209 emaitza esku bilaketarentzat - [1 - 100] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1994-06-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:01 |
AS: -en esku egon, esku-argi, esku bete: esku bete lan, esku eman: elkarri esku emanez, esku-erakutsi iz., esku hartu, esku-hartzaile, esku-hartze, esku-huska(ko), esku-hutsik, eskura (izan, egon, eduki), eskura eman, eskura ordaindu, esku sartu, esku-sartze, eskutik: etsaien eskutik galdu du bizia, eskutik eraman, eskutik eskura, esku-zarta 'txaloa', esku-zartaka 'txaloka', eskuz esku.
AS gisa gehituz: - en esku utzi, eskua estutu , eskua ezarri , esku-ahur , eskua luzatu , eskuan , esku-argi , esku-arma , eskua sartu , eskua tinkatu , esku beteka , esku-emaile, esku-emate , esku-ezartze , esku-harmen, esku-harri , esku-pilota , eskutik eduki , eskuzko .
esku bete ("esku bete lan"); esku eman ("elkarri esku emanez"); eskuz esku; esku hartu, esku-hartze, esku-hartzaile; esku sartu, esku-sartze; esku-zarta, esku-zartaka; -ren esku egon; esku-huska(ko); esku-hutsik; eskura (izan, egon, eduki); eskura eman; eskura ordaindu; eskutik ("etsaien eskutik galdu du bizia"); eskutik eraman; eskutik eskura; eskuz esku; eskubakar; eskumotz
- [K204]: "ESKU-rekin: ESKUZABAL // ESKUBARNE: paume de la main, ESKUERTSI: ukomilo; ESKUMAMI: carpe; ESKUMUTUR // ukare; ESKUNGAIN: garrot; ESKUGAIN: réserve, économie; ESKUGARBI: honnête: ESKUGO: droit; ESKUARGI: lanterna; ESKUPETIK: segeretuan; ESKUPILATU: froisser; ESKUTA: javelle; ESKUTATU // ESKUZTATU: manipuler; ESKUTIOGI: arrachide; ESKUXURI:alferrra; ESKUZUZI: torche; ESKUZARTA:txalo; ESKUZ ESKU" (1994-10-10)
- [E210]: Gehitzeko: esku-emaile. Zuzenbidearen esparruan horixe erabiltzen da, aginduzko hitzaren antonimo gisa.
- [E116]: a) esku-emaile proposatua du lantaldeak, azpisarrera berrien artean; b) azpisarrera berriak aipatu nahi ditu I202k, eta hurrengo itzulian ikus ditzakegu, informazioa bildu ondoren: esku-pertola eta eskuak jo ez ditut aurkitu OEHn eta XX. mendeko corpusean; esku-sare, bai, azpisarreran eman dute OEHn, baina testuetako adibiderik gabe; eta lehen itzulian eskainia dugu pertola: "pertola (arrantza-tresna). Sin. butroi".
- [I202]: esku-pertola arrantzarako esku-sarea [trasmail arrantzarako sare handia da eta esku-sare sare txikia. Esku-pertola, berriz, arrantzarako sarea duen burdinazko uztai kirtenduna da. Kirtena zurezkoa izaten da]. esku-sare, eskuak jo txalotu.
- Erabakia: (2008-10-31) AS: eskuak jo; esku zartak jo; esku-pertola Naf. eta -en esku utzi; eskua estutu; eskua ezarri 1 'atxilotu'. 2 'jo'. 3 'keinu erritual-sinbolikoa egin' (eskuak ezarri gisa ageri da maiz); esku-ahur; eskua luzatu 1 'lagundu'. 2 'jo'; eskuan [x-ren eskuan (egon,...) gisa erabilia]: gure eskuan dago bata zein bestea egitea; esku(-)arma; eskua sartu; eskua tinkatu; esku beteka; esku; esku(-)bonba; esku-emaile; esku-emate; esku-ezartze 'buru gainean eskuak ezartzea' (Eliza katolikoan, adib., ordenazio-erritua); esku-harmen g.er. 'esku-hartzea'; esku(-)harri 'segarria, zorroztarria, arraitza'; esku-huska; esku-huskako; esku-ikusi iz. g.er. 'esku-erakutsia'; esku(-)pilota g.er.; esku(-)poltsa; eskutik eduki; eskuzko
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:14 | 1999-03-09 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh2025 | 2020-12-23 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHL | 2021-09-21 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ESKU ARTE, ESKUTARTE (En casos locales de declinación). Entre manos. (No incluimos los ejs. en sentido propio). Cf. Ax 85 (V 58): Orai eskuen artean darabiltzadan bekhatuak. Cf. eskuarte. Tr. Documentado en textos meridionales a partir de mediados del s. XVIII. Gizonak eskutartean dakarten gauz andiren bat bukatu ezkero. Mb IArg I 387. Esku artian dauken zeregina ez itxiterren. Astar II 202. Auntzak, ardiak, eta beste edozein gauza esku artean darabiltzatenak. Izt C 254. Esku artean darabiltan arloa. Ag Kr 72. Danak darabille esku-artian zeregiña. Kk Ab I 68. Ba-dauka naiko zer egiña esku artean daukanarekin. Inza Azalp 126. Esku-tartean darabilgun ikasketa ontan orixe nai degu. Ldi IL 78. Esku artean geien zerabiltzkiten gaiakin beren soñekoak egingo zituzten. JMB ELG 70. Lan au eskuartetik kentzea erabaki degu. TAg Uzt 157. [Uri-Eleiz nagusietako Arkibideak] apaiz onen esku artetik kendu ziranak. EAEg 25-10-1936, 132. Eta esku-artean ipiñi izan zaigun gaia eztabaidatu ondoren, auxe erabaki degu. Ib. 20-3-1937, 1324. Eskuartean dabilkiten auzi gaitza. Etxde JJ 177. Aspaldi esku-artean dudan lana. MEIG VII 73. v. tbn. Ur MarIl 77. Zait Plat 103. Osk Kurl 192. Vill Jaink 117. Esku artean 'a su alcance, a su disposición'.v. ESKURA (b). Dituanak esku artean osagarri bigun, erraz ta onak [...]. Añ LoraS 105. Orretarako, eskuartean zeuzkan bide guziak ontzat zituen. Zait Plat 117. San Martinek ere bai lehenago [esan du] , dirudienez, eskuartean ez dudan pasarte batean. MEIG VII 168. En (de, etc.) su poder, sus manos. Gauzea esku artera etorri jakon ezkero. Ag Kr 113. Diru apur bat esku-artean ebala. Echta Jos 356 (cf. eskuarte). Aren eskuartian itxi eban mutiko azartuak bere "prisionerua". Kk Ab II 102. Ezin ixango dozu nire esku arterik bixirik urten. Otx 69. Aien esku artetik iges egin zuen. Ir YKBiz 345. Xalbatek iges egin zion eskuartetik. Etxde JJ 182. Epailleak esku-artean zaukaze. Erkiag BatB 199. Esku artean aparteko etorririk ez duanarentzat. NEtx LBB 113. Esku artean pezetak ikusi ta geiago nai. BBarand 106. Badugu esku artean, edo irispidean bederen, horrelako multzo polita. MEIG VI 129. Esku artean ditugun lekukotasunei bagagozkie. MEIG VII 112. Bestelako itzulpena aterako zen aren eskuartetik.Ibiñ Virgil 24.
esku arte 2032: Aizu 45 (esku artean), Argia 155 (esku artean, esku artetik), Berria 724 (esku artean), Deia 68 (esku artean), Deustuko Unibertsitatea 5 (esku artean), DiarioVasco 105 (esku artean), Euskal Herriko Agintaritza (esku artean), Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia (esku artean), EiTB 277 (esku artean), ElCorreo 5 (esku artean), Elhuyar 35 (esku artean), Elkar 411 (esku artean), Erlea 11 (esku artean), Consumer 28 (esku artean), Euskaltzaindia 7 (esku artean), Goiena 23 (esku artean), HABE 10 (esku artean), Jakin 50 (esku artean), Karmel 19 (esku artean), Laneki 13 (esku artean), UEU 19 (esku artean), Uztarria 20 (esku artean).
esku arte 736: Berria, Herria, Aingeru Epaltza, Joxemari Urteaga, Imanol Zurutuza, Harkaitz Cano, Xabier Mendiguren Elizegi, Javi Cillero, Alberto LadronArana, Asisko Frantzizko, Monika Etxebarria, Sonia Gonzalez, Josu Landa, Oskar Arana, Koldo Izagirre, Iñigo Aranbarri
LB: Ahize AEK, hiru proiektu berri esku artean (Aizu); EPG: Heldu den astean, beharbada, esku artean dudanari azken ukitua emandakoan. (Aingeru Epaltza); ETC: Laster izango duzue esku artean Euskal Herriko kultura gastronomikoaren lekuko aberatsa izateko sortu den sukaldaritza gida berria (Berria), Jatorrizko herrialdeetan eragin behar dela ohartarazi dute horiek, arazoa ez dakien esku artean lehertu etorkinak hartzen dituzten herriei (Berria).
