Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, eta erabilia. Bi kategoria eta idazkera jasoko dira.

Kategoria

adj.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Oso erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Esapideei dagokien sistematika

bota: -ra.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

atze 1 (edo atzera) sarrerari dagokion azpisarrera.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa atzera eta bota sarreretan.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Esapideei dagokien sistematika

egin: -ra.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

atze 1 (edo atzera 1) sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: ATZERA ERAGIN (V-gip ap. Etxba Eib). Hacer retroceder. "Imponerse, obligar a la retirada. Katuak, naiz korputz gitxiago euki txakurrak baño, atzera eraintzen detsa oni" Etxba Eib. Asko da anima bat sartzea bizitza on bat egiten, bereala irteteko [tentazioa] bidera atzera eragiteko. Mg CC 187. Ezeutsuben atzera eragingo zeure gogo gaistuetati Palatino mendiko gaujaolak, erriko zainlarijak, [...]. Mg PAb 212. Espiritubari beti aurrera eragin, ta aragiari beti atzera eragin. fB Ic II 275. Ontziari atzera eragin zioten. Aran SIgn 41. Izkribatzalle asko, onenak kantari, / Atzera eragiñak mundu guztiari. AB AmaE 412. Trumoi arri atzera eragiteko ez gendukan bertuterik. Sor Bar 47. Zein edarik zure urdaillari atzera eragin? Ezta itxasoko baga edo uin edo olatuen gizako txakolina banekartsu bere. A BeinB 40. Ori indarra! Makilla batekin zezenari atzera eragin... Urruz Zer 136. Atzera eragin gabe, / ango ariskuak, / arpoiakin ill zuten, / an ziran anguak. Arrantz 106. Eta iñok urten gura baeban urteteko, ta eurai atzera eragingo eutsenik ondiñokoan etzala jaio ta... Kk Ab II 11. Eta zaldijai atzera eragiñez, aldatza bera asi ziran. Otx 105. Neska besotik eldu ta atzera eragin zion zakarki. Etxde AlosT 94. Etzioten atzera eragin eraso guztiak. Munita 116. Erantzun gogorrak atzera eragiten dit. MEIG IX 134 (en colab. con NEtx). Eztiote atzerarik eragiten bere gaiñetik ostoska ari zaizkion zeruko ate larriek. Ibiñ Virgil 99EH2016: def.: atzerarazi, atzeraraz, atzerarazten du ad. Atzera eragin, atzeratzera behartu. Sabaringo ibarreraino atzerarazi zituzten. Bere eginbideetatik santua atzerarazteko. Arriskuak ez du ausarta atzerarazten; esti interj. Idiei eta behiei atzera eragiteko agindu hitza; AS: esti eragin Atzerarazi, atzera eragin. Persiarrek, igarri ziotenean zertara zihoan Antioko, gogor egin eta lotsa gorrian esti eragin zioten.

atzera eragin 42: Aizu (“fama horrek jendeari atzera eragin diezaioke“), Elkar 2 (adib.: “haren aurrean Naturak beti atzera eragiten baitzion”), Berria 28 (adib.: “ez da harritzekoa emakumezkoei atzera eragitea), EiTB 4 (adib.: “GERMANek irudiei atzera eragin eta bolumena guztiz igoko du”), Jakin (“ordezkapena atzera eragitekoak”), Argia 3 (adib.: “herri gisa atzera eragin ziena”), Laneki (“freskotasunak eta motak atzera eragin dezakete”); atzera eginarazi 44.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: atzera eragin 57: Berria 2, Elizen arteko Biblia 12, Irene Aldasoro 5, Anjel Lertxundi 4, Andres Urrutia 3 (atzera-eragingarri), Jose Morales 3, Iñaki Mendiguren 2, Karlos Zabala, Xabier Olarra, Juan Martin Elexpuru, etab.; atzera eginarazi 27.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta jasotzekoa azpisarrera gisa, erabilia.

