Euskaltzaindiaren Hiztegia

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Erdaretako batetikoa onartu da, bakarra aski delakoan

ez du mailegu onartzekoen gutxienekoa betetzen (es muda, fr mue), baina, adierazle bat behar delakoan, gaztelaniatikoa proposatzen du lantaldeak, onarpen eske.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Zool.

Euskaltzaindiaren Arauak

mudarazi, mudaraz, mudarazten. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

mudarazi, mudaraz, mudarazten.

Euskaltzaindiaren Arauak

mudatu, muda, mudatzen. da/du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

mudatu, muda, mudatzen.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

izond.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

goibela, malenkoniaz betea.

LBeh (2014-04-03): muesli 53: Consumer 52 (adib.: “Beste aldetik, hondakin kopurua bi produktutan soilik (ekologikoa bata -muesli- eta konbentzionala bestea -oliba olio birjina-) jo daiteke garrantzitsutzat, hainbat produktu freskori legeak onartzen dien gehieneko mugaz gaindi dabiltzalako”), Berria (“Muesli, fruitu lehor, etxeko marmelada, fruta fresko, konpota, turroi, ezti edo bestez osatzeko/gozatzeko aproposa, esate baterako”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: ez dugu aurkitu muesli formarik.

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es muesli / fr muesli, musli: Elhuyar: muesli / Nolaerran: muesli / Zehazki: muesli / Labayru: - / Adorez5000: -.

Nazioarteko forma da, beste gabe onartzekoa

Nazioarteko forma da, besterik gabe onartzekoa.

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "muezzin. Arabieraz, otoitzerako deia egiten duena".

Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez, eta beste gabe onartzekoa

mailegu onartzekoen gutxienekoa betetzen du (es, fr, en).

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-zz-.

Kategoria

iz.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: azken muga, muga-barru, muga-egun, mugan, mugaz, muga(-)zerga .

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: MUGA JO Llegar al límite, a la meta. Sei segarien muga jo arte / barratu ditute maillak. Or Eus 301. [Bizia,] gaillurra edo muga jo ezkero, ordea, beerantza asten da, atzenengo orduan itzali arte. Vill Jaink 57. Muga joa dut, jo eta pasea ere bai. Legeak debekatzen dit orainengoez mintzatzea. MEIG VI 72. v. tbn. TAg Uzt 222.

adib: muga 1 iz. Zerbait amaitzen den tokia edo unea. Mugak ipini. Itsasoari harrizko eta hareazko muga ezarri diona (Ik. mugarri). Jainkoa dugu helburu eta muga. Zu zara guztien hasiera, iturburua, iraupena eta muga. Muga joa dut, jo eta pasatua ere bai. Haren ausardiak ez du mugarik. Jakintzaren muga estu-gogorrak zituen maite. 1888an jaio zen Orexan eta aurten hil Añorgan: horiexek dira Orixeren bizitzaren mugak.

muga jo 10: Argia 2 (“Ez dakizu zein duten jomuga, edo zer kalte egiten duten muga jotzen dutenean”), Elkar (“Zorte miragarriaren aldiak muga jo zuen”), Elhuyar (“Erauzketa-arrantzaren sektorea osa dezakeen jarduera izan daiteke akuikultura, lehenengoa muga jota dagoenez gero, eta beherantz ere egin dezakeenez gero”), Berria 2 (“Adinaren muga jo duela eta, erreserbara igaro da”), EiTB 4 (“Estatistikako Institutu Nazionalaren arabera, prezioek muga jo zuten iragan urteko uztailean % 5,3ko Kontsumoko Prezioen Indizearekin”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

muga jo 3: Berria (“Texas upela, berriz, dolar bat igo, 66en muga jo eta Ameriketako Estatu Batuetako (AEB) agintarien ardura biziagotu zuen”), Aritz Gorrotxategi (“Hamar hilabete bero eta gozo irristatu ziren Menendez gaztearen bizitzan, eta, azkenik, bizitzan sarritan gertatzen den legez, harremanak muga jo zuen”), Joxe Azurmendi (“Eta honekin hitzaldi honen gaiak, eta nik ere bai, pragmatikoaren muga jotzen dugu”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia, eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa muga sarreran.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Atzizkien araberako erabakiak

-dun.