Elhuyar: esku artean (eta gainerako leku-denborazko kasu-atzizkiez ere bai) entre manos esku artean daukadan zeregina bukatutakoan: cuando termine la tarea que tengo entre manosargitzen ez den bitartean, gai hau esku artetik kentzea erabaki dugu: mientras no se aclare este asunto, hemos decidido quitárnoslo de entre manos; Adorez: 0; Labayru: 0.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: AS: esku artean / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
esku 3 iz. (Esapideetan). Asko dezake eskuak, baina gehiago buruak. Esku trebeak. Bere esku ahaltsuaz. Esku ongilea, lagungarria, errukizkoa. Esku onetan utzi zituzten. Istant batean isuri zaizkigu urteak eskuen artetik. Ez utz esku artetik liburu hau. Haren liburua ez dut esku artean (Ik. eskuarte). Esku artean darabiltzan zereginak. Norbait norbaiten eskuetan erori: mendean erori. Esku oneko sendagilea: sendagile trebea. Edozein emakumek esku hobea du horretarako.
eraikuntza librea.
Oso erabilia eta jasotzekoa azpisarrera gisa, esku artean forman.
Esapide idiomatikoa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
Azpisarrera gisa jasotzekoa esku sarreran.
Azpisarrera gisa jasotzekoa esku eta arte sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHL | 2021-05-17 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ESKU-AZPI (V, G, AN ap. A; Dv). Palma de la mano. v. ESKU-ZABAL. * Esku-azpiaz bizkarrean txarrama atseginkiro igortzi bitartean. TAg Uzt 24. Eskuazpian bildu zuan berriro ogerleko dirdaitsua. Ib. 201. Poli, eguzkia aurrean, esku-azpitik begira zegoan. Anab Poli 51. "Esku-azpian izatea, avoir sous la main, à sa portée, à sa disposition, sous son autorité" Dv.
LB: Biak eseri egingo dira. JONek utzi biblia eta arrosarioa zeuden lekuan kontuz. Orduan konturatuko da INES JONek aposito bat daukala esku azpian edo (raccorda Tolosakoarekin, non egin dio zehazki ebakia?) (EiTB); EPG: Mikel Strogoff sentimendurik azaleratu gabe igaro zen, itxuraz, baina esku azpiak odoletan zituen, azazkalak haragian sartu-sarturik. (Karlos Zabala); ETC: Esku-azpiak bustiak nituela ohartu nintzen, eta telefonoari belarriaren eta sorbaldaren artean eutsiz, txaketa erantzi nuen. (Xabier Olarra).
Elhuyar: esku-azpi; esku-zabal; esku-ahur palma (de la mano); Adorez: 0; Labayru: 0.
esku 1 iz. Giza besoaren amaierako zatia, ukitzeko eta gauzak hartzeko erabiltzen dena, eta bost hatz dituena. Eskuak eta oinak. Esku eskuina: eskuineko eskua, eskuina. Bi eskuak. Esku biak sakeletan sartuta. Esku handiak, zaintsuak, iharrak. Esku leunekin ukiturik ahoa. Ignazio eskutik hartu zuen. Eskutik heldu eta jaikiarazi zuen. Har dezala arrosarioa eskuetan. Zerbait eskuan, eskuetan, izan, eduki. Esku batean txapela, bestean liburua zuela. Eskuak lotu. Eskuaz igurtzi, ferekatu. Ukitu zuen eskuaz. Esku-musuak garbitu. Eskuan muin egin. Hartu zuen esku bakoitzean harri haietatik bana. Esku azpia, esku-zabala: eskuaren barneko aldea (Ik. ahur). Eskuko hatzak (Ik. eskuko). || Eskua(k) altxatu, zabaldu, luzatu, hedatu. Garia eskuz jotzen zen denboran. Zahagia esku bakarrez jaso baietz.
Kolokazioa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
Azpisarrera gisa jasotzekoa esku eta azpi sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau65 |
AS: esku bete lan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-03-09 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
HLEH: adib. / EuskHizt: AS / HiztEn: AS / LurE: adib. / ElhHizt: AS: esku-beteka / EskolaHE: adib.
-bete-ka.
esku sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau65 |
AS: elkarri esku emanez.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau65 |
AS
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:33 | 1999-03-09 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z7:HBL | 2014-07-22 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
esku(-)joko 4, IE-G (JE Bur: "Badirela, gizon ala emazte, berek bakartasunean asetzen dutenak [...]. Harri, landare, tresna, esku joko, ez da kitzikagailurik gozatzeko on etzeienik"; Berron Kijote 3: "iñor zauritzeko edo lurreratzeko esku-jokorik?", "esku-jokoz saiatzeko asmoa artu zuan", "ez bait-zuan uste Santxoren esku-jokoa bitartean zebillenik"); cf. esku-joka 1 (Erkiag Arran: "agurka, kaixioka, esku-joka ta lepo-igurtzika jarduten dabe gazte ta zaarrak").
esku-joko (eta -u) 4: B 1 (D.M. Bernaola: "soldaduak guztiz gogo onez artu ebeen esku-joku eta olgeta au"); G 2 (B. Latiegi: "Lurreko karta auek ere esku-jokurako dira", "Mister Todhounter kartak airera jaurtiaz egin oi dan esku-joku bat saiatzen aritu zaigulako"); EB 1 (P. Zabaleta: "Atsegin zuen herritarrei bere laneko trebetasunak erakustea, esku-jokoak egitea eta haien artean dibertitzea").
eskuz jokatu : AB38 1 (jugar a mano) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.
esku-joko PMuj DVC (1 prestidigitación; 2 maniobra, obra de mano); eskujokari : EuskHizt, DRA (esku-jokari: jugador de manos, prestidigitador), PMuj DVC (esku-jokari: escamoteador, prestidigitador); cf. esku-joka: DRA (aplaudiendo), PMuj DVC (manoteo, manoseo) // Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.
LBeh (2014-04-03): eskujoko 35, Berria (adib.: Kaskaterraza, rokodromoa, tirolina, eskujokoak, jokoak (Kaskagorri konpartsa)); esku joko 5: Berria 4 (adib.: Denek ere umorea, kabareta edo esku jokoak egiten dituzte, baina nork bere berezitasunekin), DiarioVasco (Zazpinako modalitatean, indarrak garrantzi txikiagoa dauka eta esku jokoak handiagoa, ohiko errugbiarekin alderatuz gero, eta meleetan 3 jokalarik).
EPG: eskujoko 3: Herria (Asteburu guzian, Baionan, eskujokoen hirugarren topaketak), Josu Zabaleta 2 (Eskujoko kontuak dira hauek!); esku(-)joko 9: Herria 3 (adib.: antzerkian edo esku jokoetan ibiliko direnak egunez eta gauez publikoaren erdian), Patxi Ezkiaga 2 (Etorri eta berehala, ohol atzean edo gorda zen maisu Pedro, asmakizun hartako panpinak bere esku-jokoz erabiltzeko), Filosofia apaingelan (gure garaiko ilusionistarik txarrena ere lotsatuko lukeen esku-jokoa egin zuen), Karlos Linazasoro (Borreroak esku-jokoekin goxatzen dizkio azken uneak kondenatuari, honek mesedea eskatu gabe ere), Jon Muñoz (Baiezkoa eman zuen Maxek, mirespenez; nola prestidigitadoreak, karta-multzo batean zazpiko pika aukeratu, eta, esku-jokoa egin ondoren, bada, hala zure karta erakutsi, eta "zazpiko pika! " garrasi egiten dizunean bezala), Juan Garzia (Ez da ilusionismoa ez esku-jokoa ere, baina haien mugan dabil).