Esapideei dagokien sistematika

eragin: -ra.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

atze 1 (edo atzera) sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: AS: ATZERA ETA AURRERA a) (Sust.). Avance y retroceso. "Atzera ta aurrera asko ibiltzen du (AN-gip)" Gte Erd 31. v. ATZERA-AURRERA. Ille onetan autu egun bat, ta berean ikusi zeure arimeko atzera ta aurrerak, galtzerak ta irabazteak. Añ EL1 77 (EL2 87 atzera-aurrerak). b) Adelante y atrás. Mariaren ibillien berririk etzuten, Mariak aietatik aldegin eta beste bide batetik atzera eta aurrera ibilli zalako. Lard 469. Iskanbilla ikusteagatik, edo barruak eskatzen ziolako, beti parrez, atzera ta aurrera, ezker eskui botatzen zizkaten txanponak. Ag G 73s. Martolo gizajoa, apainduta an emen dabill, ispillura begira, atzera ta aurrera, bere burua ezagutu eziñez. Urruz Zer 38. Illarrak lakoxe negarranpuluak begijetatik jausten yakozala, atzera ta aurrera iñun geldi ezin egonik. Kk Ab I 101. Orduko aldijetan bide orretatik oñez, mandoz, zaldiz ta burdiz, atzera ta aurrera, gustiz ugari ibilten ziran notiñak. Ib. 114. Alan gengozan artian, geldokiyan ebizan atzera ta aurrera 12-14 urteko neskatillatxuak. Kk Ab II 161. Ordulariari begiratu bat eta Ramuntxori beste bat egin eta atzera ta aurrera dabil. Alz Ram 127. Plip-plap, plip-plap atzera ta aurrera erabilzan artega astotxuak bere belarriak. Bilbao IpuiB 101. Jendea an zebillen betiko ibil-lekuan, atzera ta aurrera. NEtx LBB 148. Gero, lur aiek puskatu edo maniatzen lanak, artoa ta babarruna ereiteko, ganaduakin atzera ta aurrera. BAyerbe 24. Begiratzen neban atzera eta aurrera. Gerrika 169. Hizketa nora gabe dabil, atzera eta aurrera. MIH 129

def.: atzera-aurrera 1 iz. Ik. gorabehera. Gizadiak atzera-aurrera asko izan ditu, bai goraldiak eta bai beheraldiak ere. Bere bizi luzean, makina bat atzera-aurrera egin zuen emakume hark. 2 adb. Atzera eta aurrera. Jende asko zebilen atzera-aurrera, nora jo ez zekiela. Azokan atzera-aurrera ibili eta gero; pendulu iz. Ardatz horizontal batetik zintzilik dagoen gorputz zurruna, Lurraren erakar indarrari esker, atzera eta aurrera balantzaka mugitzen dena. Foucault-en pendulua.

atzera eta aurrera 4, EiTB (“Atzera eta aurrera hasten da”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: atzera eta aurrera 163: Berria 10, Iñaki Mendiguren 8, Karlos Zabala 7, Juan Garzia 6, Julen Gabiria 5, Patxi Zubizarreta 5, Oskar Arana 5, Irene Aldasoro 5, Juan Martin Elexpuru 4, Koro Navarro 4, Xanti Iruretagoiena 4, Koro Navarro 4, etab.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Euskaltzaindiaren Arauak

Osoko bilkurak 2014an isildua.

Eraikuntza librea, lexikalizatu gabea

eraikuntza librea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta jasotzekoa azpisarrera gisa.

Esapideei dagokien sistematika

eta.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa atzera 1 sarreran.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Esapideei dagokien sistematika

gelditu: -ra.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

atze 1 (edo atzera 1) sarrerari dagokion azpisarrera.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

ez da atzera gelditzen diren horietakoa.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Beste sarrera batean argitzekoa

atzera gelditu erabilixeagoa jasotzea aski da oraingoz.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

adierazle egokia da, eta onartzekoa.

Esapideei dagokien sistematika

geratu: -ra.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

atzera 1 sarreraren azpisarrera gisa onartzekoa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

dvandvak.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

atze 1 (edo atzera 1) sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu atzera-buelta izen-banaketakorik. Cf. atzera bueltan (etorri): Tx B I ("Memorial bat eskribitu du / tunante batek Parisa, / ango puerkoak firmatu eta / atzera bueltan Cadiza"), Uzt Sas ("Atzera bueltan etorri giñan / jun bezin mutil azkarrak, / beragatikan Jaungoikuari / ematen dizkat eskerrak").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

