Euskaltzaindiaren Hiztegia

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: mineralurgia.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu corpusean // Ik. OEH argitaratuan mineri 1, Izeta BHizt2 ("Aunitz badire Ameriketara gan ta mineriz eritzen direnak").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

mineri(a) 1, X. Mendiguren B. ("Lehen-mina —mineria 'nostalgia'— sentitzen zuen, hutsunea, ibaiko eta kobazuloko isiltasun eta patxadaren premia").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

mineri : HiztEn (mina, goibeltasun-egoera) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

mineri : ElhHizt, HiruMila, DRA, PMuj DVC (miñeri): lauretan 'nostalgia' itzulia // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Ahoz erabilia, nahiz testuetako lekukotasunik ez duen

entzuna du P. Rekalde taldekideak 'herrimina' adierakoa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: adib. / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-z.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

min sarrerari dagokion azpisarrera.

Euskaltzaindiaren Arauak

'mihia'.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: mingain-gaizto / mingaingaizto, mingain-luze / mingainluze .

Zerrendakoa erabileremu geografiko-dialektal mugatukoa da

Gip. Ik. mihi.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

mihia atera azpisarrera lantzean proposatua. Adierazle egokia eta, irudizko adiera ere baduenez, azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa mingain sarreran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: MINGAINA DANTZATU. Hablar, darle a la lengua. Gezurrarekin ez du baliyo / dantzatutzia mingaña. EusJok II 137. Mingaña neurriz dantzatzia obe. EusJok 140. Neregatikan dantzatu dezu / gaizki esaka mingaña. Tx B I 62. Ezin lezake gaizki / dantzatu mingaña / jatorriz ortarako / ez duanak griña. MendaroTx 48. Ta ontan ere Naparroakin / dantzatu bear mingaiña. MMant 99. Esaera zarrakin / naiz dantza mingaiña, / batzuen ondorena / ez da liraiña. Insausti 140. (Mingaina dantzarazi). Mingaña ederki dantzerazirik esaten dutena. Sor Bar 110

adib: mingain iz. Mihia. Mingaina atera. Mingaina pasatzen dut ezpainetatik. Lana egiteko gogoa falta eta mingaina leuna, bedeinkatua izan dadila alde egin zuten eguna. Mingaina dantzatu. // dantzatu 3 du ad. Beh. Eragin, mugitu, astindu. Niregatik dantzatu duzu gaizki esaka mingaina. Hankak, zangoak dantzatu: lasterka egin. Makila dantzatu zuela besteren hezurretan. Batean mutur joka, bestean ezpata dantzatzen. Labana dantzatzen oso iaioak ziren.

mingaina dantzatu 5: Argia (“Ohikoa den bezala, bazkal aurreko lunch txikian mingaina dantzatzeko aukera izan zuen nahi zuenak; ondoren, mahai borobil dotoreetan eseri, eta otordu goxoaz gozatu zuten gonbidatu guztiek”), Elkar (“Ahozkotasunaren aldeko proposamen batzuetan xalotasun gehitxo dagoela iruditu izan zait: “(…) inpresioa dut letren alorrean aurreratu duguna ez ote dugun mingaina dantzatzerakoan galdu”), Berria (“Mende erdi pasatu da, ordea, eta inpresioa dut letren alorrean aurreratu duguna ez ote dugun mingaina dantzatzerakoan galdu”), EiTB 2 (“Mingaina dantzatu duzu?”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Ez dugu aurkitu mingaina dantzatu formarik.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Esapide idiomatikoa da, eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa mingain sarreran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: MINGAINEZ De palabra. Euskera oso maite... bañan minganez. EgutTo 18-5-1921 (ap. DRA). Au poza! Onekin naigabeak oro estal dira gaiñez, / irrintzi, poz-dardar, lekaio ta laztan, txaloz ta mingaiñez. Or Poem 552. Mingaiñez uso, barrutik otso. BEnb NereA 168. Tratantia dotore / ari da mingaiñez. Uzt Sas 236. Diru asko mingaiñez, poltsan sosik ez. EZBB II 81. Mingaiñez deken aiña fede eduki ezkero, zer dek, bada, ordu beteko meza? Insausti 30. v. tbn. Olea 190. MMant 164. Zendoia 122

