est tout à fait devenu sans valeur [...]" H. "Perder sabor, desvirtuarse (Dv)" A. "Devenir frêle, maigre, inutile" Lh. Ona da gatza; ilhauntzen bada ordean, zertaz hura gazi?DvLc 14, 34 (He gezatzen).
Ilhuntzen ditu gogo argiak / ilhauntzen ditu argiak oro. MdePo 67.
Habanak ilaundu-arau berritzen eta edan-ontziak hustu-arau betetzen. MdePr 134.
Gure zuziak ilauntzen ziren argi handirik eman gabe. Ib. 112.
Haurren axola istant bateko piztu eta, berehala hasi zen ilauntzen. Ib. 87.
Segur naiz pindar hura ilaunduko zela. XaOdol 119 (v. tbn. EzinB 22).
Bihotz sutsu haren garra ez da oraindik ilaundu. MEIG II 87.
Sugar horiek ez ziren ito, bai ordea epeldu eta are ilaundu. MEIG VI 77.
(v. tbn. III 122)
sense-6
6.
(Sal; -lh-BN),
ilaindu (L, BN ap. Lh),
ilaintu (Sal ap. A). "Mancar, dejar medio muerto"A.
"Estropier"Lh.
v. ilaunditu.
sense-7
7.
(B ap. A),
ilaindu (B ap. A). "Cubrirse de pelo"A.
"Cubrirse de vellón"Ib.
sense-8
8.ilaindu (B ap. A), ilaintu (R ap. A). "Madurarse demasiado la cosecha, fruta, etc. Illaintruk daude gariak, el trigo está demasiado maduro" A.