atzera-buelta (eta atzera buelta 2) 4: A. Lertxundi ("atzera-bueltarik gabeko maitasunaren eskaintza egiten ari da koplaria"), J.K. Igerabide ("Bizitzaren erabakiek ez dute atzera bueltarik"), O. Maiz ("Baina alferrik zen, ez zegoen atzera bueltarik, nahiz eta hala pentsatu nahi izan..."), L. Oñederra ("Orain badakizu zeharkatzen den ate bakoitzak ez duela atzera-bueltarik") // Cf. atzera bueltan (joan): J. Lasa ("Oraingoan azkarrago ibili zen eta handik bi ordutara atzera bueltan zihoazen roulottea zain zeukaten tokira"), F. Etxebarria ("an etorren Zeanuriko aguazila paluagaz: #mdash#Emendi kanpora!; Atzera bueltan gu bestearen terrenora").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm, ez eta beste hauetan ere: EIH, EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

LBeh (2013-11-06): atzera buelta 244: Deia (“honek ez dauka atzera bueltarik”), Elhuyar 5 (adib.: “atzera bueltarik gabe”), Consumer 3 (adib.: atzera bueltarik gabeko tratamendua da”), Berria 145 (adib.: “Ez dago atzera bueltarik”), EiTB 58 (adib.: PSE-PP akordioak ez du atzera bueltarik”, “aldarrikapen hori atzera buelta bat da”), Argia 28 (adib.: “ETArenak dagoeneko atzera bueltarik ez du”), DiarioVasco 4 (adib.: “ustez atzera bueltarik izango ez zuen ohitura gomendagarri hau”); atzerabuelta 8.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: atzera buelta 148: Berria 98 (adib.: “Aurrerantzean Atxurrak atzera bueltarik ez duten ondorioak paira ditzake”), Anjel Lertxundi 6 (adib.: “Herio datorrenean, ez din atzera bueltarik izango, eta ez datorrelako ere, hura noiz etorriko bizi behar al dut?”), Amaia Lizarralde 3 (adib.: “galera horiek atzera bueltarik gabekoak dira”), Sonia Gonzalez 3 (adib.: “Hitzemana naiz eta jadanike z dago atzera bueltarik”), Unai Elorriaga (“sekula ez delako atzera bueltarik egon erlojupeko batean”), Patxi Zubizarreta 2 (adib.: “Sufrikariorik handiena eragiten dit, baina ez dago atzera bueltarik”), Lourdes Oñederra 2 (adib.: “Orain badakizu zeharkatzen den ate bakoitzak ez duela atzera-bueltarik”), Karlos Linazasoro 2 (adib.: “Horrek ez zeukan atzera bueltarik”), Joxemari Urteaga 2 (adib.: “Gehiegi hurreratua zela konturatzean atzera bueltatzea erabaki zuen”), Fernando Morillo 2 (adib.: “Derrepentean, ordea, Alexek eskuinetarako bidexka hartu zuenean, atzerabueltarik ez zegoela ohartu zen”), Urtzi Urrutikoetxea, Karlos Zabala, Alberto Basandiaran, etab.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak

Berria da euskaraz, Hegoaldekoa, eta ezezko perpausetan erabilia.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

adierazle egokia da, eta onartzekoa.

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Heg.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB: “Atzera bueltarik ez duen EAJren jarrera bati erantzuten dio, EAJk ez baitu, inongo kasutan, atzera egiterik nahi” (Argia); EPG: “Hedabide baten behin-behineko itxierak atzera bueltarik ez duten kalteak eragiten ditu, are eta gehiago azkenean epaileek zigor arrazoirik ez badute aurkitzen.” (Berria); ETC: “Prozedura horren bitartez, jada« atzera bueltarik» ez duen aldaketa politikoa adosteko mahai batean esertzea ezinbestekotzat jo zuen SAko bozeramaileak” (Berria)

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Elhuyar: kanpo-kaiaren eraikuntzak ez du atzera-bueltarik: la construcción del puerto exterior no tiene vuelta atrás; Adorez: 0; Labayru: 0

atzera-buelta iz. (Ezezko esaldietan, atzera-bueltarik ez izan eta kideko esapideetan). Heg. Atzera egitea, lehengora itzultzea. Kaltea eginda dago, ez du atzera-bueltarik. Atzera-bueltarik gabeko bide batean sartzeko arriskua. Ezer egin baino lehen ondo pentsatu behar da, gero ez baitago atzera-bueltarik.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera gisa jasotzekoa da.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa atzera, buelta eta izan sarreretan.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

atzera-bueltarik ez izan aztertzean proposatua. Hau ere azpisarrera gisa jasotzekoa da.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa atzera, buelta eta gabe sarreretan.

