Txostenaren laburpena

Ez dugu OEH-EEBS corpusetan aurkitu, ez ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

urtekotu : HiruMila (anualizar); urtekotze : HiruMila (anualización) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Zerrenda osagarriak

PFGZ: "Urtekotu: Anualizar; Etekin urtekotu garbi: Rendimiento anualizado neto".

Adierazle egokia da, eta horren premia dago

ongi eratua da, lantaldearen ustez; eta testuetako lekukotasunik jaso ez den arren, forma baten premia dagoela dirudi: onarpen eske aurkezten da, -tze formako izenarekin batera.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

urteko(tu), urtekotzen.

Atzizkien araberako erabakiak

-tu: -ko-tu.

Aditz-erregimena

du ad.

Zerrenda osagarriak

PFGZ: "Urtekotze: Anualización".

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: urteroko.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

urteroko

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-ero/-oro.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Atzizkien araberako erabakiak

-ko.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

urtero sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: URTETIK URTERA(T) (-ra SP, Urt), URTERIK URTERA. Cada año, de un año a otro; anualmente. "Urthetik urthera, d'an en an" SP. "Annuatim, [...] urthetik urthera" Urt II 119. "Annalium monumenta, urthetik urtherako istorio libúrua, urthetik urthera iraganikako gauzen orhoitgárria" Ib. 112. "De año en año, urterik urtera (V)" A EY III 246. Nola presuna bat gaztetik zahartzera, eta are batzutan urthetik urthera ere, aldatzen eta ezeztatzen den. Ax 61 (V 40). Halakoari urthetik urthera, zorra handitzen, berretzen [zaika]. Ib. 81 (V 55). Urthetik urthera xoilki bizio huts bat athera bageneza errotik, laster gizon perfet egin gindezke. SP Imit I 11, 5. Alangoari urtetik urtera zorra azi, anditu, eransi ta geituten jako. Añ GGero 66. Urterik urtera sendatuten da nire Biotza leleengo asmuetan. JJMg BasEsc I. Onelakuak luzatu oi dabe konfesetia, eta penitenzija egitia egunerik egunera, ilerik ilera, eta urterik urtera. Astar II 17. Denporarik denporara, edo urterik urtera neke andijagaz egin oi dana. Ib. 70. Ez lezakete bere gain han, urthetik urthera, hamar emaitza xoilen bere gain hartzea. Prop 1899, 143. Urtetik urtera lur alferrak ari dituzte haatik ttipitzen, labakituz, fabrikako ur zikinez ontuz. JE Bur 198 (Ber 11 urthetik urthera). Izango aal-da Euskaltzaleak-en batzar nagusi au urtetik urtera ugariago. Ldi IL 142. Izokina gutitzen ari da urtetik urterat. Zerb Azk 50. Bera urtetik urtera bere barruko arantzaz minberago. NEtx Antz 80. Euskaldunok, geure aulkeriz, urtetik urtera euskeria era guztietan makalduaz eta lordinduaz goiaz. SM Zirik 30. Lan ori baztartu da / urtetik urtera, / laiarekin ez leike / juan apartera. Uzt Sas 97. Ea urtetik urtera, ia sinesteko ez den moduan, ugaritzen ari diren euskal liburuak sail berri honen bitartez gehituak ikusten ditugun. MEIG II 88. v. tbn. HU Zez 211. Jaukol Ipui 55. Larre ArtzainE 248. Albeniz 28. Urthetik urtherat: Hb Egia 104. Milla urthetarik milla urthetara behin edanez. Ax 605 (V 388). Ezta harekin batzen hirur urthetarik hirur urthetara baizen. SP Phil 411. Eztala ziur ziur edo ziertuba, bost urterik bost urtera egin biar daben ala ez. Astar II 7. Deuteronomioa deritzan liburua, [...] zazpi urtetik zazpi urtera jende guziari irakurri zizaiotela. Lard 106s. Lau urterik lau urtera, 366 egun urteak daukazanean. A Ezale 1899, 6b. Infernuan dagon animak milla urtetik milla urtera negar malko bat ixuriko balu. ArgiDL 32. Bost urtetik bost urtera ebakitzen omen dituzte sail ederrak. Munita 113. Hemezortzi urtetik hemezortzi urtera agertzen dira herrian. MIH 310.