Kategoria

izond.

Forma baten adiera(k)

mugatua.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB: 79, ETC: 100.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: 0, Adorez: 0, Labayru: 0, NolaErran: 0. / Euskalterm: mugaeguneratu (Ekon.)

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta jasotzekoa.

Euskaltzaindiaren Arauak

izond.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-ezin/-gaitz.

Jatorrizko forma

segida mugagabe.

Euskaltzaindiaren Arauak

izond.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: mugagabeko .

Atzizkien araberako erabakiak

-gabe.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

mugagabeko (+ muga gabeko, muga-bageko, muga-gabeko, muga bako) 8: SP Phil ("millatan, eta millatan neurri eta mugagabeko plazer hek utzitut"); Aran SIgn ("pagaturik bere amore semeti eta irazekia beste muga-bageko aundi eta gozoagoarekin"); Iratz ("Zabal zabala zare, muga gabekoa"); Munita ("Etengabeko ariztiak, bazter-gabeko pagadiak, muga-gabeko gaztaindiak"); Txill Let eta Or Aitork: "mugagabeko"; KIkV ("Ordain-indar muga bakoa [eukan] Jaungoikoarentzat"); Laux BBa ("Mendi baltzaren goietan, muga bako bakiak / zaintzen dau zeru eta lurraren maitasun-lua") // OEH argitaratuan gainera: LE Doc ("[Pena] pasatzen eztirenes, eternoes, mugagabekoes lotsatu bear da"); muga gabezko 2: Mst ("Etzireia zü, ene Jinko Jauna, müga gabezko miserikordia dadükazüna", "jinen diren müga gabezko thenpora orotan").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

mugagabeko (+ muga gabeko 2, muga-gabeko 1) 13: T. Egibar ("zeruko muga gabeko ontasun oietatik"); Satr ("Ez du muga gabeko zeru garbian itzala izan nahi"); A. Begiristain ("mugagabeko altxor bat billatzeko eskatzen dizuet"); X. Kintana ("mugagabeko egintza-hedakuntza bat"); UZEI 2 (adib.: "Indarrean oinarritutako harrokeria, mugagabeko jarrera, beraien jokabidearen euforia, norbereganako fedea, harremanekiko gogorkeriak, erruki eta sinpatiarekiko sortasuna dagozkio haien moralari"); J. Lasa ("soldadutza egin beharra mugagabeko denboraldi batetan"); Gasteiz ("Mugagabeko maitasunez eta jakitate zehatzez datu errealak eta hauen esanahi historikoaren bila aritu dira"); EHAA 1988 ("Mugagabeko 3 lanpostu berri sortzea "); J. Gorostiza ("itsasoaren mugagabeko iluntasunean"); Egin 1989 ("Euskal preso politikook borroka politiko-erreibindikatibo bati ekingo diogu abuztuaren lehen egunetik aurrera, mugagabeko txapeo eran eta segidakoak esijituz"); Hemen 1989 ("arlo funtsezkoa, lana mugagabekoari dagokiona alegia, baztertzen ari gara"); ELA/STV 1992 ("burruka armatuak abangoardia ttiki batengan jartzen du erabaki politikoaren eremua mugimenduko gainontzeko guztia estrategia horren muga-gabeko euskarriaren papera betetzera baztertuz").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

mugagabe : DFrec 12, AB38 11, AB50 6, HiztEn, LurE, Euskalterm 27; mugagabeko : AB38 1 (m. zinta 1); AB50 1; Euskalterm 1 (m. kreditu).

Sektore jakin bateko informazioa

mugagabe(ko) : HezkAdmin // Ez dugu aurkitu ap. AdmHizt, AdmProz, EurItun2, LHH, LurraldeAntol, TokiJaurb.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

mugagabe : EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC; mugagabeko : PMuj DVC.

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: mugagabe(ko) : indefinido.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-gabeko.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

mugagabe sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

izlag.