BerriaEL2013: malabar* e. eskujoko. Eskujokoak eginez igaro genuen arratsaldea | esku-. Hona hemen 'esku(-)' duten zenbait hitz elkartu. Esku-argi, eskubaloi, esku bizikleta, esku bonba, eskuburdina, eskudiru, esku eskailera, esku freno, esku galga, esku granada, eskujoko (malabar*), eskulan, eskulangile, eskulangintza, eskularru, eskuleku, eskuliburu, eskuohe, eskuoihal, eskuorri, eskupaper, esku pilota, eskusoinu, eskutoki, eskutrapu, eskuzapi, esku-zarta, esku-zartaka, eskuzerra, eskuzorro.
20.83: es malabar / fr jonglerie, tours d'adresse: Elhuyar: - / Nolaerran: esku joko, eskuketa (BN); eskuaire jokaldi / Zehazki: (juegos malabares) eskujoko(ak) / Labayru: - / Adorez5000: (juegos malabares) joko malabarak, esku-joko(ak).
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
elkarketa librea.
Adierazle egokia da eta erabilia. Bide batez, malabar sarreran iz. kategoria gehitzea eskatuko zaio Euskaltzaindiari eta bukaerako r gogorra den ala ez zehazteko (ikus HBOko eztabaida).
-joko.
Azpisarrera gisa sartzekoa esku sarreran.
iz.
Batez ere pl.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:IrEm | Azpisarrera gisa onartzekoa |
- [K201]: "zekena" (2005-10-10)
- Bidalketa: ik. esku laburreko
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10:LBeh88 | 2021-03-23 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
esku(-)ohe 61; eskuohe 5.
esku(-)ohe 10; eskuohe 4.
adib: altxatu 7 du ad. Ipar. Hartu, jaso, bildu. Altxa ezazu esku ohea eta joan zaitez. Lur onean uzta txarra altxatu duenak hazia laster alda beza. Hil honetan gure herrian bizi direnen izen guztiak altxatuak izanen dira. Film zuzendariak ikusleen saria ere altxatu du.
Ez da erabat gardena eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
Azpisarrera gisa jasotzekoa esku eta ohe sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | EHL | 2021-05-17 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
esku oneko esapide aztertzean, azpisarrera gisa sartzeko proposatua.
Azpisarrera gisa jasotzekoa esku eta on sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHL | 2021-07-13 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
1 esku 8. Gusto. * Bere buruari aitortu behar zion emakume polita zela... Esku ona izan zuela aukeratu zuelarik esaten zuketen haren adiskideek. Mde HaurB 32.
LB: Txapelketaren zati handi bat zozketa bidez erabaki zen, eta Jesus Garcia Ariño eta Luciano Juaristi buruz buruko txapeldun ohiek esku ona izan zuten bolatxoak ateratzen, lau adar oso orekatu egituratu baitzituzten (Berria), Esku ona daukazu harremanetarako (EiTB), Eskola arteko pintura lehiaketa irabazi zuenean, ordea, maisuak amari Anjelek pinturarako oso esku ona zuela esan zion (Elkar); EPG: Orain, agintzen duen eskua lehen baino lasaiago dago: erakutsi du esku ona eta zabala duela (Iñaki Segurola), Esku ona zuen trapu zaharrekin jantzi berriak egiteko (Arantxa Iturbe); ETC: Esku ona daukazu, Julen. (Fernando Morillo), Uste dut nire txanda dela. Begira egon naiz eta oso esku ona duzu. Nabaritzen da ile apaindegietan eskarmentu handia duzula.. (Goenkale)
Elhuyar: esku ona izan tener buena mano; tener habilidad/destreza sendagile gazteak esku ona dauka gaixoak zaintzeko: el médico joven tiene mucha habilidad para cuidar a los enfermos; Adorez: esku ona du horrek: esa tiene mucha destreza; Labayru: 0
esku 3 iz. (Esapideetan). Asko dezake eskuak, baina gehiago buruak. Esku trebeak. Bere esku ahaltsuaz. Esku ongilea, lagungarria, errukizkoa. Esku onetan utzi zituzten. Istant batean isuri zaizkigu urteak eskuen artetik. Ez utz esku artetik liburu hau. Haren liburua ez dut esku artean (Ik. eskuarte). Esku artean darabiltzan zereginak. Norbait norbaiten eskuetan erori: mendean erori. Esku oneko sendagilea: sendagile trebea. Edozein emakumek esku hobea du horretarako.
Esapide idiomatikoa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
Azpisarrera gisa jasotzekoa esku eta on sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHL | 2021-05-17 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ESKU ONEKO (V-arr-gip, AN-gip). Ref.: Etxba Eib; Elexp Berg; Gte Erd 2. Hábil. "Esku onekua, (adj.), de buena mano. Ez dot ikusi beste bat, aren moduko esku onekua gaixua zaintzeko" Etxba Eib. * Zonbatenaz baita langile bat ernea, jakina eta esku onekoa. Arb Erlis 89.
LB: Ez dut zehazki bat gogoan. Duela bi urte Gaztetxeak etxebizitzaren aferari buruz egin zuena asko gustatu zitzaidan; nabari zen esku oneko norbait ibili zela tartean. (Berria); EPG: 2 Ama esku onekoa zan ni engainaten: "Jo horixe, kanta polita da eta". (Xabier Amuriza); ETC: 20 Esku oneko eta mihi zorrotzeko idazlea da Vidia S. (Egunkaria), Esku onekoa naiz janariak prestatzen!. (Goenkale)
Elhuyar: 0; Adorez: esku oneko sendagilea: medíco muy experto; Labayru: 0.
esku 3 iz. (Esapideetan). Asko dezake eskuak, baina gehiago buruak. Esku trebeak. Bere esku ahaltsuaz. Esku ongilea, lagungarria, errukizkoa. Esku onetan utzi zituzten. Istant batean isuri zaizkigu urteak eskuen artetik. Ez utz esku artetik liburu hau. Haren liburua ez dut esku artean (Ik. eskuarte). Esku artean darabiltzan zereginak. Norbait norbaiten eskuetan erori: mendean erori. Esku oneko sendagilea: sendagile trebea. Edozein emakumek esku hobea du horretarako.
Esapide idiomatikoa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
Azpisarrera gisa jasotzekoa esku eta on sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHL | 2021-09-21 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
1 esku -- (Con adj. o determinantes) * Esku onetan zaude / guztiz, artaldea. It Fab 185. Haraz geroz, esku onetan ziren, Iñaziori aditzen baitzitzaion gizonetan. Laph 231. Errukarria Malentxo! Esku onetan erori bear du... Ag G 276.
LB: Ni bezala 11 urtez bertan egon den batek esperientzia handiagoa izan dezake, baina badakit Reala esku onetan geratzen dela (Berria); EPG: Senargaia ezagutuko ez banu oraintxe bertan joango nintzateke badaezpada hura ezagutzera, baina egia esateko, nor den jakinda, badakit esku onetan zaudela eta ez duzula nire faltarik sumatuko. (Arantxa Iturbe); ETC: Emaitza zein-nahi ere den, bezeroek jakin behar dute esku onenetan daudela finantza eta familia premiak asetzeko» (Berria).
Elhuyar: esku onetan egon estar en buenas manos ez kezkatu; umea esku onetan dago: no te preocupes; el niño está en buenas manos; Adorez: 0; Labayru: 0.
esku 3 iz. (Esapideetan). Asko dezake eskuak, baina gehiago buruak. Esku trebeak. Bere esku ahaltsuaz. Esku ongilea, lagungarria, errukizkoa. Esku onetan utzi zituzten. Istant batean isuri zaizkigu urteak eskuen artetik. Ez utz esku artetik liburu hau. Haren liburua ez dut esku artean (Ik. eskuarte). Esku artean darabiltzan zereginak. Norbait norbaiten eskuetan erori: mendean erori. Esku oneko sendagilea: sendagile trebea. Edozein emakumek esku hobea du horretarako.