adib: dotore 3 adb. Dotoretasunez. Dotore jantzia. Oso dotore etorri zaigu, bi alkandora jantzita. Aberatsa ibiltzen da dotore pausoan. Esatekoak egoki eta dotore esaten zekien. Gorriz eta urrez margotutako burua dotore agertuz. Tratularia dotore ari da mingainez, fraide batek bezala ondo hitz eginez. // iruditu1 1 du ad. Aipatzen denaren itxura izan, hura izango balitz bezala azaldu. Ik. irudi izan; eman 8. Zaharrak izan arren gazteak dirudite. Haren begiek tximistak ziruditen. Mingainez dirudizu gizon guztiz ona. Altubek arrazoi zuela dirudi horretan. // talentu 2 iz. Gaitasun berezia; adimena. Mingainez larriak, talentuz urriak.

mingainez 1, Argia (“Hire barruko txinpart bakoitza azaltzen huen mingainez dotore jantziz ziri zorrotzez eta esaldi apainez”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

mingainez 1, Juan Kruz Igerabide (“Antinoo, lotsagabe gaizto hori; Itakan diotenez, buruz eta mingainez onena omen haiz, baina ez duk hala”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa mingain sarreran.

Euskaltzaindiaren Arauak

Zub. 'mingotsa, garratza'.

Zerrendakoa erabileremu geografiko-dialektal mugatukoa da

Zub. batez ere. Ik. mingots, garratz.

Euskaltzaindiaren Arauak

Rumex acetosa.

Landare eta animalien taxonomi izena

Rumex acetosa.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

izond.

Erabileremu dialektala

Zub.

Forma baten adiera(k)

mingotsa.

Euskaltzaindiaren Arauak

'elgorria'.

Zerrendakoa markatua edo erabilera urriagokoa da

Ik. elgorri, gorrina.

Hitz-andana ihartu edo ihartze bidekoak

-gorri.

Euskaltzaindiaren Arauak

mingostu, mingots/mingostu, mingosten. da/du ad.

Sistematika batean bil daitezkeen aditzoinak

mingostu, mingots/mingostu, mingosten.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: ik. mingarratz / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar. eta Naf.

Forma baten adiera(k)

mingarratza.

Euskaltzaindiaren Arauak

Punica granatum.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-a+o-.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ondo.

Landare eta animalien taxonomi izena

Punica granatum.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

exoelkarteak.

LBeh (2014-04-03): minimalismo 33 ager.: Consumer 2 (adib.: “Minimalismo hori efimeroa da”), Berria 19 (adib.: “Kaurismakiren eskolako minimalismoz dago kontatua film greziarra, oso hitz gutxirekin”), EiTB 9 (adib.: “Eragin zeltak, Gaztelakoak, klezmer eta ganbera-musika batera aritzen dira minimalismoarekin eta egile-abestiarekin batera, taldeko ideietan”), Argia 2 (adib.: “Minimalismoak erakarri nau beti. Haikuaren biluztasunaren esanahia ikaragarria iruditu zitzaidan”), DiarioVasco (adib.: “Bere mundutik «oso aparte» gustura ibili dela dio Linazasorok, xumetasun eta minimalismo ariketa gordinak, idazterakoan, arazo eta neke ugari ekarri dizkiola ezkutatu gabe”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: minimalismo 25: Berria 16 (adib.: “Beste korronte artistiko batzuk ziren nagusi: pop artea eta minimalismoa, kasu”), Koro Navarro 4 (adib.: “Minimalismoa ez omen zuen gogoko, eta hitza bera ere gutxiesgarria-edo iruditzen zitzaion”), Oskar Arana 2 (adib.: “Gizon gazte ederrak laster igarri zien Harryren asmoei, eta hogei minutuz minimalismo geometrikoaren bertuteez berriketan aritu ondoren, lasai-lasai belaunikatu eta arte-tratulariaren galtzazuloa ireki zuen”), Ana Urkiza 2 (adib.: “Batzuek, horri, minimalismoa deitu diote”), Iban Zaldua (“Badakizu minimalismoa atsegin duela Luisek”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es minimalismo / fr minimalisme: Elhuyar: (Art.) minimalismo / Nolaerran: - / Zehazki: minimalismo / Labayru: (Arte) minimalismo / Adorez5000: (Art.) minimalismo.