Atzizkien araberako erabakiak

-gabe-.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-gaitz/-ezin.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ohiko lexiaren atalean jasotzekoa da.

Atzizkien araberako erabakiak

-kide.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-kizun.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Hizkl.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

mugakizuna eta mugatzailea.

Atzizkien araberako erabakiak

-ko.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Ongi eratua da

forma berria da eta, lantaldearen ustez, egokia.

Kategoria

iz.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-alde.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

aukera, egokiera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-n: -an.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

muga sarrerari dagokion azpisarrera.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

bi urteren mugan hil zen.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

mugape 184: Izt C 180 (adib., "Erri onen mugapeko mendi Izarraitzkoan", "Berrobiko mugape laburra ere ondo janzia arkitzen da", "Gipuzkoako mugape guztia", "Aramako Erria laburra eta medarra bada ere, iturriz ondo ornitua arkitzen da beraren mugape zerrenda guztia"), Lard ("Moab-ko muga-pean lurra eman zion"), Aran SIgn 2 (adib., "Jaio zitzaigun San Ignazio, [...] Azpeitiko erriaren mugapean"), Ldi IL ("Iraun bezate besteak [izkerak], nor-bere mugapean"), eta OEH argitaratuan, Ol Gen 41,19 ("Aigitoko mugape osoan"), eta aip. Ayerb EEs 1912, IPrad EEs 1915 // Ik. OEH argitaratuan testu-lekukotasunik gabeko mugapetxo .

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

mugape EstiLib 2 ("Oso kontuan hartu beharko du kazetariak Euskal Herri osoaren lurraldetasuna izan behar duela gogoan, euskararen mugapeak estatu artekoak direla, eta honek garrantzi handia du, ez terminologia politikoa bakarrik, baita hitzen mailegatzean ere"); udal-mugape 4, Eustat 1996 ("Entitate singulartzat hartzen da udal-mugapeko edozein parte bizigarri", "Udal-mugapearen partiketa-modu bat da, honako ezaugarri hauez bereizten dena...", "Barrutia, berriz, udal bakoitzak bere udal-mugaperako erabakitako zentsu-sekzio osoen agregazioa da", "1981 eta 1996 artean desanexionatu diren udalerrien eta berorien jatorrizko udalen kasuan, arazo bat dago: ez dago horiei buruzko daturik, edo horien udal-mugapeen edukiak aldatu egin dira"); mugapean 2 ager.: J. Landa ("garbi dago bere ahalmenen mugapean lanik bederen egin duela UZEIk unibertsitate Euskaldun eta Herrikoi baten alde"), OroitId 1995 ("Aurreko urteetan bezala, eta beti bere baliabide urrien mugapean, saiatu da batzorde hau onomastika alorreko euskararen jagote-lana egiten, batez ere herri-administrazioetakoek onomastika alorra begirunez eta legeari so eginez erabil dezaten");.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

mugape : HiztEn, Euskalterm 8 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

mugape : EuskHizt, HiruMila (ámbito territorial, demarcación), ElhHizt (circunscripción, jurisdicción, término, distrito — con desinencias locativas y temporales), Lur EG/CE (limitación), Casve EF (mügape: territoire), Lh DBF (territoire), DRA (ámbito territorial), PMuj DVC (circunscripción, territorio, término, jurisdicción, distrito); mugapeko : PMuj DVC (territorial) // Ez dugu aurkitu ap. EskolaHE, Lur EF/FE, HaizeG BF.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-pe.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