Esapide idiomatikoa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
Azpisarrera gisa jasotzekoa esku eta on sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau65 |
AS
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:004 | 2003-02-11 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ez dugu aurkitu.
eskuharmen 4: Oihenart Taldea ("Merkatal kapitalaren eskuharmena siderurgian"), F. Arbizu ("Hizketan ikasteak, beraz, faktore organiko, mental eta afektiboen eskuharmena galdatzen du"), UZEI ("Eskuharmen sozialeko beste arlo batzuk kanpoan utziz, argi dagoena da [...] funtsezko garrantzia hartzen duela hezkuntzan"), Ararteko 1998 ("Urrats-kontratuetako eta eskuharmen soziofamiliarreko kontratuetako erabakiak idatziz jasotzen dira").
eskuharmen : DFrec 4 (L. Etxeberria: "estatuaren eskuharmena", "herritar ororen eskuharmena", "gobernuak ez du eskuharmenik honetan"; Egin: "kristau komunitateek ez dutela inolako eskuharmenik"), AB38 3 (hauetan 1 herritar eskuharmen), AB50 3 (hauetan 1 eskuharmen hein), Euskalterm 13 (hauetan 2 esku-hartze sinonimoarekin, eta 1 interbentzio sinonimoarekin) // Ez dugu aurkitu ap. HiztEn, LurE.
esku-harmen : HiruMila (ik. esku-hartze), Casve EF (esküharmen: intervention, participation), PMuj DVC (esku-armen: participación, intervención) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.
EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-men/-tze.
esku sarrerari dagokion azpisarrera.
g.g.er.
esku-hartzea.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau65 |
AS
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:IrEm | Azpisarrera gisa onartzekoa |
- [K201]: "zekena" (2005-10-10)
- Bidalketa: ik. esku laburreko
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2018-03-13 | Adibide gisa onartzekoa |
OEH: ESKU-OIN. (Pl.). Pies y manos. v. OIN-ESKU. Tr. Documentado sólo al Sur. Hay testimonios desde mediados del s. XVIII. Begir egiezu nere esku-oñei. Mb IArg I 292. Esku-oñetan lotu. AA I 410. Arako esku-oñ untzez zulatuak. Añ EL2 227. Esku-oñak ebakirik. Lard 186. Aldendu nintzan, esku oñetan / Laztan gozoz mun egiñik. AB AmaE 14. Esku-oñak orziatuak. Arr May 29. Iltzez josirik esku oñetatik. Inza Azalp 14. Gurutzean ezartzen dituzu zure esku oñak. ArgiDL 96. Esku oiñak goxo limikatzen. Or Poem 520. Nere esku-oñak zulatu. NEtx Nola 39. Esku-oñak be guztiz daukaz motelduta. Bilbao IpuiB 209. Begiak bezain maite ta esku-oñak bezain bearreko. MAtx Gazt 48. v. tbn. Enb 103. SMitx Aranz 133. Ir YKBiz 530. Munita 94. Erkiag BatB 38. Luzatzen diozkatzu esku-oñ-besoak. Mb IArg I 174. Erakutsi zizkien bere esku-oin-saietsak. Ir YKBiz 530s
esku-oin 3: Consumer (esku-oinetako izerdi-guruinak), Berria (esku-oinak burdinazko zirgiloetan lotu), Argia (esku-oinetatik ohera lotua ninduen).
esku-oin 65: Asisko Frantzizko 37 (Esku-oinak zulatu zizkidaten), Elizen arteko Biblia 17 (Bertan garbitzen zituzten esku-oinak Moisesek, Aaronek eta honen semeek), Felipe Juaristi 4 (Eta ondoren zurbildu egin zaizkie aurpegiak, gogortu esku-oinak, zurrundu hezurrak), Patxi Zubizarreta 3, Itziar Otegi, Jose Antonio Mujika, Joan Mari Irigoien, Karlos Linazasoro.
Erabilia eta adibide gisa jasotzekoa.
Adibide gisa jasotzekoa esku eta oin sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHL | 2021-05-17 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ESKU-ZABAL (G, AN-5vill, B, L, BN, S ap. A; SP, Deen I 123, Añ, Dv, VocB, Iz To). Cf. eskuzabal. a) Palma de la mano. * Ganzutzen dira esku zabalak. AA I 537. Ez da izan esku zabalaren gainean baino gehiago. Hb Egia 145. Luzatzen bazioten esku zabala, etzuan biotzik zerbait eman gabe utzitzeko. Bv AsL 27. Bekokia joaz esku zabalakin. Apaol 80. Esku zabalez gonak gogor jota. A Ardi 97. Txairo ta alai eskutxabalean sei-neurriko bat gari eramaten. Or Mi 90. Bapatean esku zabalez bekokia joaz. Lek EunD 49. Agurean eskuzabala neskatxaren bizkarrean. JAIraz Bizia 46. Bere esku zabala Luisen sorbaldan pausatuz. JEtchep 54. Esku zabalaren gañean kolpe batzuk emanaz, garbitu ta sartuko zin berriz ere txapelapean pipa. Ataño TxanKan 43. v. tbn. Berron Kijote 19.
LB: Krokodiloari buruzko informazioa ematerakoan, esaterako, haren deskribapena egiten digu: "esku zabal itxurako oinak ditu (...) gorputza ezkataz estalia. Odol hotzekoa da, eta eguzkitan jarri behar izaten du berotzeko (Argia); EPG: eskuetan hartzean, apurtu eta esku-zabala zulatzen zenien (Elizen arteko Biblia); ETC: Ugartek, betiko ohiturari jarraituz, bertara iritsi eta bere esku zabalarekin igurtzi zuen Damaren metalezko azala. (Xabier Etxeberria).
Elhuyar: esku-azpi; esku-zabal; esku-ahur palma (de la mano); Adorez: 0; Labayru: 0.
esku 1 iz. Giza besoaren amaierako zatia, ukitzeko eta gauzak hartzeko erabiltzen dena, eta bost hatz dituena. Eskuak eta oinak. Esku eskuina: eskuineko eskua, eskuina. Bi eskuak. Esku biak sakeletan sartuta. Esku handiak, zaintsuak, iharrak. Esku leunekin ukiturik ahoa. Ignazio eskutik hartu zuen. Eskutik heldu eta jaikiarazi zuen. Har dezala arrosarioa eskuetan. Zerbait eskuan, eskuetan, izan, eduki. Esku batean txapela, bestean liburua zuela. Eskuak lotu. Eskuaz igurtzi, ferekatu. Ukitu zuen eskuaz. Esku-musuak garbitu. Eskuan muin egin. Hartu zuen esku bakoitzean harri haietatik bana. Esku azpia, esku-zabala: eskuaren barneko aldea (Ik. ahur). Eskuko hatzak (Ik. eskuko). || Eskua(k) altxatu, zabaldu, luzatu, hedatu. Garia eskuz jotzen zen denboran. Zahagia esku bakarrez jaso baietz.
Kolokazioa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
Azpisarrera gisa jasotzekoa esku eta zabal sarreretan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHadib | 2023-05-16 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Azpisarrera gisa jasotzekoa da jo adiera ere azaltzeko.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-03-09 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
HLEH: adib. / EuskHizt: AS / HiztEn: AS / LurE: adib. / ElhHizt: AS / EskolaHE: adib.
estutu: -a.
esku sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-03-09 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ik. OEH: AS
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
ezarri: -a(k).
esku sarrerari dagokion azpisarrera.