LBeh (2016-10-26): atzerabegirako [iz. eta adj.] 45: Berria 13 (adib.: “Ordudanik asko aldatu da Japoniako zinema eta garai ezberdinetako filmak ikusiz gure zinemaz ikasteko ere balio izan digu atzerabegirako honek», nabarmendu du Rokuro Mochizukik”), EiTB 32 (adib.: “11 urte igaro dira bertan AEBetako artistaren atzerabegirakoa egon zenetik”); atzera begirako [iz. eta adj.] 351: Laneki, Elkar 2, Aizu 3, Deia 3, Elhuyar, HABE 4, Berria 208, EiTB 102, Jakin 3, Argia 18, DiarioVasc 16.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: atzerabegirako [iz. eta adj.] 7, Berria (adib.: “Gerra bukatu ondoren New Yorkeko Museum of Modern Art-ek atzerabegirakoa prestatu zion, frentean edo alemaniarren esku preso hil zela uste baitzuten”); atzera begirako [iz. eta adj.] 138: Berria 130 (adib.: “Horretaz gain berari buruzko atzera begirakoa ere eskainiko dute”), Xabier Arregi 4 (“Ez al dira izango atzera begirako berriz biltze bat, horrela zientzia garaikideek euren iraganaz ilusio bat izateko?”), Oskar Arana (“Ordutik aurrera, artistak ez zuen ikararik egin nahi izan, eta ez zuten berriro haren oinek Amerika zapaldu, ezta urtero-urtero Chicagon bere lanak erakusteko egiten zen erakusketara joateko ere, eta are eta gutxiago bere ospea handiagotu ahala Estatu Batuetako hainbat hiritan antolatu izan ziren museoko atzerabegirakoetara”), Patxi Iturritegi (“Motherwellen atzera begirako erakusketa batean geundela zirudien”), Juan Garzia (“Zangoetan dardara apur bat sumatzen nuen; atzera begirako beldurra, noski, eta, aldi berean, harrotasun zozo halako bat, hipotesi bat baieztatua bainuen horrenbestez, eta izadiaren ahalmen gorde bati indar-eztandabide jatorra eman”).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: atzera begirako erakusketa (termino normalizatua).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2016: atzera begirako (erretrospektiba*). Constantin Brancusiren atzera begirako zabala paratuko dute Londresen.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es retrospectiva; retrospectivo, va / fr rétrospective; rétrospectif, ive: Elhuyar: atzera begirako / NolaErran: iraganari behatzen dion – atzera begirako / Zehazki: adj. atzera begirako; iz. atzerabegirako / Labayru: adj. atzera begirako, aspaldiko, aldi bateko / Adorez5000: atzera begirako; exposición retrospectiva: atzerabegirako erakusketa.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, eta erabilia. Bi kategoria eta idazkera jasoko dira.

Kategoria

iz.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Forma erregularra edo paradigmaren araberakoa da hobestekoa

forma erregular aldaketarik gabea hobetsi da, -p-duna erabilixeagoa bada ere.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-bide.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

atzeraezin 4: UnescoAlb 1990 ("bilakaera kronologiko atzeraezina duen historia"), A. Alonso ("Helduen jokaldia amaitugabea zen eta Lehiaketa-Batzordeak bidegabekotzat eman zuen Urretxuko pilotarien jokaera, "edozein epaileren erabakia, arauen arabera, atzeraezina baita, kanporaketa Tolosaren aldeko erabakitzen da""), NAO 1996 2 ("I. Tituluko III. Kapituluak ezartzen ditu entitatearen eraketarako betebehar formalak, horien estatutuen edukia eta fundazioaren zuzkidura, kenduezina eta atzeraezina izanen dena", "zuzkidura kentzezina eta atzeraezina izateaz gainera, egokia eta nahikoa izan beharko du fundazioaren helburuak bete daitezen; behar den ikerketa ekonomikoarekin egiaztatuko da hori"); atzeraezinezko (eta atzera-ezinezko 1, atzera ezineko 1) 4: ESB Programa ("atzera ezineko Europarantzako integrapenak batasun egunak itxadon erazten dizkigu gure herriarentzat"), Elhuyar 1981 ("Tenperatura honetan, materialak atzeraezinezko deformazio bat jasaten zuen"), GAO 1989 ("ibilgailu eta ordutegiak mantentzeko noizbehinka behar-beharrezko diren atzeraezinezko eta lanean emandakoak"), EHAA 1994 ("Errematea egin ondoren, atzera-ezinezkoa izango da errematea").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