barrutia.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

mugapen (eta balio-m., kopuru-m., giza m. bana) 34: I. Baztarrika ("gure izatea mingozten duten loturak, sogordurak, desegokidurak, mugapenak eta garaia baino lehenagoko zaharkitzeak gugandik erauztea"); Azurm ("pertsona ez zaigula interesatzen, mugapen askorekin ulertu behar"); EHAA 1982-1992 8 (adib.: "inolako mugapenik gabe", "ondorioei buruzko mugapen"; "bidezko balio-mugapenak egin ondoren, gaitasunaren jabe aitortutako lehiaketakideen zerrenda bakar bat bidaliko dio"; "tiradari buruz adierazitako kopuru-mugapenak eta numerazioa"); K. Fernandez 2 (adib.: "bi aldagaiek elkarren artean zuten mugapenaren erro karratua korrelazio-koefizientea zen"); J.M. Mendizabal ("abantailak eta mugapenak"); UZEI 5 (adib.: "Giza mugapenen eraginez, onartutako arautik saihesteko ekintza ez-sistematikoa"; "entitate lokaletako biztanleriari eta lurralde-mugapenari buruzkoa"; "Ikasgelako mugapenak direla eta, simulazioa eta rol-jokoa bestela gerta litezkeen harreman eta egoera sozialen barietatea baino zabalagoa sortzeko teknika garrantzitsuak dira"); ArauErab 1988 ("eragiketak egitea inolako mugapenik gabe"); BEO 1990 5 (adib.: "Administrazioarekin kontratatzeko indarreko legeriak ezarriak dituen ezein mugapen", "Jatorrizko Lurraldeak emon daitekezan bermeetarako aipatzen dauzan mugapenak kontuan izanda"); BAO 1992 ("helburu horien ziozko arauak eta mugapenak ezartzea"); UnescoAlb 1992 ("berriro datorkigu aurrera berezko mugapenak direla medio"); Eutsi/1 ("Badirudi hauetan ere partitiboa erabil daitekeela, nahiz eta mugapen larriak izan oraingo honetan"); M. Karrera ("Fuero Real indarrean egon den bitartean ez du mugapenik izan"); Aurrekontuak 1995 3 (adib.: "ez da 5. artikuluan, aurreko 1 apartatuan aurrikusitako mugapenera loturik egongo"); Gipuzkoako flora ("gainerako mugapenei buruzko Agindu Nagusiak mesedegarri baitzaizkie"); L. Oihartzabal ("Bere nia-ri ezarri zitzaizkion mugapenak desagertzen dira"); bermugapen 1: EHAA 1990 ("21. eta 22. Areen bermugapena posibilitatzea bien arteko koordinazioa lortzearren"); zermugapen 2: EHAA 1985 ("Ekintzapidearen zermugapena: nekagarria: zarata, dardarizuagatik"); AAO 1989 ("zermugapenari buruz").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

mugapen : DFrec 5, AB38 2, AB50 5, HiztEn, LurE, Euskalterm 14; zermugapen : AB50 12.

Sektore jakin bateko informazioa

mugapen : EurItun2, HezkAdmin, LurraldeAntol // Ez dugu aurkitu ap. AdmHizt, AdmProz, LHH, TokiJaurb.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

mugapen : EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Casve EF -ü-, HaizeG BF, PMuj DVC // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, Lh DBF, DRA.

Jatorrizko forma

definizio, (mugapen).

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

EBBk soildua.

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: limitación.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-pen.

Kategoria

iz.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-harri.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

mugarri(tu), mugarritzen.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tu/-ztatu.

Aditz-erregimena

du ad.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

mugarriztatu.

Euskaltzaindiaren Arauak

mugarriztatu, mugarrizta, mugarriztatzen. du ad.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

mugarte 1, Ibiñ Virgil ("Iñoiz ikus aal izango ote ditut ene gurasoen mugarteok edota nere etxola txiroaren gaindegia belarrez iosita?"), eta OEH argitaratuan, EG 1955 2 ("Mugabear orrek beste mugarte batzu billatzera darama Euzko-Gogoa, [...] bere lanari lurralde berrietan ekiteko", "Euskadiko mugarte ta gizamailla guzietan"); mugartear 1, Arti Tobera ("Erreboluzioak bentzutu zuenetik aurrerantzean, mugartear guztiak gara anai, gara berdin, gara libre").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