1 atxilotu. 2 jo. 3 keinu erritual-sinbolikoa egin.
eskuak ezarri gisa ageri da maiz.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-03-09 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Saio bat egin da 'lagundu' adierakoak lematizatzeko.
eskua luzatu 'lagundu' adierako 6 ager. jaso dira, G-EB: Lard ("Gosete izugarri au Ejipto'n, ez ezik, auzoetan ere sortu zan; beragatik Ejipto'koai bezala, atzerrietakoai ere Jose'k eskua luzatzen zien, eta zijoazkion guziak, eskatzen zutena, bere ganbaraetan arkitzen zuten"); Arr May ("Bearrean daudenai eskua luzatzea, bera zerbaiten bearrean geratiko bada ere, oiei limosna bat emanaz"); NEtx Antz ("Nere illunpe larri au argitzeko, iñoren esku lagunik ez da luzatu"); Munita ("Eta nagusiak etekin geiago artuko ote luke ta obetogo ikusia izango ote litzake mendi sallak gorri-gorri edukita maizterrari eskua pixkabat luzatzen ez diolako?"); Lab SuEm ("Zergatik alkarri eskua luzatu ez? Borondate on pizka bat, Jainko bedeikatu!"; MEIG ("Ez nintzen hara [Arrasateko Biltzarrera] agertu (...) Zorionez, han eta hemen eta bestetan egona den gure Euskaltzainburuak eskua luzatzen digu, hango eta hemengoak elkartzen dituen zubi erosoa"); ik. OEH argitaratuan eskua luzatu AS 'jo' adierakoaren 3: Mg 2 ("Gurasuari birao dongaren bat ezarri, edo eskuba luzatuten deutsana", "Izan didilla illa Gurasoari birao gaiztoren bat ezarten diona, ta orobat luzatzen badio eskua") eta CrIc ("Eskuba luzatubaz, illaz edo illeraginaz").
B-G, IE, EB dira eskua luzatu 'lagundu' adierako 7: J.A. Goiria ("Guztiai emon eta luzatu bear dautsegu eskua; maite ez gaitunari be bai; Jesusek maite dauan lez eta Jesusek oso-osoan maite dau"); Lab ("Ta iñoiz, edo beti, argalduta, erorita dauden erriak alkarri eskua luza bear diote"); P. Iztueta ("Umearen laguntza-eskaiak naturaz gurasoen biotzak kilikatzen dituanez, eskua luzatu bezaite, izkutuki barrukoenak baidakizkite"); Basarri ("Eusko Jaurlaritzak ere berriz, kontuak atera bearrak dauzka. Ainbat tokitan eta ainbat arazotarako dauka eskua luzatu bearra..."); Iratz ("Eskual-lurra eta / eskual-eliza / Ilunbez ilunbe / minez dabiltza: / Otoi! zeruan den / Aitari mintza / Gure ganat dezan / eskua luza"); Gte ("Hoiei eskua luzatu behar zaie"); J. Etxarri ("Nati Antxustegi ondarrutarrak ere luzatzen die lantzean behin eskua taberna kontutan laguntzeko"); esku luzatua(ren polika) 2: M. Pagola ("Maurice Thorez, kristauenganako esku luzatua-ren politika sortu zuena"); J.M. Torrealdai ("AKren esku luzatua").
eskua luzatu : DFrec 2 ('lagundu': "beste herri ukatueri eskua luza diezaiegun", "zenbait erakunde eta diruetxeri eskua luzatu ohi dio zuloa estaliko badu"), AB38 1 ('alargar la mano'), HiztEn (AS: 'lagundu'), LurE (adib.; s.u. luzatu: "eskua luzatu zion") // Ez dugu aurkitu ap. AB50, Euskalterm.
eskua luzatu : EuskHizt (eskua(k) luzatu: adib.: "eskuak altxatu, zabaldu, luzatu, hedatu"), ElhHizt ('poner la mano encima; pegar, golpear'), Casve EF (esküa lüzatü: s.u. luzatu; allonger la main), DRA (adibideetan, s.u. luzatu; Mg CO: OEHko testuinguru berean), PMuj DVC (esku-ren adibidetan: 'proteger, amparar, prestar apoyo'; eta luzatu-ren adibidetan: "tender o alargar la mano, B robar") // Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Lh DBF.
idatziz erabilia da, asko ez bada ere (ezaguna du P. Xarritonek, 'lagundu' adierakoa).
luzatu: -a.
esku sarrerari dagokion azpisarrera.
1 lagundu. 2 jo.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-03-09 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -
sartu: -a.
esku sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-03-09 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: AS / LurE: adib. / ElhHizt: AS / EskolaHE: adib.
tinkatu: -a.
esku sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
'gerraontzi multzoa'.
- [E208]: lehen genuen eskuairaz gainera. Banaketa semantikoa adierazi beharko litzateke.
- Erabakia: BAgiria (2000-02-25): ez da onartu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
- [E208]: lehen genuen eskuairaz gainera. Banaketa semantikoa adierazi beharko litzateke.
- Erabakia: BAgiria (2000-02-25): ez da onartu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau65 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1994-06-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:MatHizt |
ez da agertu.
eskuaira 3 ager. ('erregela': EB 2; 'talde': EgAs 1).
DFrec: eskuaira 'erregela' 8 ager.; AB38: eskuaira 'escuadra' 18 aldiz, eskuairatu 'escuadrar' 4 aldiz; AB50: eskuaira 'erregela' 1.
azalduz: "iz. 'angelu zuzenak egiteko lanabesa'"; eta AS gisa gehituz: eskuairan .
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-03-09 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-n.
eskuaira sarrerari dagokion azpisarrera.
(bi lerrok) angelu zuzena osatzen dutela.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau65 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-06-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ipar. 'trebetasuna'.
Ipar.
trebetasuna
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2018-02-13 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ESKUAK BETE LAN. Un montón de trabajo. Gero-ere ba dago / eskuak bete lan. Izt Po 54. Garazik eta amonak eskuak bete lan. Or Eus 138. Eskuak bete lan egin dut ordukoz. Or Poem 529. Kennedy-k ere bolara ontan / eskuk bete lan baditu. Auspoa 39, 77. Eskuak bete lan eta illuna gaiñean! EZBB I 102
adib: esku sartu Inoren egitekoetan aritu. Esku sartzen hasita, hobe luke estatuak aurrekontuetan esku sartzea, alor horretan eskuak bete lan luke eta.
eskuak bete lan 4: EiTB 2 (Aupa, Imanol. Zer? Udaletxean eskuak bete lan, ezta?), DiarioVasco 2 (Ikasleen artean euskararen erabilera sendotzeko asmoa dute eta aurten ere eskuak bete lan izango dute).
eskuak bete lan 3: Anton Garikano (Zortzietatik aurrera hasi zen animazioa dendan, eta, zortzi eta erdiak alderako, eskuak bete lan zeukan Püchl andreak), Joxerra Garzia (Eta, esku sartzen hasita, hobe luke estatuak, edozein duelarik ere izena, Gescarteran, aurrekontuetan edo bakegintzan eskua sartzea, eskuak bete lan luke eta alor horietan), Patziku Perurena (Eskuak bete lanarekin bazabiltza, ez duzula betarik emakumea goxatzeko; lanik egiten ez baduzu, emakumearen kontura bizi zaren alferrontzi zuritzat joko zaituzte).