Nazioarteko forma da, beste gabe onartzekoa

Nazioarteko forma da, eta besterik gabe onartzekoa.

Kategoria

iz.

Jakite-arloak

Art.

LBeh (2014-04-03): minimalista 75 ager.: Aizu (adib.:” Hala eta guztiz ere, diskoaren aurkezpen biran jendeak oso harrera ona egin zion Kalakan hirukoteari, gertutasunak, testu zaharren moldaketak eta alde minimalistak sortu orekari eta emozioari esker”), Consumer 2 (adib.:” Azken hamarkada honetan diseinugile berriak estetika minimalistaren alde agertu dira: beltza, zuria eta, batez ere, soiltasuna”), Berria 43 (adib.:” Zorrotz eta izenlagunik gabe idaztea ez da minimalista berarentzat”), EiTB 15 (adib.:” Estetika aldetik, pintxo minimalista dela esan daiteke”), Jakin 3 (adib.:”Agertoki minimalista. Mikrofono sakeladunak. Berrehun bat pertsona”), Argia 10 (adib.:” Zure ekintzak erabat minimalistak izan dira beti, apenas ekintzarik gabeak”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: minimalista 34: Berria 26 (adib.: “Epaimahaiaren arabera, ekonomia handiz idatzitako ipuina da, minimalista eta hitz gutxikoa”), Koro Navarro 3 (adib.: “Ezaugarri horien guztien arabera, argi dago Carver idazle minimalista dela”), Iban Zaldua 2 (adib.: “Makina deitzea zilegi bada, behintzat, itxuraren aldetik ez baitzirudien makina, eskultura minimalista bat baizik”), Itxaro Borda (“Lau asiatiko elkarrekin mintzo ziren kantoi batean, beren hizkuntza minimalista kantariak aldiro, urteak joan arau, hunkitzen ninduela”), Anjel Lertxundi (“Zaldun bat oihuka, museo-zaintzaileen look minimalistari”), Patxi Iturritegi (“Enekoren luxuzko apartamentu minimalista”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es minimalista / fr minimaliste: Elhuyar: (Art.) minimalista / Nolaerran: - / Zehazki: 1 (del minimalismo) minimalista; 2 (artista) minimalista / Labayru: (Arte) minimalista / Adorez5000: (Art.) minimalista.

Nazioarteko forma da, beste gabe onartzekoa

Nazioarteko forma da, eta besterik gabe onartzekoa.

Kategoria

iz./izond.

Jakite-arloak

Art.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

minimizatu 4: A. Iztueta (formula batekin: "Minimizatu / edo / maximalizatu"), Eta kitto! 1993 ("Arazoak gutxitu edo minimizatzeko"), Estratega Game ("Mantenimenduko gastuak minimizatzeko helburua jarri dugu"), Azurm ("Kontsolamendua historiaren esanahia minimizatuz bilatzeak, arrisku ebidenteak ditu"); minimizazio 1, NAO 1996 ("Hondakin horien prebentzioa, ikerketa, garapen teknologikoa, minimizazioa, birziklapena eta balorazioa").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

minimizatu , minimizazio : Euskalterm // Ez ditugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

minimizatu : ElhHizt // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal minimizar / minimiser formen ordainak: HiztHand: minimizatu // ElhHizt: 1 txikiagotu; 2 minimizatu // HiruMila: 1 txikiagotu, niminotu, txikitu; 2 Mat. minimizatu // Casve FE: himinitü, txipiñitü, ttipienetik ari // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, HaizeG FB, T-L LFB, PMuj DCV.

Erdaretako formak

fr (DLLF): minimiser; en (Collins): to minimize; de (Langenscheidts): bagatellisieren, herunterspielen // Ez dugu aurkitu ap. it (S. Carbonell).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez (betetzen du "gutxieneko baldintza")

mailegu onartzekoen gutxieneko baldintza betetzen du.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

minimiza, minimizatzen.