mugarte (eta euskal m. 3, udal(-)m. 18, udalmugarte 1) 48: Ibiñ ("Erroma eta orduko mundu ezagutuaren mugarteko iakintsu eta ez-iakin oroen artean"), Zubk ("Mugarte onetan itxas aldera gelditzen zan zatia, lurraldea, Berriatuarentzat gelditzen zan"), OsakidetzaLegea 1983 2 ("Halaber, 18garren Atalean erabakitzen denez, euskal herri-agintaritzari dagokio bere mugartean Erresumako osasunaren alorreko oinarri-legeak egiteratu eta legebidez osatzea", "horretarako beharrezko izan daitezen osasunketa-zerbitzu guztiak bere mugartean antolatzeko eta hoiekiko arduralaritzarako eskua ematen dio Euskal Herriko Autonomia-Elkarteari"), KLLegea 1984 2 ("Honako gai hauetan, Bateango Erakundeen legebideak bere mugartean egiteratzea dagokie Kondaira-Lurraldeei...", "Epaitegi hori Eusko Legebiltzarraren artezko menpekoa izan, eta horren esku-ematez ihardungo du, aginte-eremuz Autonomia-Elkartearen mugarte osoa hartzen duela"), EHAA 1982-1989 13 (adib., "Abanto eta Zierbena Udalbatzarrak, bertako Guztizko Egitamua bere udalmugartea erabat antolatzeko erazko bide gisa hautatzean datzan egindako aukerari aldezko erizpena ematea", "Ermuko udal mugartean Hiri-Antolaketarako Guztizko Udal Egitamuaren zehaztapidetzari erabaki bat emanez", "Donostiako Udal-mugarteko Zubietako Auzoa"), BAO 1986-1996 27 (adib., "Igorreko udal mugartean", "Areatzako udal mugarteko Alde Historikoa", "Bizkaiko Udal Mugarteei buruzko 8/93 Foru Arauak"), BEO 1990 ("Udal mugarte bakoitzean lurzoruaren mugaketa egingo da indarreko hirigintz xedapenen arabera"), OinLegBizk 1990 3 (adib., "Ogasun, eskubide, garazpide, meatze eta horrelakoen alogeratikakoak, hoiek euskal mugartean egon daitezenean").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

mugarte : AB50 14; udalmugarte : AB50 1; udal-mugarte : AB50 18; aginte-mugarte : AB50 2 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

mugarte : HiruMila (1 término municipal; 2 territorio) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Euskaltzaindiaren Arauak

mugatu, muga(tu), mugatzen. da/du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

mugatu, muga(tu), mugatzen.

Euskaltzaindiaren Arauak

mugatu, muga(tu), mugatzen. da/du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

mugatu, muga(tu), mugatzen.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: adib. / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Ahoz erabilia, nahiz testuetako lekukotasunik ez duen

bizirik dago Lapurdin behintzat, X. Videgainek dioenez.

Atzizkien araberako erabakiak

-z.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

muga sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

adlag.

Erabileremu dialektala

Lap.

Forma baten adiera(k)

garaiz, tenorez.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-zain.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-zain-, -go/-tza.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-zain-, -tza/-go.

Euskaltzaindiaren Arauak

1 Ipar. izond. 2 iz. Bizk. 'legarra'.

Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar.

Euskaltzaindiaren Arauak

mugertu, muger(tu), mugertzen. Ipar. da/du ad. 'zaildu, laztu, gogortu'.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

mugertu, muger(tu), mugertzen.

Euskaltzaindiaren Arauak

mugiarazi, mugiaraz, mugiarazten. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

mugiarazi, mugiaraz, mugiarazten.

Euskaltzaindiaren Arauak

izond.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-ezin/-gaitz.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu mugiezintasun formarik.