Adierazle egokia da eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
Azpisarrera gisa jasotzekoa esku sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2018-02-13 | Adibide gisa onartzekoa |
OEH: ESKUAK EMAN. (Generalmente acompañado de elkarri). Dar la mano, agarrar de la mano. "Eskuak alkarri eman zizkioten (G-azp, AN-gip, B)" Gte Erd 142. Bost gizonek eskuak alkarri eman eta besoak zabaldurik. Izt C 135. Batek besteari eskuak emon da aurrezkorako sokaturik. Ag Kr 55. Alkarri eskuak emanta, dantzasoka eratu zuten. A Ardi 69s. Gaixtoak eta Onak eskuak elgarri emanik daude. Ox 62. Artzainak hurbildu ziren bizkitartean, eskuak elgarri emanik, orok bat egiteko. Barb Leg 124. Eskuak emanez elkarri. Or Eus 24. Zortzi gizon bear dira, alkarri eskuak emanda, bera inguratzeko. Munita 50. Aurresku luze pozgarrizko bat egiteko alkarri eskuak emonda. Erkiag Arran 11. Bi gazte hok eskuak emanik elgarri. Xa Odol 325. Darse las manos los novios (en la boda). Aingerubak Tobias gaztiari eskubak emotera Saragaz joianian esan eutsazan berbak. fB Ic III 339. Dar la mano (como saludo). Bi adixkideak hartan behexi ziren, eskuak elgarri emanik. Laph 114. Eskuak emanda alkarri. Apaol 116. Eskuak eman obe zutela. Or SCruz 30. Adixkideki eman dituzte / denek eskuak elgarri. Etcham 239. Ganbarako laguneri eskuak eman zituzten. JEtchep 108
adib: eztitan adb. Oso pozik. Eztitan da, adurra dariola. Bi gazteak eztitan doaz. Maite biak eztitan daude, eskuak emanik.
eskuak eman 4: Deia (Baseliza baten ai-tzinean emakume talde ttiki bat ari da, elkarri eskuak emanik, borobilean, su handia bazter batean dutela), ETB 2 (Momentu batez eskuak emanda egoten dira), DiarioVasco (Horregatik egin zuen etxetik ihes, nahiago zituelako bizitzaren jipoiak jaso gizon arrotzaren eskuak emandakoak baino).
eskuak eman 3: Patxi Ezkiaga (bejondeiola, halako eskuak emanda utzi zigun dohain ederrari), Ramon Saizarbitoria (aspaldi ez bezala bi eskuak eman baitzizkidan har niezazkion), Gotzon Garate (Ranchin batez ere, hasieran, kaleetan barna nindoalarik, nahiko balditurik gelditzen nintzen mutilak elkarri eskuak emanik ikusita)
Adibide gisa jasoa dago jada, baina komeni da esku sarreran ere jasotzea.
Adibide gisa jasotzekoa esku sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHadib | 2023-05-16 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Azpisarrera gisa jasotzekoa da irudizko adiera ere baduelako.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHadib | 2023-05-16 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Azpisarrera gisa jasotzekoa da irudizko adiera ere baduelako.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2018-02-13 | Adibide gisa onartzekoa |
OEH:ESKUAK ZIKINDU. Manchar(se) las manos. (Uso fig.). Cf. ESKU-ZIKIN, ESKU ZIKINDUN. Gure eskuak ez dira beiñere zikindu gurea ez danan jabe egiñaz. Ill Testim 12. Zu aurrera beti; aurrera zuaitz-aldaketan. Kontuz beti eskuak zikindu gabe, baño aurrera. Munita 112. "Eskuak zikinduta" ekartzen diran txanponak. Ib. 106. Zugandik urrun loikeri dagite, iraizeko on puztagarriak maitatuz. Irabazi loia, eskuak zikintzen baititu. Or Aitork 120. Etxahunia neretzekotan, ez nuke Piarres-en odolarekin nire eskuak zikintzeko kezkarik izanen. Etxde JJ 42. Utzazue herioak eraman dezan, inork eskurik zikindu gabe, herioak odolezko seinalez markaturik daukana. MEIG VII 162 (v. tbn. MEIG III 46 eskuak odolez zikin ditzan baino lehen). Esku zikinduekin bekatu loietan elduko zera Kristoren mai Santura. Mg CC 255. Artikhi nituen lurrerat emaiten zarozkitan urreak. --Zergatik nahi darotak egin laido hori, erran zarotan berriz-ere, ala beldur haiz nere diruak zikhint dezaukan eskua? Prop 1905, 125. [Espetxean] odolez zikinduriko esku ta barru zital asko dago. Erkiag BatB 193
adib: zikin 1 adj. Orbanak, hautsa, hondakinak edo itxura itsusten dion zerbait duena. Anton. garbi. Etxeko arropa zikina. Eskuak zikinak zituen. Semearen ile zikinetan aritu zen zorriak kentzen. Aurpegi zikina garbitu besoarekin. Ur zikinak. Kale mehar eta zikin batean. || Lanbide zikinak maite ditu, baina urrutitik. Itxurari gengozkiola, sakoneko bereizkuntzak tapatu genituen, zikin garbi-nahiak egin ohi duenez.
eskuak zikindu 28: Deia 3, Elhuyar 2, Berria 5, EiTB 13, Argia 3, Laneki, DiarioVasco.
eskuak zikindu 5: Herria, Berria, Jokin Muñoz, Lopez de Arana, Juan Garzia.
Adibide gisa jasoa dago jada, baina komeni da esku sarreran ere jasotzea, adiera figuratiboa jasoz.
Adibide gisa jasotzekoa esku sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:17 | 1999-03-09 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2011-09-20 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh400 | 2020-11-24 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
eskualdaketa 9: Pello Urzelai (Eusko Jaurlaritzaren eskualdaketakoa baino haratagokoa), Iban Santamaria (Espainiako Gobernuak politika pasiboen inguruan inolako eskualdaketarik egitea uko egin ondotik), Berria 5 (adib.: eskualdaketa hori gauzatzeko, ez zuen azaldu eskualdaketa nolako baldintzetan gauzatzea espero duten), Jokin Labaien (makilaren eskualdaketa), EiTB (Lana Sustatzeko Politiken eskualdaketa nola egin behar den zehazten du Alderdi Jeltzaleak).// eskualdaketa 409: Argia, Berria 29, Deia 4, Deustuko Unibertsitatea 203, DiarioVasco 4, Europar Batasuna, Euskal Herriko Agintaritza 21, EiTB 2, Consumer, Espainiako Gobernua 90, Goiena 2, Gomylex 43, Jakin, Karmel 3, Nafarroako Gobernua, UEU, Uztarria, Zuzenbidearen Euskal Akademia.
EPG: eskualdaketa 8: Berria 4, Jose Morales 3, Iñaki Heras.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
HezkAdmin: traspaso. / PFGZ: "Eskualdaketa: Transmisión". / BarnErrot: "Kupoa eta eskualdaketen balorazioa: Cupo y valoración de transferencias"; "Oinordetza eta Eskualdaketa Atala: Sección de Sucesiones y Trasmisiones"; "Eskualdaketa Zuzendaritza: Dirección de Transferencias".
badu lehiakide hedatuagorik: eskualdatze arautua.
Maiztasun handia du, eta jasotzekoa izan liteke. Euskaltermen ere ageri da. eskualdatze forma araua da.
Ik. eskualdatze (arautua oraingoz aski delakoan).
-keta/-tze.
- [E210]: Ez da ikusten zein arazo egon daitekeen eskualdaketa bere horretan onartzeko.
- [E116]: ongi eratua da, eta ez da izartxoa emanez gaitzestekoa; jaso beharrik ez badago, zerrendatik kentzea dugu irtenbidea.
- Erabakia: (2008-10-31) kendu lerroa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-06-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
eskualdatu, eskualda, eskualdatzen. du ad.
eskualdatu, eskualda, eskualdatzen
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau65 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-06-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
eskualdapen modukorik egin ez dadin
-tze
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau65 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:MatHizt | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:02 |
barreneko eskualde; kanpoko eskualde; plano baten eskualdeak
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:39 | 1999-03-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-ka.
adlag.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-06-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
eskualdekatu, eskualdeka, eskualdekatzen. du ad.
eskualdekatu, eskualdeka, eskualdekatzen
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau65 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-06-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
-tze
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau65 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-06-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2010-04-20 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
1 'karta jokoan, jokaldia'. 2 pintura eskualdi bat eman.
kartak.
1 karta-jokoan, jokaldia; 2 ("pintura-eskualdi bat eman")
- Erabakia: Osoko Bilkura (2015-09-25): eskualdi 1 iz. 'karta-jokoan, jokaldia'. 2 iz.: pintura eskualdi bat eman.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-03-09 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ik. OEH: AS
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-n: -an.
esku sarrerari dagokion azpisarrera.
x-ren eskuan (egon,...) gisa erabilia: "gure eskuan dago bata zein bestea egitea".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-03-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
iz.
g.er.
trebetasuna.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-03-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2007-11-13 |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Oharra kendu eta adibide gehiago gehitu zein aditzekin erabiltzen den erakusteko (oharreko eduki falta da). (2021-11-23).