Aditz-erregimena

du ad.

Euskaltzaindiaren Arauak

Mat.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-imo.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

minio 2, Munita ("Ezkurra piska bat legortzen danean, onena da minio-kin igortzita ereitea. Minio edozein drogeritan billatuko dezu"), eta OEH argitaratuan, mineo (Echaide Orio).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

minio 3: Elhuyar ("Garai honetan, okrea, minioa, oropimentea, etab. erabiltzen ziren"), F. Mendizabal 2 ("Hura osatzen da, oleo lehorgarriz, erretxinez eta minioz [...] Blauberer-ekoan miniozkoa da lausodura").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

minio : AB38 2, HiztEn, LurE (Geol.), Euskalterm 1 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

minio : ElhHizt, EskolaHE (Geol.) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Mailegu onartzekoa da, sistemaren arabera egokituz

-o amaitua egokiagoa da -um amaitua baino.

Kategoria

iz.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ministerio forma agertu da bakarrik, 31 aldiz:G 3 (Cb EBO, TAg Uzt), IE 24 (Lç, Lç Ins, He Gudu, CatB, Jaur, Arb Igand, HU Zez), ZuAm 3 (Tt Onsa, CatLan), EB 1 (MEIG).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

ministeritza (minixteritza) forma da erabiliena, 43 ager.ekin: B 1 (Itunben ekonomikoaren legea), EB 14 (K. Navarro, E. Kortadi, X. Gereño, J.M. Satrustegi, J. Haritschelhar, C. Bueno, UZEI, F. Telleria, J. Arzubiaga); EgAs 28 (J.M.S., Egin, Hemen, Euskal Herriko Agintaritza Aldizkaria, Amatiño, L. Etxezaharreta); ministerio (minixterio) formak 26 agerraldi ditu: B 12 (J. Legarreta, K. Egileor), G 1 (J. Etcheverria), EB 12 (C. Bueno, M. Onaindia, J.A. Agirre, M. Urkola, L. Villasante, Lurgintza, J. Hiriart-Urruty, J. Azurmendi), EgAs 1 (Herria); ministraritza 7 aldiz agertu da: EB 4 (Elhuyar, I. Fernandez, M. Irazgoiti, Euskal estatistika-erakundea), EgAs 3 (Vasco Press); ministergo bitan (EB-EgAs); ministrotza behin (EB).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

ministergo: DFrec 13; ministeri: AB50 1; ministerio: DFrec 21, AB38 1, AB50 6, Euskalterm 33; HiztEn-LurE; ministeriotza: DFrec 1; ministeritza: DFrec 77, AB38 5, AB50 185, Euskalterm 7; ministraritza: DFrec 5, AB38 1, AB50 3, Euskalterm 5, HiztEn ("ik. ministerio"); ministrotza: AB38 1.

Tradizioko erabilerek bermatzen dute

azaldu egingo da arrazoia, tradizioak forma honen alde eskaintzen duen bermea, alegia; aipatu egingo dira, halaber, korritzen duten forma baztertzekoak (honela, adib.: "eta ez *ministergoa, *ministeritza, *ministraritza"): cf. 41.202 eta 42.3 irizpideak.

ministeritza iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, ministeritza-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. ministerio].

ministeritza 53; ministerio 9341

Beste (edozein) iturritako erabilerak

ministeritza 77; ministerio 1818.

Euskaltzaindiaren Arauak

ministeritza* e. ministerio.

Debekua bere horretan uztea proposatu da. Gaizki eratutako hitza da ministeritza, eta gomendioa mantentzekoa izan liteke.

Maileguaren beste forma, gaizki edo erdizka egokituaren ordez

ik. ministerio.

Euskaltzaindiaren Arauak

ministrari* e. ministro.

Euskaltzaindiaren Arauak

ministraritza* e. ministerio.

Maileguaren beste forma, gaizki edo erdizka egokituaren ordez

ik. ministerio.

