1.
(
V-m ap. A
; Lar,
Añ,
H).
Cercar, acotar; rodear.
"Cercar"
, "vallar" Lar.
Berezija esaten jako esituta daguan leku bati.
Mg PAb 188.
Nork bere menpeko alor guztiak dauzka arreta andiarekin egoki ta zearo esituak, dala esolaz, arantzaz, arriz edo lubakiz.
Izt C 26.
Esitzen dituzten aldekien gañetik osoro jartzen diran gizonak gutxi dira.
"Las circunstancias que los rodean"
.
Zink Crit 71.
Basotzeko asmoan esituak dauden lurrak.
ForuAG 313.
Asaba zarren baratza, / untzadun ormek esia.
Ldi BB 144.
Kopeta daukan eder / jazmiñez esitta!
Laux AB 22.
Eskubiko eskuarekin Xalbatena artuz eta ezkerrarekin gerria esituz.
Etxde JJ 207.
Ingurumarietan zenbait iauretxe ospatsu zeuden, batik-bat, Ateneari eskeinitako oparria, amabi oliondok esitua.
Zait Plat 20.
Olerkariak ertz ta mugaz esitu du tokia, irudikizun eta alegi oi ez lakoz esitu ere.
Onaind ( in
Gazt MusIx 153
).
Neronek eramango ditut opariak burua olio-abarrez esita.
Ibiñ Virgil 94.
v. tbn. AB AmaE 158. Ag G 373. Inza Azalp 122. Goen Y 1934, 185. Erkiag BatB 147. Ibiñ Virgil 104.
azpiadiera-1.1
(Part. en función de adj.).
Nork bere lur esituetan.
Izt C 174.
Lur esituan zenbat abere [...] dituzten.
ForuAG 313.
Ez eban gitxitan entzun solo esitu orren alabantza ta goresmenik!
Erkiag BatB 43.
Hutsune hesitu hori.
MEIG IX 131.
(en colab. con NEtx)
azpiadiera-1.2
(Lar→H).
Sitiar.
Dotan alde guzietatik setiatu edo esitu zuten.
Lard 242.
Erria [Ondarrabia] esitzera zetozela.
Zab EE
1884b, 229.
Erabaki zuten, bada, alde guzietatik gaztelua esitu eta inguratzea.
Arr EE
1885b, 472.
Denen artean esiturik daukate jotzaillea, atzera-aurrera zirkiñik egin ez dezakeala.
Mok 17.
Ganboatarrak erriya esita zeuken.
Elizdo EEs
1927, 187.
"Mutillek, esiturik geudek!" Eta ala zan. Alde batetik ibaia, ta bestetik etsai-taldeak.
Or SCruz 65.
Eguerdirako Andre Eguzkia / odei beltzek dute esitu.
"Acorralado"
.
Or Eus 296.
Esiturik Amaiur dauko / Mirandako konde Españarrak.
Laux AB 99.
Pasaia ta Oiartzun prantzesak kizkali; / ta atzetik zitalki / eraso ta esi / anbat kosta bear zuan Ondarrabi.
SMitx Aranz 212.
Izan ere, Etxahunian, eiztariak esiturik duten basapiztia bezala bizi zen.
Etxde JJ 183.
Eta begira espetxe gogorrean / aizaroz illunik esita dagon gaxo bat.
Gazt MusIx 133.
azpiadiera-1.3
Limitar (fig.).
Onelako Batzorde bat ezin ba agindu soil baten bidez zearo osatu eta eratu. Ezin estu esitu diteke gañera.
EAEg 4-12-1936, 455.
Baimen-bear orrek esitu egiten bait-ditu lendik zituzten eskubideak.
Ib. 14-2-1937, 1067.
Ñabarduren mugarriak [...] arau batzuen barnean hesitu beharko dira.
MEIG VI 41.
azpiadiera-1.4
Reunir.
Itz-neurtu geienak aizkidetasunak bultzatuta egilleak idaztitxo onetan esitu dituanean.
GMant Goi 9.
azpiadiera-1.5
Emparedar.
Lekaime gazte bat bizirik horman hesitua izan omen zen XVIIgarren mendean, lekaide batekin ihesi joan zelako.
Mde Pr 338.