atzeraezin : DFrec 2 (Egin: "ekintza izugarri eta atzeraezin bat"; Anaitasuna: "euskal iraultza sozialista eta atzeraezinez"), HiztEn, Euskalterm 3 (hauetan 1 dimisio atzeraezin; 1 lesio neurologiko atzeraezin); atzera ezinezko : DFrec 1 (ZArg: "atzera ezinezko esijentzia"); atzeraezintasun : HiztEn // Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

atzeraezin : ElhHizt (irreversible, irrevocable), Lur EF/FE (irrémessible, irrévocable), PMuj DVC (atzera-ezin: irretractable, irrevocable, irreversible); atzeraezin(ezko) : HiruMila (irreversible); atzera-ezinik : PMuj DVC (irrevocablemente); atzeraezintasun : ElhHizt (irreversibilidad; irrevocabilidad), HiruMila (irreversibilidad) // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-ezin.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB 33 (Aizu 1, Argia 5, Berria 11, EiTB 6, Elkar 2, Laneki 4, UEU 4); ETC 78

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: atzeraezintasun iz. irreversibilidad; irrevocabilidad / Adorez: atzeraezintasun 1 irreversibilidad. 2 irrevocabilidad / Labayru: 0 / NolaErran: 0. // Euskalterm: atzeraezintasun (Admin. irrefutabilidad; termino onartua da).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia; hiztegietan ere jaso dute.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

1 iz. oztopoa. 2 izond. (zerbait) atzeratzen duena.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-ago.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: atzeraka egin .

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: AS / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Esapideei dagokien sistematika

egin: -ka.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

atzeraka sarrerari dagokion azpisarrera.

Ongi eratua da

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera egitea proposatu da; bi adiera bereiziz.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa atzerako eta eman sarreretan.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera egitea proposatu da; bi adiera bereiziz.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa atzerako eta eragin sarreretan.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

atzerakor 3: UZEI ("... gure artean, beti, industria eta sektore batzuk atzerakorrak eta deprimituak diren bitartean, beste batzuk [geroz eta gutxiago] hedapenean egotea"), M.E. Laboa ("Aurkikuntza zientifikoak transformakuntza aurrerakor eta atzerakorretan ebalua daitezkeen ikerketa-programak dira"), Deia 1994 ("Bai, hor badaude arazo batzuk Hezkuntza Saila eramaten ari den politika atzerakorra dela-eta").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

atzerakor : AB38 1 (regresivo); Euskalterm 3 (regresivo; argumentu a., metodo a., prozesu a.) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

atzerakor : ElhHizt (recesivo); HiruMila (regresivo); DRA (regresivo); PMuj DVC (1 regresivo, atrasado; 2 retráctil; 3 B desconfiado, suspicaz, receloso) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

izond.

Forma baten adiera(k)

atzean geratzeko joera duena.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

atzeraldi 1, Or Eus ("Oiña luzatuz, atzeraldia / berdin dezakete sarri #mdash# alargando el paso podrán recobrar lo perdido los rezagados").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

atzeraldi 4: UZEI 2 ("ekonomiaren bilakaera ez-egonkorra izan ohi da, eta gehienetan, atzeraldien ondoren inflazio-aldiak etortzen dira", "Atzeraldietan, eskari agregatua handitu behar du produktu nazionala handierazteko, eta horrela enplegu betea lortzeko"), Egunk 1993 ("industriak bizi duen atzeraldiaren ondorioz, zenbait sektoretan gertatzen ari den prezioen arteko konpetentzia"), J.M. Ormaetxea ("[Kooperatibak] Espainia eta Europako ekonomiaren atzeraldia jasaten ari dira").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

atzeraldi : AB50 1, HiztEn, Euskalterm 2 (hauetan 1 atzeraldi-igurikimenak) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