adib: urte 9 iz. (Zenbait esapidetan). Urteak joan eta urteak etorri, erraldoiari indarrak ahitu zitzaizkion. Izokina gutxitzen ari da urtetik urtera. Urteak joan ahala, euskalkiak bereizten eta elkarrengandik urruntzen ari dira. Urtean behin besta ederra egiten dugu. // ahulgune iz. Norbaiten edo zerbaiten alderdi edo gune ahula. Anton. indargune. Urtetik urtera, Euskal Herriaren ahulguneak indartzeko egitasmoak aurkeztu dira. // ahulkeria iz. Ahultasun gaitzesgarria. Ik. ahulezia 2. Piarres gizon izutia zen, baina ahulkeria hori ez erakusteko, irri egiten zuen berak ere. Dena jaulki zion, bere gezur, duda eta ahulkerietatik bat ere ezkutatu gabe. Euskaldunon ahulkeriaz, urtetik urtera euskara makalduz doa. // bizitegi 1 iz. Bizitzeko etxea. Bizitegiak eta lantegiak nahaste direla. Donibaneko zelai ederra urtetik urtera bizitegi berriz ari da estaltzen. Eliza eta honen inguruko bizitegiak. // ttipittu da/du ad. Ipar. edo Jas. Ttipi edo ttipiago bihurtu. Urtetik urtera ttipitu zait hiriarentzat neukan amodioa. Bihotza ttipitu zitzaion orduan, eta ihes egin nahi zuen.

urtetik urtera 652: Aizu 20, ElCorreo 3, Elkar 3, Deia 9, Elhuyar 27, Consumer 32, Berria 304, EiTB 50, Euskaltzaindia 5, Goiena 19, Jakin 46, Karmel 3, Argia 45, Laneki 7, Erlea 2, DiarioVasco 71, UEU, Uztarria 5.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

urtetik urtera 158: Herria, Berria, Jose Morales, Felipe Juaristi, Michel Oronoz, Xabier Olarra, Ana Urkiza, Bernardo Atxaga…

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Esapide idiomatikoa da, eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa urte sarreran.

Atzizkien araberako erabakiak

-tsu.

Euskaltzaindiaren Arauak

bere urtetxoak ditu aitona horrek.

Atzizkien araberako erabakiak

-txo.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

bere urtetxoak ditu aitona horrek.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: URTEZ URTE a) Anualmente, cada año. Ongi izango da adieraztea ber-bertatik irakurleai urtez-urte Santuaren bizitzako gertaldirik bikañenak. Aran SIgn III. Aldizka urtez urte erri bakoitzean [batzaldia] egiten dutela. ForuAG 333. Ttipidanik zoin dugun bat zuk eta nik bihotza! / Pil pil berek xoratuak urtez urte gabilza. Iratz 153 (v. tbn. 160). Urtez urte saritakoa bezala izanen da erostunarekin. Bibl Lev 25, 53 (Dv urtheetako sariak, Ol urteko saripean, Ker urtean-urtean). b) "Urtez urte (V-oroz, G-to-nav, AN), por término medio de años, en igualdad de edad. Urtez urte ni baizen sendo zu bazagoz (V-oroz), teniendo en cuenta la edad, usted está tan fuerte como yo" A.

adib: antolatze iz. antolatu aditzari dagokion ekintza. Urtez urte haziz joan da antolatze lanetan ibili den jendearen kopurua.

urtez urte 684: Aizu 8, Elkar 8, Deia 13, Elhuyar 9, Consumer 22, Berria 320, EiTB 68, Euskaltzaindia, Goiena 16, Gomylex 3, Jakin 25, Karmel 10, Argia 59, Laneki 6, Erlea, DiarioVasco 89, Uztarria 18.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

urtez urte 163: Berria, Herria, Pello Salaburu, Bernardo Atxaga, Rataplan, Harkaitz Cano, Asisko Frantzizko, Pello Zabala…