-tar osaerakoak.
1 izond. g.er. 'eskumenean dagoena'. 2 adlag. g.er. 'irispidean' (izan, eduki aditzekin ageri da).
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau65 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
eskuare, arrastelu
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-03-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Erabili gabea da (bakarrak erabilia: Or): honelako gehienak hiztegitik kanpo geratzen dira; hau, berriz, multzo jakin bateko erregularra da (cf. goldatu, eskobatu, eskuilatu bezalakoak); gainera, ez du trabarik egiten.
eskuare(tu), eskuaretzen.
du ad.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau65 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:09 | 1994-06-09 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-06-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
iz. 'baliabideak': bizitzeko adina eskuarte ez zaie faltako.
baliabideak
bizitzeko adina eskuarte ez zaie faltako
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau65 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-06-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
iz. 'diru xehea'.
iz. (besterik dira "esku arteko lanak" moduko posposiziaok)
diru xehea
- [E208]: 1 izond. eskuarteko baliabideak; 2 iz. 'diru xehea' proposatu du.
- [E208]: Eskuarteko: ez da hau hitz honek daukan esangura bakarra, izlag. arrunta ere izan daiteke eta.
- [E116]: ez dakit zein "izlag. arrunt" duen buruan E208k (postposizioari dagokiona, jakina, bi hitzetan idazten da: esku arteko [aztergaia]).
- Erabakia: BAgiria (2000-02-25): zerrendan proposatu zaion adiera, 'diru xehea' alegia, kentzea erabaki da.
- Erabakia: (2008-10-31) ok, utzi.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:36 | 1999-03-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: esku-baloi / ElhHizt: + / EskolaHE: esku-baloi
Prestas: esku-baloi: 64 lek. (B 10 / G 54). / HitzIrud: "eskubaloia = balón - mano".
kalko bidezko osaera hala moduzkoa gorabehera, hedatua da.
-baloi.
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | EHL | 2022-01-11 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Azpisarrera egin eta sarrerako eskubaloian aritu, jokatu adibidea azpisarrerara eraman.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau65 |
eskubi* e. eskuin.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau65 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1994-06-09 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:01 |
politik eskubideak
- [E210]: Azpisarrera moduan, oinarrizko eskubideak eta giza eskubideak sartu beharko lirateke.
- [E116]: ez dut uste E210k aipatzen dituenak azpisarrera gisa ematekoak direnik hiztegi arruntean (nahiz bestela izan daitezkeen kontuak bestelako hiztegietan), baizik adibide gisa, sartzea erabakiko balitz.
- Erabakia: (2008-10-31) adibide gisa sartu giza eskubideak. eta AS: eskubide(-)abusu Zuz.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11: LBeh36 | 2023-06-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
LB: 130 (Aizu 1, Argia 12, Berria 44, Deustuko Unibertsitatea 1, DiarioVasco 4, Europar Batasuna 1, Euskal Herriko Agintaritza 1, EiTB 3, Elkar 23, Espainiako Gobernua 1, Euskaltzaindia 3, Goiena 2, Gomylex 3, Jakin 11, Laneki 1, UEU 19); ETC: 399
Elhuyar: 0 / Adorez: 0 / Labayru: eskubide-berdintasun 1 iz. igualdad de derechos / NolaErran: 0. / Euskalterm: eskubide-berdintasun (Zuz.).
feminismo iz. Emakumearen eta gizonaren eskubide berdintasunaren alde egiten duen doktrina. Feminismoaren sorrera eta helburuak. // aldarrikatu 2 du ad. Zerbaiten eskakizun edo defentsa aldarrika egin. Herrizaleak hasi ziren irlanderak salbatzea merezi zuela aldarrikatzen. Eskubide berdintasuna aldarrikatu dute. // homofobia iz. Homosexualen eta homosexualitatearen aurkako jarrera. Homofobia horrek eragozten du homosexualen eta heterosexualen erabateko eskubide berdintasuna. // [telebista] telebista programa, telebista-programa iz. Telesaioa, telebista-emankizuna. Telebista programa horietan zabaltzen dituzten ideiek ez diote mesederik egiten emakumeen eta gizonen arteko eskubide berdintasunari.
Terminoa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:23 | 1999-03-09 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHL | 2021-05-17 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: 0
LB: 63 Eskatu den lehenengo idazkuna eskubide erreal bati buruzkoa denean eta aurkeztutako tituluaren bidez ondasun higiezinaren eskuraketa inskriba daitekeenean, legearen 205. artikuluaren arabera, bi inskripzio egin behar dira: finkaren jabari inskripzioa, eta gero eskubide errealaren inskripzioa (Deustuko Unibertsitatea); EPG: 2 Noiz ikusi da dignitate baten ikurraren irudiaren gainean oinarritzea dignitate horren eskubide errealak? (Iñaki Iñurrieta); ETC: 1565 Ondasun higiezinen edo eskubide errealen kontzeptua: zuzenbide zibilekoa (EHU)
Elhuyar: 0; Adorez: eskubide errealak: derecho reales; Labayru: 0.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
erreal2 1 adj. Benetakoa. Liburuen eta bizitza errealaren arteko aldeei buruzko hausnarketa. Lurralde magikoa, baina guztiz erreala. 2 adj. Zuz. Eskubide erreala: pertsona batek gauza baten gainean duen eskubidea.
eraikuntza librea.
Terminoa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa, Zuz. markarekin.
Azpisarrera gisa jasotzekoa eskubide eta erreal sarreretan.
Zuz.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHadib | 2023-05-16 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHadib | 2023-05-16 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHadib | 2023-05-16 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHadib | 2023-05-16 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHadib | 2023-05-16 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ohiko lexien atalean jasotzekoa da. Pluraleko adibideak ere jaso.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-03-09 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-dun.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-03-09 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2018-03-13 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ESKUBIDEZKO. Cf. eskubidezko. a) (Lo) que concede derechos, licencia. [Bula Santuak] dirala eskubidezkoak, eta beraugaitik ez dago eurak artuteko eginbearrik. Itz Azald 118. b) Justo; merecido, debido. Orduantxe [esango litukee] eskubidezko itzak, arrantzale ta itsastarrentzako zorrezko gorapenak. Erkiag Arran 117. Egoki izan edo ez, eskubidezkoa indartsuagoak beretzat egoki zeritzana dala adierazi nai ote zenukean? Zait Plat 132. c) De jure, de derecho. Baiña [gauza bat] bestela gertatzea asmatu ere ezin diteken gauza baldin bada, orduan beartasun ori ezta egitezkoa bakarrik, eskubidezkoa ere ba-da. Vill Jaink 52
eskubidezko 20: Arabako batzar nagusiak, Bizkaiko batzar nagusiak, Berria 6, EiTB, Eusko Legebiltzarra, Gipuzkoako batzar nagusiak 4, Jakin 3, Karmel.
eskubidezko 4: Berria 2, Imanol Unzurrunzaga, Piarres Xarriton.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-zko osaerako librea.
Adierazle erabilia administrazioko testuetan, eta azpisarrera gisa jasotzekoa izan liteke.
Azpisarrera gisa jasotzekoa eskubide sarreran.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-03-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
esku-burdin(a) behin (Mg PAb: "Deritxat danzudala arerijuen esku-burdinen ospe ta barallia").
esku-burni behin (F. Urkia: "Txingarrak eratzeko esku-burni kakoduna").
eskuburdin : AB38 1 (porra de hierro); esku-burdinak : AB38 1 (esposas), HiztEn (eskuburdina (pl. atxilotuei eskumuturrean jartzen zaizkien burdinazko uztai edo loturak), Euskalterm (eskuburdinak 3; hauetan e. jarri, eskuburdinez lotu) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE.
HiruMila: esku-burdina (pl. #mdash# esposas, grilletes) // ElhHizt: eskuburdina (pl. #mdash# esposas) // Casve EF: eskübürdüinak (menottes) // DRA: esku-burdin (1 callo en la mano; 2 arma de mano) // PMuj DVC: esku-burdin (1 callo en la mano; 2 arma de guerra; 3 lanza de guerra; 4 manillas, esposas; 5 manopla). // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Lh DBF.