mugiezintasun 63: Deustuko Unibertsitatea 8 (“Amaitzeko, Botere Judiziala berriro agertu zen, eta kideen mugiezintasuna azpimarratu, foru batasuna agindu eta epaimahaiak ezartzeko garaia eta modua geroko legeetara atzeratu zen”), EiTB (“Neurri hori epaile batek bere lana egiteko behar duen independentzia eta mugiezintasunaren kontrakoa litzatekeela uste du Fiskaltzak”), Elhuyar 3 (“Sarritan, hondatze hori neurri maximoetara irits daiteke, mugiezintasun osoa eragin dezake, eta gizakia bere gorputzaren preso bihurtu”), Consumer 2 (“Erruaren aurrean, geure erantzukizuna praktikan jarri ordez, beldurrak eraginiko mugiezintasunean amiltzen bagara, geure burua deskalifikatzeraino (gaiztoa naiz, egoista...) eta zigortzeraino (sufrikarioa sortarazten duen agresibitatea) iritsiko gara”), Espainiako Gobernua 2 (“Karrerako funtzionario izaerari dagokion mugiezintasunerako eskubidea”), Jakin 2 (“Erronken zerrenda luzea da, eta erakundeen ustezko mugiezintasunaren, pentsatzeko moduen eta abarren aurrean ezintasuna sentitzera eraman gaitzake”), Laneki 45 (“Hala, Duchenne ren muskulu distrofia diagnostikatuta duen haurrak bere bizitzaren lehen zortzi urteak ditu jasango duen mugiezintasunerako prestatzeko”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

mugiezintasun : Berria (“Erakutsi dugu zerbitzu publikoa ez dela mugiezintasunera kondenatua”), Xabier Arregi 2 (“Eraketa-sistema hauek ez dira hartu behar mugiezintasun bloketzat, diskurtsotik kanpo ezarriko liratekeen forma estatikotzat, karaktereak eta ahaltasunak behin eta betiko definituko lituzketenak”), Jon Alonso (“Alabaina, ezin izan zuten uko egin, nahasirik eta estatikoak, halako moldez non, gatazka baino lehen beren harrokeriaren mugimenduetan garaipenaren txaloak agintzen zituztenak, izan baitziren, ondoren, beren mugiezintasuna zela kausa, garaipenari eskaini zitzaizkion lehen estatuak.”), Matias Mugica (“Bai, eternitatea bezain kopetilunak beren mugiezintasun setati, ia traidore hartan”), Isabel Arrigain (“Izan ere, mugiezintasuna inoiz ez da erabatekoa”), Juan Garzia (“Bere baitan argudiatu zuen (sentitu zuen) oso prezio merkea zela mugiezintasuna”).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: mugiezintasun (TN, es inamovilidad; Zuzenbidea).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Egokia eta erabilia. Sarrera gisa jasotzekoa da.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-gaitz/-ezin.

Jatorrizko forma

mugimendu, higidura.

Euskaltzaindiaren Arauak

Arrhenaterum elatius.

Landare eta animalien taxonomi izena

Arrhenaterum elatius.

Euskaltzaindiaren Arauak

mugitu, mugi, mugitzen. da/du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

mugitu, mugi, mugitzen.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

mugitzalle 1, Bv AsL ("Bere grazi mugitzallearekin Jaungoikuak mugiturik biotza"), eta OEH argitaratuan, mogitzaile : Herr 1960 ("Sasi edo abarrak higitzen direlarik, ez uste ukan ihizia dela baitezpada mogitzailea").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

mogitzaile 2: Txill ("Ze olerkigintza hau ez da joko huts eta eragabe, baina langintza oso eta benetako: haurraren ahalmen guztiek, sentsorialek, mogitzaileek edo irudimenezkoek ez-ezik, adimen eta sendimen ahalmenek, izpirituak eta bihotzak ere parte hartzen bait dute"), Bizkaiko herri iturriak ("Alkar baturiko ikuspegion ondoan, jatorrizko ama edo emasabel urak -ozeanoak eta itxasoak- ur-aita mogitzaileak -ibaiak- bihurtzen dira, ur-ahiztak -ibai-adarrak- eta seme-alabak -iturriak-"); mugitzaile 1, I. Uria ("Garai baten [Bernardok garrantzi] handia izan zian bai Ustelan eta Potten mugitzaile moduan").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

aktibitate mugitzaile : Euskalterm 1 (mugitzeko aktibitate eta higidurazko aktibitate sinonimoekin) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

mogitzaile : DRA (movedor); mugitzaile : Lh DBF (1 qui bouge, fait mouvoir, déplace; 2 qui agite, soulève), PMuj DVC (1 movedor; 2 activador) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze.