1.
(V, G, AN-arce-erro, L, B, BN, Ae; Lar, Dv, H, Zam Voc (G))
Ref.:
A;
EI 90;
EtxbaEib
. Tamboril; conjunto de chistu y tamboril."Instrument à cordes sur lequel le ménétrier basque bat la mesure avec un bâtonnet"Dv.
"Tambourin. Tuntuna ari, oinak erabili (Prov.)"H.
"Tamboril, tambor pequeño que, colgado del brazo izquierdo, se toca con un palillo; a diferencia de atabal, tambor que se toca con dos palillos"A.
Cf. RIEV 1933, 135 (Vergara, 1764): "El tuntun es el mejor instrumento, a que puedes dedicarte, porque los demas ya los están zurrando, que se las pelan [...]. Tu con el tuntun / yo con el silvo, / ganaremos la vida, / y agur Amigo". Cf. Lar Cor 239: "Con este nombre de tanboril entiendo el conjunto de la flauta y del tambor más corto y estrecho que el atabal, y se acompañan juntos. Se diferencia de los tamburinos o tuntunes de Francia, en Labort y Baja Navarra, en que aquí las flautas son más largas, dulces y sonoras, y en que en Guipúzcoa usan de tamborcillos y en Labort una especie de arpa con cuerdas gruesas". Cf. tbn. VocNav s.v. tuntún. v. 1 ttunttun. Tuntunaren soñuan. 'Al son del tamboril'
.OtagEE 1881b, 86.
Noiz entzungo da erromerian, / euskaldunaren tuntuna? / Dultzaiña, alboka, txilibitu ta / txistuzko soñu leguna? ABAmaE 55.
Kanpai, tuntun da beste soñu bage, ixill ixillik. AgKr 60.
Eta tuntik ez / atera gizon harek!Auspoa 97, 19.
Tuntuna, panderoa, gitarra eta filarmonika. AgG 182.
Tuntuna ta gurdien soñua aditzean. Ib. 44.
Gosari onak, lanik-ezak eta tuntunaren soñuak indar andia dute. Ib. 46.
Tuntunari iru otsaldi jasean eraginda. AEEs 1916, 107.
Atabalariak tuntuna ta txistua jotzen dituzte. EguzkRIEV 1927, 436.
Sua zirtaka ari zen; tuntuna gelditu bage ari zen. OrMi 95.
Tuntunaren otsera dantza egiñaz. SabiagY 1934, 28.
Ziztua emen ere beieri ianarazteko obea din. [...] Tuntuna, berriz, gudarako obea. OrQA 192.
Tuntunaren doiñuak belarrietarantz dakartsa kopla zaarra. ErkiagBatB 117.
azpiadiera-1.1
Turuta, xirola, gitarra, sanbuka, maniurra, tuntuna eta musika mota guzien otsa adituko duzuen orduan."Symphoniae."DvDan 3, 15.
azpiadiera-1.2
"Tamboril, fiesta. Domeka arrasaldetan tuntunian dantzan
"Etxba Eib. .
Ezekian jolasetik iges egiten, baña tuntunean edo tanboliñean ezeban jakiten bere ankakaz zer egiñ. AgKr 57.
Irugarren egunean jai itxurarik ezeukan erriak: pelota jokoa izan zan jolasketarik ikusgarriena. Tuntunera ia etzan iñor joan. Ib. 60.
sense-2
2.Tamborilero. San Andres eta San Joan antzezten zituzten biak-oiek ere beren zomorro ta jantzi zabalekin kaxaren bi aldamenetan jarri ziran, eta onela, beren tuntun, dantzari, mamu ta zomorrodunekin [joan ziran]. EguzkRIEV 1927, 426.
sense-3
3.Ritmo. Itz neurketan ikasia bazera, tuntun ortara leenbizitik oituko zera. "A ese ritmo"
.OrPoem 519.
Neurtitz aiek etzuten punturik, baiña guretzat mintzo ederra zuten, tuntunari edo igikerari begira. Or(
inGaztMusIx 16
).
Izan ere zer da igikera edo tuntuna? [...] Beraz, tuntunak etena du doairik bearrena. Ib. 48.
sense-4
4.Golpe, disgusto. Aitak esan eutson: "--[...], gure esanai jaramon egin eta ona izan, ostantzien zigortu egin bearko zaittugu." Tun-tun aundia artu eban Enekok. Ez eban jaterik be gura. AlzolaAtalak 49.
azpisarrera-1
TUNTUN-JOTZAILE.
Tamborilero. Tuntun jotzalleak bere txistua zorroan gordetzen duan irudira. AgG 281.
azpisarrera-2
TUNTUN-HOTS.
Sonido de tamboril. Urrutiko baserrietatik tuntun ots berria dator gure bidaztien belarrietara. AgG 198.
Tuntunots orren durundia Madrileragino eldu eteda? AEEs 1916, 107.
[Gudari aundi] aren mutil-taldeen tuntun-otsera, mundu guzia ikaratzen uan zugatzean udarea bezala. OrMi 94.