HitzIrud: "eskuburdinak = esposas de metal".
erabilera urrikoa da; baina lantaldeak ez du ordain hoberik ezagutzen.
-burdina.
iz.
pl.
eskuburdinak jarri, eta espetxera eraman dituzte.
- [E115]: [eskuburdinak] sartzea eskatu du.
- Erabakia: BAgiria (1996-12-20): hurrengo pasaldirako.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau65 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-06-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Jas. 1 'ausardia'. 2 'boterea'.
Jas.
1 ausardia; 2 boterea
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau65 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-02-25 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-03-09 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-diru.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-03-09 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh15 | 2020-05-19 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
eskudo iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, eskudo-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, forma hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. ezkutu2].
eskudo 7.
eskudo 13.
HLEH: - / EuskHizt: Ik. 1 ezkutu / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +
EEgunk: "eskudo. Portugalgo dirua".
Debekua bere horretan uztea proposatu da oraindik ere eskudo batzuk ageri direlako.
Ik. ezkutu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1994-06-09 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
lege-eskudun
iz. eta izond.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | 1999-03-09 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2011-04-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
EB dira eskuduntza 16 (A. Urrutia: "Kontzertu Ekonomikoek Euskal Aldundei emandako ahalmenei esker, hauexek badute eskuduntza baserriaren eskurapena arautzen dituen zergen gorabeheretan"; M. Arrue 4, adib.: "honek sortarazi ditu dagoeneko zenbait iritzi murriztaile eskuduntza zibila zein eremutan aplika daitekeenari buruz"; J.A. G. de Cortazar: "Testigantzaren laburrak galerazi egiten du hala kondearen eskuduntzak nola garai hartan Bizkaia nuklearrak politikoki eta lurraldez izan zezakeen estatutua ezagutzea"; L. Aldoy 3, adib.: "Eskuduntza eta prozedura"; EHHA 6, adib.: "Lurralde Ordezkaritza honek, bereganaturik dituen eskuduntzen arabera, honako hau erabaki du", "eskuduntza osoa ematen zaidanez"; ELA/STV 1992: "Errealitate honen aurrean euskal sindikalismoa jo eta ke ari da etengabe eskatzen euskal erakundeei aintzatesteko lan eta gizarte politika propioa burutzen erraztuko dioten eskuduntzak"); eskuduntza-aldaketa 1 (EHAA 1989: "Eskuduntza-Aldaketetarako Batzorde Mistoak"); eskuduntza-hutsune 1 (ELA/STV 1992: "Gernikako autonomi estatutuak autogobernu-ahalbideak arras mugatzen dituen eskuduntza-hutsunea du").
eskuduntza : HiztEn, Euskalterm 23 (horietan e. esklusibo, e. lokal, e. prozesal, e. urbanistiko, etab.) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE.
eskuduntze ">AdminEL // Ez dugu aurkitu ap. AgAld, HezkAdmin, LurraldeAntol, AdminMila, EurItune.
eskuduntza : ElhHizt // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
LBeh (2011-03-03): eskuduntza 147 ager.: Unai Brea (iaz I+G+B eskuduntzaren transferentziarekin batera jasotako 86 milioi euroak), Iker Barandiaran (herri-lurren gaineko eskubide eta eskuduntzak argitara ateratzeak hainbat aldaketa ekar ditzake), Igor Calzada (sarean funtzionatu ahal izateko gizarte eskuduntzako teknologiak eduki jada gure eskura), Ekaitz Goienetxea (Estatutuaren eskuduntza asko), Ekain Rojo (Galiziara transferitu gabe zeuden eskuduntzak esleituko ditu Madrilek, Bruselak estatuez gaindi eskuduntza gehiago eskuratuko lituzkeela argudiatuz), Aizpea Amas (Eskuduntzak etekin gehien ateratzen dutenen esku utzi dituzte), Leire Ventas (probintziek 36 eskuduntza esklusibo izango dituzte), Berria 2008 2 (Gobernadore nagusiak du Parlamentua desegiteko eskuduntza , haren ordezkari gisa, eskuduntza hori Cardiffeko Gobernuak eskuratzea ezinbestekoa da), Berria 2009 2 (Batzarrak ez du eskuduntzarik Espainiako Gobernuarekin halako hitzarmenik egiteko, Gizarte eta enplegu eskuduntzak eskualdatzeko eskatu du Unai Ziarretak), Oihana Elduaien (terrorismo gaietan eskuduntza duen auzitegi espezializatu bakarra), Jokin Sagarzazu (Espainiako Gobernuaren esku jarraitzen duten eskuduntza guztiak aldarrikatu zituen), Iñigo Astiz (estatuaren administrazioaren eskuduntza baita hori), etab.
EPG: eskuduntza 233: Berria 212, Ibon Uribarri 10, Iñaki Iñurrieta 4, Juan Ignacio Perez eta Pello Salaburu 2, Edorta Agirre 1, Harkaitz Cano 3, Xabier Arregi 1.
eskudun iz. eta izond.
Forma erabilia da.
Bebil: administrazio-idazkietan ageri da, eta bere bidea egiten utz dakioke (baldin eskumen aski ez bada), osaerak zalantzarik sortzen duen arren.
-dun + -tza.
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
- [E116]: administrazioko idazkietan beharko ditugun formak landuko dituen taldearen esku utz dezakegu sarrera hau, argibide seguruagoak izango baititugu orduan erabileraz eta, beharbada, baita osaeraz ere. Proposamena: kendu lerroa.
- Erabakia: (2008-11-28) OK.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-03-09 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
HezkAdmin: a disposición; eskueran jartze: puesta a disposición
batez ere eskueran eduki, eskueran izan esapide arautuetan ageri da; baina baita bestelakoetan ere (cf. eskueran egon, jarri, etab.), eta, hori adierazteko, azpisarrera beregainean ematea komeni da.
-n.
eskuera sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH:AS | 2018-02-13 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ESKUETAN. (Precedido generalmente de genitivo). (Estar, etc.) en mi (tu, su, etc.) mano, (serle, etc.) posible. v. ESKUAN. Nere denborako eta eternitateko ongi edo gaizki izatea eskuetan daukan [...] Jainko handi haren adiskide. Dh 118. Nai badogu benetan aberats izan, geure eskubetan daukagu, nai izan geunkian baño aberatsago izatia. Astar II 164. Othe da gauzarik nik izan-uste ez nukeenik, baldin nere aita edo ama lurrekoen eskuetan balago? Dv LEd 89. Nire eskuetan balego [...] euskaldunai emongo neuskioez [...] lurrak. Ag AL 46s. Ez berorren eskuetan balego. Ag G 30
adib: auzipean adb. Zu zeu, arreba, egon al zara inoiz honela, auzipean, epaile eta polizia ankerren eskuetan?
(-en) eskuetan 1691: Aizu 9 (jokalarien eskuetan gaude), ElCorreo 2 (Pribatua den oro ezin da Estatuaren eskuetan utzi), Deia 27, Elhuyar 17, Consumer 87, HABE 4, Berria 864, EiTB 334, Euskaltzaindia 9, Jakin 91, Karmel 22, Argia 177, Laneki 4, Erlea 9, DiarioVasco 32.
(-en) eskuetan 2590: Berria 713 (Espainiaren eskuetan gelditzeko mehatxua daukate), Herria 101 (Erran die fedea eta elizaren geroa haien eskuetan dagoela), Elizen arteko Biblia 98, Asisko Frantzizko 83, Aingeru Epaltza 35, Joxean Agirre, Lopez de Arana, Edorta Jimenez, Bernardo Atxaga, Txillardegi, Karlos Zabala, Patxi Ezkiaga
Adierazle egokia da eta azpisarrera gisa jasotzekoa, eskuan bezala, baina oharra gehituz hemen ere: (-en atzizkiaren eskuinean). Dena den, komeniko litzateke begiratzea hiztegian noiz erabili diren -en x osaerakoak eta noiz x (-en atzizkiaren eskuinean) osaerakoak.
Azpisarrera gisa jasotzekoa esku sarreran.