Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -.

Atzizkien araberako erabakiak

-xko.

Atzizkien araberako bereizketa semantikoak

ahul-en txikigarria.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

azpisarrera gisa gehitzeko eskatuz: ahuntz-azienda , ahuntz-erdara , ahuntz-hosto , ahuntz-talde .

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu OEH-EEBS corpusetan, ez ap. LurE-Harluxet.

Sektore jakin bateko informazioa

Ez dugu aurkitu ap. NekHizt; azpigorri ahuntz-arraza: EHAA 2004-01-13 ("Agindua, 2003ko abenduaren 9koa, Nekazaritza eta Arrantza sailburuarena, azpigorri ahuntz-arrazaren arauketa zehatza onesten duena").

Beste (edozein) iturritako erabilerak

azpigorri arraza: amurrio.org (“azpigorri arrazako ahuntzabereak, eta pottokak, paseozko zaldiak, ponyak eta astoak”, “Azpizuri-azpigorri arrazako ahuntz loteak gehienez ere 210 euroraino”); alava.net ("Azpigorri Arrazako Ahuntz-aziendaren Abeltzainen Elkartea"); Urduña ("azpigorri arrazako ahuntzen 3 lote, eta lote bakoitzak aker 1 eta 5 eme osatuko ditu"); ahuntz azpigorri: Berria 2007 (“ahuntz azpigorriak, euskal txerriak, Baztango txerriak, ardi latxak, Akitaniako behi gorriak...”), Elhuyar (“ahuntz azpigorria, euskal txerria eta oiloa, erbi-txakurra, Enkarterriko villano eta villanuco [txakur-arrazak] eta behi montxina”) // Ez dugu aurkitu ap. EPG.

Ik. oharra s.u. azpigorri.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Arrazak.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

ahuntz sarreraren azpisarrera gisa sartzekoa.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

azpizuri arraza: amurrio.org ("Azpizuri-azpigorri arrazako ahuntz loteak gehienez ere 210 euroraino").

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Arrazak.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

ahuntz sarreraren azpisarrera gisa sartzekoa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

AHUNTZ-ESNE "Auntz esnia, leche de cabra, que se prescribía a ciertos enfermos. Auntz-esnia artzen zan, esate baterako, errapetik aora, autzduna etortzen zalako atera" Etxba Eib. * Auntz-esniakin illobak azten. MendaroTx 135.

LB: 44; EPG: 3; ETC: 57.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0; Adorez: ahuntz esnea: leche de cabra. Labayru: 0; NolaErran: ahuntz/behi esne.

ahuntz 2 iz. (Hitz elkartuetan, lehen osagai gisa). Ahuntz esnea. Ahuntz gorotza. Ahuntz larrua. Ahuntz ilez egindako soinekoa.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera gisa jasotzekoa da ardi(-)esne formarekin egin den bezala. behi(-)esne ere azpisarrera gisa jasotzekoa da.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa ahuntz eta esne sarreretan.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: AHUNTZ-LARRU Piel de cabra. "Ægis, Jupiter jaunaren ahuntz-larru ezkútua" Urt I 299. Hara huna ebili izan dirade ardi eta ahunz larruz beztiturik. Lç He 11, 37. Bi atabaletan (batian) ahüntz larrü, berzian otsoarena. Egiat 223. Beztituak ardi eta ahuntz larruz. TB He 11, 37. Askotan aberezaiak bait ziran eta ardi-, auntz- eta beinarruakiñ beren jantziak tajutuko zituzten. JMB ELG 70. Ahuntz larru batez estali ziozkan lephoa eta eskuak. Zerb IxtS 23. Ardi ta auntz-larruz yantzirik. Ol He 11, 37 (IBk e IBe ahuntz-larru). Ain garesti saltzen baitira Milesiko auntz larruak Tiriar gorrimiñean egosi ondoren. Ibiñ Virgil 100

adib.: ahuntz 1 iz. Ugaztun hausnarkaria, ilea motza eta latza, eta adarrak atzerantz okertuak dituena, haitz artean ongi ibiltzen dena; abere horren eme heldua (Capra hircus). Ik. aker. Ahuntz ama. Ahuntzak jetzi. Ahuntzak adarrak dituen aldera (beh.): alderantziz. || Esr. zah.: Ahuntzak garia ikusi, baina ez hesia. Ardia ahuntzari ile eske. 2 iz. (Hitz elkartuetan, lehen osagai gisa). Ahuntz esnea. Ahuntz gorotza. Ahuntz larrua. Ahuntz ilez egindako soinekoa.

ahuntz larru 3: Deia, Consumer, Erlea.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: ahuntz(-)larru : Herria, Bego Montorio, Pablo Sastre, Juan Kruz Igerabide, Jon Muñoz, Koldo Izagirre, Karlos Zabala, Iñaki Mendiguren, Fernando Rey, Matias Mugica, Joseba Sarrionandia.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0; Adorez: ahuntz larrua: cuero caprin; Labayru: 0; NolaErran: 0

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adibide gisa jasotzea aski da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera gisa jasotzekoa da ardi(-)larru formarekin egin den bezala.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa ahuntz eta larru sarreretan.

Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: ahuntzpraka: Cheiranthus sp.; ahuntzpraka hori: Cheiranthus cheiri.

Zerrenda osagarriak

NekHizt.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-praka.

Landare eta animalien taxonomi izena

Cheiranthus sp.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ikus OEH argitaratuan auntzadar 'cuerno de cabra' (Or Eus) eta auntzadar-belar 'cornicabra' (Or Mi) bana.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu gure corpusean aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

ahuntzadar 'cornicabra, Pistacia Terebinthus': AB50 1, HiztEn, LurE, Euskalterm 1.

Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: ahuntzadar: Pistacia terebinthus. // Ik. Izendegiaren hustuketakoak: ahuntz adana : Zerb Landare; ahuntz-adar : X. Irigarai; Font Quer PlantMed; Polunin Arboles y arbustos; Guinea Vizcaya; Azkue DVEF; Irigaray Landareak; Bouda-Baum; Lcq; ahuntzadar : M. Aizpurua Arbaiun; X. Kintana Hizt80; PMuj DCV; auntz adar : Irigaray Landareak; ganauski : Lcq; Guinea Vizcaya; lerrin : Azkue DVEF; Guinea Vizcaya.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS: ahuntz-adar / EuskHizt: ahuntzadar / HiztEn: + / LurE: AS: ahuntz adar / ElhHizt: + / EskolaHE: ahuntz-adar.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-adar.

Landare eta animalien taxonomi izena

Pistacia terebinthus.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-zain.

ahuntzak adarrak dituen aldera (beh.): alderantziz (s.u. alde)

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Esapide idiomatikoa da eta azpisarrera egitea proposatu da, Beh. marka mantenduz.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa ahuntz, adar eta alde sarreretan.

Mailak

Beh.

Zerrenda osagarriak

NekHizt.

Orain arte erabili gabea da, baina gaia ere bai

Er. gabea da, baina egokia, eta onartzekoa.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ama.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-ki 'okela'.

Euskaltzaindiaren Arauak

ahuñe Zub. 'antxumea'.

Jakite-arloak

Mat. eta Fis. erabileremuetan izond. da

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

"poligono ahur edo konkaboa". ik. konkabo

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: AS

Atzizkien araberako erabakiak

-ka.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Erabileremu dialektala

Zub.

Forma baten adiera(k)

ahurtara.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tara/-kada.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-tara-ka.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Erabileremu dialektala

Ipar.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

ahuspez.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

ahuspeka(tu), ahuspekatzen.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Aditz-erregimena

da ad.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

ahuspeztu.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-ka.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

ahuspezka(tu), ahuspezkatzen.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tu/-katu.

Erabileremu dialektala

Naf.

Aditz-erregimena

da ad.

Forma baten adiera(k)

ahuspeztu.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

ahuspez(tu), ahuspezten.

Aditz-erregimena

da ad.

Jatorrizko forma

ahutz "masaila"

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-ko izengilea.

Diakronia

Zah.

Forma baten adiera(k)

masailekoa.

Jatorrizko forma

ai (deihadar)

Jatorrizko forma

ai,aiei

Euskaltzaindiaren Arauak

ai Sin. aiei

adibide gisa sartzea proposatu da: ai-ai, ai-ai-ai. (2013-12-17)

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: ai ene . // AS nahiz adib. gisa: ai-ai, ai-ai-ai .

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: - / HiztEn: AS / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

ai sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

interj.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Erabileremu dialektala

Naf.

