Jagonet

Oso maiz irakurtzen ditut halakok galdu du bototan gisako esaldiak; baina, nire ustez, botoetan behar luke. Beste batzuetan zalantza gehiago egiten dut: adibidez, urte luzetan / urte luzeetan. Zein da egokiena?

Nola adierazi, euskara txukunean, llamar al ascensor?

Nola esaten da no pude ir / je n’ai pas pu aller euskaraz: ezin izan nuen joan ala ezin nintekeen joan? Euskaraz desberdintzen al dira hube podido / eût pu eta gisakoak?

Egoki egina al dago adibideokin egin den zuzen/oker sailkapena?

Bizitzari zentzua emateko, fedea hartu zuen oinarri (zuzen)

Bizitzari zentzua emateko, fedea hartu zuen oinarritzat (oker)

Zure erabakia ontzat eman dugu (zuzen)

Zu zinen, beraz! Bada, nik Olegiko Patxitzat utzi zintudan (zuzen)

Maisutzat hartu eta apaiza izaki (zuzen)

Txomin hartu dugu musika-irakasletzat (oker)

Txomin hartu dugu musika-irakasle (zuzen)

-tzat prolatiboa sarri askotan oker erabiltzen ote dugun susmoa daukat. Gauza segurua eta ziurra denean, uste dut ez dela prolatiboa erabili behar, beti ez behintzat, uste edo iritziarekin baizik.

Bestalde, hemen sartu dut beste zalantza bat ere, predikatu osagarriei baitagokie hau ere:

Mariaje hartu dugu laguntzaile bezala (oker)

Mariaje hartu dugu laguntzaile (zuzen)

Gaur bero dago, bai; baina: Zopa bero dago ala beroa dago? Babarrunak eder daude ala ederrak daude?

Aditzoin gisa erabil al daitezke burutu (burutu ezazu), areagotu (areagotu ezazu), landu (landu ezazu)?

Subjuntiboko adizkiek batzuetan -(e)n atzizkia hartzen dute eta beste batzuetan -(e)la. Noiz bata eta noiz bestea? Etor dadin ala etor dadila? Joan zaitezen esan dit / joan zaitezela esan dit. Biak onartzen dira?

1. ’Atariko proba’ batean hau agertu zen:

Behin eta berriz agindu dizut…

- a. …

- b. Isilik egon zaitezen

- c. Isilik egoteko.

Horien artean, c) aukera ematen zen ontzat. Baztertzekoa al da b) aukera?

2. Bestalde, askotan entzun dut, zenbait euskalkitako tradizioan, subjuntiboko esaldietan -(e)n forma dela nagusi, eta -(e)la apenas agertzen dela. Egia al da hori?