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Esapide-modukoa da, eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa urte sarreran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

urtika 1, Or Poem ("Orain onen ondotik urtika goazi" — Vamos lanzados tras de este ahora); eta ap. DRA, Jauregui ("Bere soiñeko guztiak kupidarik bage urtika edo tiraka kendurik"); x- urtika (arri urtika, añen-urtika, birao urtika, etab.) 16: fB Ic ("Triste Kaipasen etxian, guzurrak ezarten deutseezala, uletiraka, txistu urtika, ta burla minbera guztiak egiten deutseezala"), JJMg BasEsc ("berba bakotxian txistu urtika"), Astar 4 (adib.: "Beti dagoz juramentu urtika", "Irriturik guztijori abijetan zara birao urtika", "arri urtika"), Añ EL ("Eta dana dala beti da izkune okerra txatean pitean gatz bagarik birau urtika ibiltekoa, eta aztutera aleginak egin bear dira"), Izt C ("an ibilliko dira berak [...] atxi atxika, itzulamilka, makilurrunean, arriurtika, indarlean, eta beste onelako egikari anitzetan jostaldiatzen dirala atsegintasun andian"), A BeinB ("Aaur dabil nire senar taketa bere: umezain, aurzain edo sein-iagole ez esatearren, dindirri-urtika ta kaleak austen"), Enb ("Jopu gaiztuak gorroto biziz Makil-urtika, jo, bultza..."), Otx 2 ("amurru bizittan bigurtu zan etxera, añen-urtika", "baña astuak, ostiko-urtika asitta, beinguan lur jo erazo eutsan"), Zait Sof 3 (adib.: "bizi naizeño ez naiz aspertuko birao-urtika", "nire buruaren aurka birao-urtika ari izan naizela deritzat"), Kk Ab ("ebillela beso urtika ta garrasika") // Eta ik. ap. DRA: Itz Berb ("Ostikadaka, txistu urtika").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

lerkai-urtika 1, Aurraitz ("ba-dakigu zelango bildur-ikarea ezarten daben egazkiñak norbere ganean osteraka ta urrumaka lerkai-urtika diarduenean").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

tximist-urtika : AB38 1 ('descarga eléctrica') // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

urtika : EuskHizt (1816 Bizk. G. g. er. jaurtikiaz), HiruMila (1 Bot. brote o rama de un año; 2 a estirones; arrojando, echando, lanzando), DRA (1 brote o rama de un año; 2 a estirones), PMuj DVC (1 brote o rama de un año; 2 a estirones; 3 arrojando) // Ez dugu aurkitu ap. ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-ka.

Kategoria

adlag.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Forma baten adiera(k)

jaurtiz.

Erabilera-oharrak

harri-urtika, birao-urtika bezalakoetan erabiltzen da, bigarren osagai gisa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

urtoki (eta urtoki-depositu) 6: a) Izt C ("San Martingo etxadian berariaz artarako egiña dagoen urtokira"), Itz Azald 3 ("Urte guztietako egun baten jatsiten zan zerutik Jaungoikoaren angeru bat, eta urtoki atako urai, bizidun iltekoen odolagaz nastaurik egozanai, batera eta bestera erain egiten eutsen", "Lege zarrean egoan urezko osin bat edo pozu bat, nun garbituten ziran, oparian eskini bear ziran bizidun iltekoak, eta deituten jakon Piscina edo urtokia", "Lege barriyan bere daukagu Piscina edo urtokia bat"), Munita ("Esan diran millaka metro tuboz gañera, lau urtoki-depositu ere egin zituzten; bata aundia eta beste iru txiki"); b) StPierre ("Emeki emeki berek baratze bat ateratu zuten urtoki hartarik").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

ur toki 2, Eguna 1990 (bitan testuinguru bera">"Prehistoria garaiko okupazioguneak, ur tokiak, egungo artzain sarobeak eta mendilerroan sartzeko nahiz ibiltzeko bide tradizionalak oso multzo adierazkorretan elkartuta agertzen zaizkigu"); urtoki 2: Herr 1986 ("Gudu bitxia zinez, oihan eta urtokien barna, iparrari buruz, ikusten ez den etsai misteriotsu baten ondotik"), M. Ugarte (zerrenda batean, "Jolastoki, urtoki, izoztoki, atsedentoki, batzartoki").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

urtoki : HiztEn (toki zingiraratsu eta urtsua) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

urtoki : ElhHizt (marisma), HiruMila (1 sitio en que abunda el agua; 2 marisma, vega), DRA (1 S, marisma, vega; 2 AN-b, B, G sitio en que abunda el agua); ur-toki : PMuj DVC (1 marisma, vega; 2 paraje acuoso, lugar de [mucha] agua; 3 aguada, balsa, depósito de agua; 4 pantano, embalse) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-toki.

Kategoria

iz.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

urtsu-belar (?).

Atzizkien araberako erabakiak

-tsu.

Erdaretako formak

OfQuLF: ursuline || religieuse de l'Ordre de Sainte-Ursule || sainte Ursule || sainte qui aurait été martyrisée à Cologne.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ursulina 1, Zerb IxtS (“Azkartuz zoan orduan ere, hainbertze komentu berrirekin, Kaputxin, Ursulina eta Jesuista”).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

urtsulatar iz. 1, Erlijio katolikoa ("Esate baterako [...] salestarrak, Maria Laguntzailearen Alabak, urtsulatarrak"); ursulina iz. 1, P. Iztueta (“Ursulinen komentuan bildu eta eskolatzeko eskaintza egin zion Gobernuari”).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

urtsulatar : HiztEn // Ez dugu aurkitu ap. LurE.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

urtsulatar : Erlijioa Hiztegia*.

Proposatua du lantaldeak, x-tar osaerakoetan.

Eratorri-konposatu baztertzekoa da, osaera okerrekoa denez

Forma egokia da, lantaldearen ustez (maileguak betetzen du onartzekoen gutxienekoa, baina aski sistematikoak dira -tar osaerakoak erlijiosoen izendapenetan; Urtsula oinarria, berriz, 66. arauan erabakia du Euskaltzaindiak).

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Izen propiotikoak eta -tar osaerakoak.

Euskaltzaindiaren Arauak

urtu, ur(tu), urtzen. da/du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

urtu, ur(tu), urtzen.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: URTU BEHARREAN, URTU BEHARREZ. A punto de derretirse. Onetan egoan gure Mañasitxu, auspez bera, armiñez gaixoa, larritasunik baltzenagaz, urtu bearrean. Ag Kr 208. Nik, ordea, gaixo onek, ori dan ori ikusirik, etxe barnean, negar egiten dut, urtubearrez. Zait Sof 19. Zergatik diardun atergabe eiagoraz urtu bearrean. 'En qué incesante lamento siempre te consumes por Agamenón'. Ib. 16. Barnea zauri, heldu naiz min-minez urtu beharrez. Iratz 100. Negar aundiz, makurtuaz illdakuengana, parka eskatuaz laztantzen zittuan urtu biarrian. Etxba Ibilt 489. Kaxilda, mutillaren errukiz urtu bearrean zegoen. NEtx LBB 143. Burmuinak urtu-bearrean ari ziran entzule bizkor atzarriak. Zait Plat 40. Erraldoiak, begira zegokiola, bihotza urtu-beharrean zuen. MEIG IX 104.

adib: urtu 3 da/du ad. Irud. Jo eta jo, muinak urtu dizkiote. Begira zegokiola, bihotza urtu beharrean zuen. Etxeak saldu, diruak urtu, orain guztiontzat kalte. Euskararen mugak urtzen hasiak ziren aspaldidanik. // garun iz. Buruko muinen multzoa. Ik. burmuin. Garunak behar bezala hazi ez zitzaizkidalako, adimen urriaren jabe naiz. Buruko garunak urtu beharrean dabil, jo eta su gogoetan. Lo gutxi eta asko irakurri, garuna lehortu zitzaion. Garunik gabeko gizona.

urtu beharrean 5: Elkar (“Gu hirurok malkotan urtu beharrean geundela, igogailua goraka hasi zen, gutaz gupidaturik, seguru asko”), Berria (“Berotan urtu beharrean ibili da oñatiarra Qatarren eta Omanen”), EiTB 3 (“Eta dantzan hasten dira pozik, urtu beharrean. Ahotsa jaisten dute”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

urtu beharrean 8: Asisko Frantzizko 2 (“Espiritua Jainkoagan tinko, gozamenez urtu beharrean zegoen aita santua doinu zoragarri harekin, munduz aldatu zuela pentsatzeraino.”), Aitor Arana 2 (“Bere izeba berriz besarkatu zuen biak kanpai baten ondoan zeudela, negarrez urtu beharrean.”), Karlos Zabala (“Gavard atseginez urtu beharrean egongo zen, usain sendoko gona lizun horien erdian, eta ipurdikoak jotzen ere hasiko zen ezker-eskuin, hurbil-hurbiletik estutu izan balute”), Patxi Zubizarreta (“Negarretan urtu beharrean, hobe huke zerbait egitea erabakiko bahu”), Anjel Lertxundi (“Burmuinak urtu beharrean eta haztamuka”), Pako Aristi (“Urtu beharrean... blai eginda nagok!”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Esapide idiomatikoa da, eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa urtu sarreran.

Euskaltzaindiaren Arauak

'urteko umea'; 'urteko adarra'.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-e+u-.

Sektore jakin bateko informazioa

urtxakur: EhiztEskulib (166: "badira Euskal Herrian bertako zenbait ehiza-txakur, esaterako [...] urtxakurra"; 173: "bale-arrantzaleek eta marinelek beste arraza bat zuten oso gustuko: urtxakurra"); EhizAzter 82 ("543. Ondoko txakur-arraza hauetatik [...] Urtxakurra").

Euskaltzaindiaren Arauak

1 'arrantzaleei txalupako lanetan laguntzen dien txakurra'. 2 'igaraba'.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Arrazak

Forma baten adiera(k)

1 igaraba; 2 arrantzaleei txalupako lanetan laguntzen dien txakurra.

Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: urtxintxa; katagorri Sciurus sp.; urtxintxa gris; katagorri gris Sciurus carolinensis; urtxintxa hegalari; katagorri hegalari Petauristinae.

Euskaltzaindiaren Arauak

Sciurus sp.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

sinonimoa eta kategoria jasoz: "iz. Sciurus sp. Sin. katagorri".

Landare eta animalien taxonomi izena

Sciurus sp.

Euskaltzaindiaren Arauak

g.er. 'buztanikara'.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

buztanikara.

Atzizkien araberako erabakiak

-tze.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB: 0; EPG: 0; ETC: 20 “Solutu bat eta disolbatzailea kimikoki antzekoak direnean ionizaziorik edo solbataziorik gertatzen ez bada, oso antzekoak izango dira solutuaren urtze-beroa eta disolbatze-beroa”, “Izotzaren urtze-beroa 333,5 J g-1 da, 0 °C-an; uraren dentsitatea, 0,9998 g cm-3; eta izotzaren dentsitatea, 0,9168 g cm-3“ (Kimika fisikoa EHU).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Elhuyar: 0; Labayru: 0; Adorez: urtze-beroa / fusio-beroa: calor de fusión / calor latente de fusión.

bero 2 iz. Fis. Beste energia moten eraldaketatik datorren energia, bere gehikuntzak tenperatura igotzea dakarrena, eta gorputzetan aldaketa ezaugarriak eragiten dituena. Zerbaitetarako behar den bero kopurua. Urtze beroa: zerbaiten gramo bat tenperatura aldatu gabe urtzeko behar den bero kopurua.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Terminoa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa. Adibidea, beraz, kentzekoa da bero sarreratik.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa urtze eta bero sarreretan.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

fusio(-)puntu aztertzean sartzeko proposatua. Fisika markarekin jasotzekoa. puntu sarrerako 6. adieratik azpisarrera berrira eraman adibidea, eta han utzi izozte(-)puntu, eta irakite(-)puntu duen adibide berri bat jaso.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa urtze eta puntu sarreretan.

Jakite-arloak

Fis.

Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar. 'usina, doministikua'.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

usina, doministikua.

Euskaltzaindiaren Arauak

(herritarra).

Euskaltzaindiaren Arauak

Uruk / uruktar.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

-tar osaerakoak.

Euskaltzaindiaren Arauak

Zub. 'usapala'.

Zerrendakoa erabileremu geografiko-dialektal mugatukoa da

Zub. batez ere. Ik. usapal.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

urxuria egin.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-r+x-.

Hitz-andana ihartu edo ihartze bidekoak

-xuri.

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

gernua, pixa.

Esapideei dagokien sistematika

egin: -a.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

urxuri sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

uzainberar 1, Izt C (zerrenda batean: "Uzainberarra. Alisma"); ik. ur-zain azpisarrera OEH argitaratuan.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

ur zai 2, GBarand Ilias ("Beñola, baserritar ur zayak baratzeko landare ipurdira zuzentzen omen du iturburu goibeleko ur lasterra [...] Ur bolara, berriz, ariñ ariñ aldape beera irristatzen, eta ur zayari aurreratzen omen zayo"); urzain 1, Herr 1946 ("Jakiten dugu Jean Bedecarrats urzain eta oihan-zain izendatua dela Uztaritzerat").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

ur-zain : DFrec 1 (Herr: "Orotan ur-zainek galde dezokete arrantzaileari"); urzain-belar : HiztEn (Bot. Alisma plantago-aquatica), LurE (Bot. Merendera pyrenaica), Euskalterm 2 // Ez ditugu aurkitu ap. AB38, AB50.

Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegian urzain-belar fitxaren hustuketa: ardi-mihi : Azkue DVEF, Lcq; argi-belar : Font Quer PlantMed; arpin : Font Quer PlantMed; azalmea : Lcq; bost-zainetako belar : Font Quer PlantMed (bortz-zainetako belar), Caton Santaren/Uribe-Echebarria Diaz, Azkue DVEF; kukuso-belar : Font Quer PlantMed; osin-belar : G. Larrañaga LandareJak; txakur-begi : Font Quer PlantMed; usain-belar : Lcq, Font Quer PlantMed, PMuj DCV.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

urtzain : DRA (guardapesca); ur-zai : DRA (guardapesca), PMuj DVC (estanquero, guarda de estanques); urzain : Casve EF (gardien d'eau), HaizeG BF - Lh DBF (garde-pêche), PMuj DVC (ur-zain:1. adieran: guardapesca, guarda de pesca; 3. adieran: tubo de agua); urzain-belar : EuskHizt (ik. usain-belar), ElhHizt (alisma, llantén acuático o de agua: Alisma plantago-aquatica), HiruMila (urzain belar: Bot.merendera, alisma, Merendera pyrenaica), EskolaHE (Bot. Merendera pyrenaica) // Ez ditugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Lexia konplexua (erabileremu mugatukoa)

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-zain.

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Batez ere Ipar.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ur zale 3 (Mb IArg I; Munita 2); ur-zale 2 (Ag AL; Urruz Urz); urzale 2 (A Ardi; Munita); urtzale 1 (Or Tormes: urtzale-iduri).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

ur zai 2 (G. Barandiaran).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

ur-zain : DFrec 1; urzain-belar : HiztEn-LurE; Euskalterm 2; urzale : HiztEn ("ik. hidrofilo"); LurE; Euskalterm 1; urzikin : AB50 1.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-r+z-.

Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar. h. uso.

Zerrendakoa erabileremu geografiko-dialektal mugatukoa da

Ipar. (g.er.). Ik. uso.