LBeh (2012-05-30): ayatola 27, EiTB (adib.: Jomenei ayatola hil ondoren”, “sei ayatola eta sei epailek osatutako Kontseilua”, “Gaur gaurkoz, ez dago arriskuan ayatolen erregimena”, “Ayatolak zalantzan jartzeko ordua heldu da”) aiatola 60: Berria 47 (“Gaur 30 urte betetzen dira Khomeini aiatola Iranera itzuli zela”, “Irango aiatola nagusiak”, “Jainkoaren Alderdia bera aiatolek emandako diruari esker sortu zen“) , EiTB 9 (“Ali Jamenei aiatola, Iraultzaren gidaria”), Argia 2 (“Esfahango armeniarrak: Aiatolen lurraldeko ‘gurutzatuak’”), aiatolah 13, EiTB (“Zenbait aiatolah, baina, emakumeek eskiatzearen kontra azaldu dira“, “Jomeini aiatolahren mausoleoa”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: ayatol(l)a(h) 6: Herria 4 (adib.: “Galde hori egiten dutenetan Mohamed Baquer al-Hakim ayatola, han delarik Kerbala bere herrirat itzulia Saddamen diktadura erori ondoan”), Pello Salaburu (“Milaka eta milaka lagun hil eta hango lurraldeak erraustea baizik ez zuten lortu. 1979an bota zuen Khomeini ayatolak, atzean herri osoa zuela, Pertsiako Sha enperadorea”), Piarres Aintziart (“Izitzen naute hauek: azken kataro batzuk ala lehen ayatollak?”), aiatola 133: Herria 3 (adib.: “Galdegiten du erlisionearen eta estaduaren berextea, jadanik aiatola batzuek ere galdetzen dutena”), Berria 126 (adib.: “Lau aiatola hauek osatzen dute erlijioburu xiiiten agintaritza gorena”, “Irango Errepublika Islamikoaren buruzagi nagusi Ali Khamenei aiatolak garailea herritarrak izan zirela adierazi zuen atzo”), aiatolah 1: Jon Arretxe (“Khamenei dago haren alboan, aiatolah handiaren ondorengoa, Lider Gorena izendapena daukana”).

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es ayatolá / fr ayatollah: Elhuyar: aiatolah / Nolaerran: - / Zehazki: aiatolah / Labayru: aiatolah / Adorez5000: -

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

Euskaltzainek kendua: (HBL) mailegu onartzekoa da; baina, egokitzen hasita, erabat egokituko lukeenik bada: aiatola.

nazioarteko forma da, eta beste gabe onartzekoa, baina grafia egokituz, funtzionala izan dadin.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

aiba 2 aldiz jaso da, B-G: harridura, txundidura adierazten duen interjekzioa da 1 (Erkiag BatB: "Aiba! Paperaren izena esaten dau deadarka"); 'tori, to/no' adierazteko erabiltzen den interjekzioa bestea (Tx B II: "Aiba bost duro, bi arrirekiñ onen-onena berezi").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

harridura adierazteko interjekzioak dira, eta EB, aiba 5 (J. Iturralde, I. Urbieta, M.E. Laboa, M. Landa); aibala 1 (A. Lertxundi); aibalarrusia 1 (A. Lertxundi). Ikus testuinguruak.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu ohiko iturrietan aurkitu.

Hiztegietako informazioa

Beste hiztegietakoak: aiba : HiruMila, PMuj DVC; DRA ("1. interjeción por medio de la cual el jugador previene al adversario que va a sacar la pelota; 2. interjec. para hacer andar a machos, caballos"); bigarren adiera honetakoa (aida formaren aldaera edo) jaso da ap. Casve EF eta Lh DBF. Hiztegiotan ez dugu aurkitu: ElhHizt, Azkue Aurkibidea, Lur EG/CE, Lur EF/FE, HaizeG.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Mailegu baztertzekoa da, ulertezina baita Euskal Herriaren alde batean

gaztelaniatikoa izanik, ulertezina da Iparraldean.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-ka.

Jatorrizko forma

aiduru "zain"

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: aiduru egon, aiduru gelditu

Zerrendakoaren oinarri bereko eratorriak-eta

"aiduru (egon, gelditu): zain (egon, gelditu)" forman ematea egokiagoa izan daiteke

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Jatorrizko forma

ai, aiei

Euskaltzaindiaren Arauak

aiei Sin. ai

Sinonimoa(k)

ai

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: AS / ElhHizt: + / EskolaHE: AS

Atzizkien araberako erabakiak

-ka.