Tr. La mayoría de los ejs. son meridionales del s. XX. La forma ageripen se encuentra en TB y agiripen en Lhande. En DFrec hay 43 ejs. de agerpen, casi todos en la acepción 'manifestación, expresión'.
sense-1
1.
(Lar, Hb, Dv, H). "Aparecimiento"Lar.
"Apparition"Dv.
Jesusen lehenbiziko agerpena. DvLEd 18.
Birjiñaren agerpen milagrotsua. EE 1884b, 116.
Izkribatuko det Birjiña Guadalupekoaren agerpena. ZabGabon 90.
Gertarion ondoren Yaubek Abrami agerpenez esan zion: "Ez beldurtu, Abram".OlGen 15, 1 (Ur ikuskizun).
Elorri baten gañean, zeruko agerpen zoragarria neukan nere aurrean. NEtxAntz 50.
Agerpen edo ikuspen batean, herriko zaharrak ondoan zituen batean, Jerusalemeko tenplorat ekarria izan zen. ZelaiberriHerr 21-7-1960 (ap. DRA
).
Jesus biztuaren beraren agerpena. IBk2 Cor 12, 1n.
sense-2
2.+ ageripen. Manifestación, expresión. Eta ene hitza eta ene predikazionea ez da izan gizonkien zuhurtasunaren hitz sinhestaraztean, bainan bai Izpirituzko eta botherezko ageripenean. 'Ostensione'
.TB1 Cor 2, 4 (IBe agerpen; Lç, He erakuste, Dv erakuspen, IBk agerpide, Bibl agerbide
).
Erti onen agerpen arrigarrienak Altamirako arzuloan daude. JMBELG 49.
Nai agerizkoa ezta izaten barneko nai sakonaren agerpen eta itzulpen bat baizik. VillJaink 141.
Mundua, adimen baten agerpena da. Adimen emankor eta sendo baten agerpena. Ib. 55.
Bilakatzea ez dela izaitearen agerpen bat baizik. Lf(
inZaitPlat XX
).
Bakoitzari guztien onerako ematen zaio Espirituaren agerpena. '
Manifestatio'
.IBk1 Cor 12, 7 (IBe agerpen; Ol agerbide
).
[Giza-lan den kultura] haren bakarkako agerpen edo itxura berezi bat aztertzeko egokiera eskuetan dugunez gero. MEIG VIII 63.
Agiriko agerpenik ez duen animaren zati izkutu honek. "Imagen exterior"
.MEIG IX 130.
(en colab. con NEtx)
azpiadiera-2.1
+ agiripen. Señal, muestra. Joanesek eta Malentxok agerpen andiak egin ta esatekorik ezkutuenak esan zizkioten alkarri. AgG 281.
Arrotasunaren agerpena bezela ke mataza lodi zikiñ bat kopeta gañean arro arro daramala [suburdiak]. Ib. 12.
Aitzitik Jainkoaren begietakoa zeraden agerpenik sendoena, atsegetzea deritzat. AyerbEEs 1912, 153.
Ulertzea zein gauza aundia dan guda batean etsaiaren itzaira jakitea: orixe izan da beti gudari onenen señale edo agiripena. LhEEs 1915, 235.
Bere seme-alaben maitasun-agerpenak. EtxdeJJ 219.
Españin be, amabostgarren gizaldi-aurretik jantzia zuria, ta ez baltza, zan luto agerpena. EgutAr.
(ap. DRA, que no da más ref.)Eta orregaitik, ez ziarduan neskatxa arek bere amodioaren agerpena gordeten.ErkiagArran 149.
Orregatik onen legorrak izaten dira gure alkarrekiko maitasun-agerpenak. NEtxLBB 71.
azpiadiera-2.1.1
Irakaskintza, ariketa, azterpen eta gaitasun agerpenak egiteko berriz, egitarau bat emango da. "Exámenes y pruebas de aptitud". EAEg 1-6-1937, 1743.
azpiadiera-2.2
Declaración, exposición. Errudunak autor-entzuleari egiten deutsan agerpen sakona, zikin, oben, utsegite ta ugarrak guztiak zintzo zintzo azalduaz. ErkiagBatB 195.
Zure agerpenen irrikatan naukazu. NEtxLBB 115.
Orren agerpen edo deklaraziño batzuetan irakurri dodanez. Gerrika 192.
Eta or [egunkarian] ematen ditu bere denborako agerpenak: zer apustu jokatuta dagoan eta zenbat irabazi zizkion lruntxiberriri. Albeniz 269.
azpiadiera-2.3
Descripción.Argi ta garbi egiten digu [Aita Santuak] / munduaren agerpena. Olea 89.
sense-3
3.Revelación (divina). Lelo atheratu behar bada (ez da bada on ere), Jaunaren ganikako ikhuspen eta agerpenen aiphatzen abiatuko naiz. "Visiones et revelationes"
.Dv2 Cor 12, 1 (Ker, IBk, IBe agerpen; Lç rebelazione, He errebelazione, TB agerketa, Bibl agerkunde
).
Aitzinagoko "revelazion" [sic] edo agerpenak argituko ditu itz-ilun ok. FIr 186.
sense-4
4.
(Bera). Solución (de un acertijo, etc.). Izpanaldijak. I-en agerpena = betazal. II-en agerpena: zamari. AG 499.
Agerpenak, urrengo zenbakijan. Ib. 499.
sense-5
5.Descubrimiento. Ameriken agerpena ezkero. AlzEEs 1924, 47.
Eta egin ditugun agerpenak, gaurko eguneko edestiaren egikeraz moldatzen ere zerbait saiatu gera. JMBELG 9s.
Pasteur ospatsuak gaitz-itsaskorrei buruz bere agerpen sonatuak azaldu zituan ezkeroztik."Descubrimientos"
.EAEg 19-1-1937, 843.
sense-6
6.Acción (en una representación teatral, en una película, etc.). Zineman usu baliatzen dena da: norbaitek gogoan duen aspaldiko orroitzapen baten erakusteko, agerpena hausten dute, eta lehen pasatu zen gertakaria orai agitzen balitz bezala emaiten dute ikusliarren bixtarat. Lf(
inCasveSGrazi 17
).