atzeraldi : ElhHizt (1 retroceso; 2 Ekon. recesión), HiruMila (recesión), PMuj DVC (1 retroceso, reculada, retirada, contramarcha; 2 rebote, rechazo, recudida...; 3 retroceso, recrudescencia: de una enfermedad; 4 desistimiento, retirada, repliegue; 5 coz, retroceso del arma en el disparo; 6 entorpecimiento, dificultad, obstáculo; 7 protesta, reacción, oposición al progreso; 8 retardo, retardación) // Ez dugu aurkitu ap. EIH, EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

ager. banakoak dira atzera pauso (Argia 1983), atzera-pauso (UZEI), atzerapauso (Euskal kulturaren urtekaria 88) eta atzera-pausu (I. Malax); aurrera pauso 3 dira (HezkSaila; Argia 1983; Euskal kulturaren urtekaria 88), aurrerapauso 6 (N. Azurmendi; HezkSaila; I. Irazabalbeitia; J. Agirre; UEUko Fisika Saila; J. R. Etxebarria), aurrera-pausu 3 (I. Malax; J.A. Arana; X. Kintana) eta aurrerapausu 5 (Enseiucarrean 1986; P. Sastre; A. Barbera; A. Azkona; A. Loidi).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

atzera pauso : DFrec 1; aurrerapauso : AB38 1; aurrerapausu : DFrec 1. Ez dugu aurkitu ap. AB50; HiztEn; LurE; Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Ez ditugu aurkitu beste hiztegietan: EuskHizt; ElhHizt; HiruMila; EskolaHE; Lur EG/CE eta EF/FE; XarHizt; Casve EF; HaizeG BF; Lh DBF; DRA; PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Idazkera egokia eskaintzen du

hitz batean, loturik idatzia proposatu da, atzerakarga arautuaren bidetik (eta hala egingo da aurrerapauso parekoa).

Euskaltzaindiaren Arauak

atzerarazi, atzeraraz, atzerarazten. du ad.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

1 lotsa, uzkurtasuna. 2 (pertsonen, herrien) atzerapena.

Euskaltzaindiaren Arauak

atzeratu, atzera(tu), atzeratzen. da/du ad.

Sistematika batean bil daitezkeen aditzoinak

atzeratu, atzera, atzeratzen

Euskaltzaindiaren Arauak

atzeratu, atzera(tu), atzeratzen. da/du ad.

Sistematika batean bil daitezkeen aditzoinak

atzeratu, atzera, atzeratzen

OEHko datuak [laburduren azalpena]

atzeratze 3: Retroceso. Etzuten urreratzeko kemen eta indarrik izan eta atzeronz abiatu ziran. Moisesek etziekien atzeratze au zertatik zetorren. Lard. Zordun orrek bere zorrak kentzeko atzera egiten zuen bear gorrian, eta atzeratze ori zala-ta, bere burua xuritu nai zukean. Zait Plat Arabako [euskeraren] atzeratzearen kezka argi azaltzen du, esate baterako, Aita Kardaberatzek. MEIG VI;

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

atzeratze 3: J.A: Berriotxoa (“Irakurleak suposa dezakeen bezala, ziklo hau ez da espezie guztietan ematen, medusaren atzeratze estadio ugari agertzen direlarik, hydrozoa-en artean ikusi dugun bezala”), X. Mendiguren (“Unicef erakundearen iritzian, 500.000 bat haur dira azken urtean hil diren haurrak ekonomiaren geldotze edo atzeratzearen ondorioz”), Ararteko (“Batzuetan, atzeratze hori bitartekorik ezagatik gertatzen da”).

atzeratze 16: Consumer (“ordainketa atzeratze horrek prezioan nolako errekarguak eragingo dituen zehaztuta”), Berria 13 (“Ekonomia ongi badoa, Kataluniak ez du dirurik galduko, baina atzeratze ekonomiko garaia etorri denez...”), EiTB (“Euskararen atzeratze prozesuan edo baita aurreratzean ere eragin duten faktoreen inguruan hausnartzeko”), Jakin (“Baina hirurogeita hamarreko eta laurogeiko hamarkadetako atzeratze ekonomikoak ondorio latzak eduki zituen estatu industrialen politika ekonomikoetan”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

atzeratze 5: Berria 5 (“Atzeratze horrek arrisku batzuk sortzen ditu”).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Eratorri hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

-tze.