LBeh (2011-03-03): ministrorde 156: Berria 123 (adib.: “Indiako Maharashtra estatuko gobernadoreak, Vilasrao Deshmukhek, R.R. Patil lehen ministrordeak, eta Shivraj Patil Barne ministroak kargua utzi dute”), EiTB 33 (adib.: “Hasan Yalaf Hamaseko Osasun ministrordeak azaldu duenez, inbasioa atzo gauean hasi zenetik hildakoen gehiengoa zibilak dira”); ministroorde 1, Berria (“Suthep Tuagsuban Thailandiako lehen ministroordeak pozik hartu zuen su-etenaren berria”), EiTB 2 (adib.: “Nick Clegg Britania Handiko lehen ministrordeak hala definitu du Wikileakseko filtrazioek Irakeko gerraren inguruan diotena”); ministro orde 13: Berria (“Adel Adaui Egiptoko Osasun ministro ordeak 590 zauritu egon direla esan duen arren, larrialdi zerbitzuek mila pertsona baino gehiagori lagundu behar izan zieten”), EiTB 12 (“Yorgos Kutrumanis Lan ministro ordeak jakinarazi duenez, 321 hildako pentsiodunen senideek pentsioak jasotzen jarraitzen dute Grezian”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: ministrorde 123: Berria 119, Pako Aristi 4; ministroorde 3, Berria; ministro orde 6: Berria 3, Herria 2, Pako Aristi; ministro-orde 1, Iñaki Mendiguren.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es viceministro / fr sous-ministre: Elhuyar: - / Nolaerran: - / Zehazki: - / Labayru: - / Adorez5000: -.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

adierazle egokia da, eta horren premia dago.

Zerrenda osagarriak

IparKazet (Ekologia): minitel / EEgunk: "Minitel. Marka bat da, baina letra xehez ere erabil liteke".

Euskaltzaindiaren Arauak

adlag.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-n+k-.

Atzizkien araberako erabakiak

-ki.

Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-ng-/-nk-.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

izond.

Jakite-arloak

Mus.

minoria iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, minoria-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. gutxiengo].

minoria 82; gutxiengo 2532.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

minoria 21; gutxiengo 566.

Euskaltzaindiaren Arauak

minoria* e. gutxiengo.

Debekua bere horretan uztea proposatu da. gutxiengo forma finkatu samar dago tradizio idatzian, baina badaezpada gomendioa mantentzea proposatu da.

Mailegu baztertuaren euskal ordaina

Ik. gutxiengo.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

minoritari 3, Mde Pr (adib.: "ez daudela Europaren Sartaldeko hizkuntza minoritari gaizo horiek nik diodan bezain gaizki", "RFT'ak nahi zuela emisione bat egin Frantziako hizkuntza minoritarien gainean"); ez dugu minorizatu formarik aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

minoritario 21: Marxismoa ("Europako herri minoritarioentzat ere kolonialisma eta inperialisma etsai hilkor dira"); J. Sudupe ("Ez dago "minoritario" izan den egiazko erreboluzio sozialistarik"); J.M. Torrealdai 3 (adib.: "telebista minoritario izateko bokaziorik ez du ETBk"); Oihenart Taldea ("nazionalismo mota ezberdin eta minoritarioak ezin konponduzkoak dira faxismoarekin"); Zutabe 1985 7 (adib.: "Hizkuntza minoritarioa maioritario batekin batera badago, errazago biziko da diglosiaren bitartez babesten bada", "Hizkuntza minoritarioa bakarrik erabiltzen den egoera berezirik baldin bada, luzaroan iraun dezake", "aurre eman behar zaie hizkuntza minoritarioari buruzko jarrera ezkorrei"); J. Bergara ("talde minoritario horretako batzuk beste batzuk baino gogo handiagoa izango dute beren talde txertaturik dagoeneko gizartearekin harremanetan jartzeko"); R. Manjon ("hizkuntza minoritarioaren kulturari on eritzi nahi dion gizartearen literaturan baliotsu suertatu da"); KultUrtekaria 1989 ("Behar beharrezko dena, euskararen aldeko diskriminazio positiboa baino ez da, beste zenbait sektore baztertuak edo minoritarioetan bezalaxe"); Agenda 1990 ("Gerra zibilaren aurreko aldian lirika minoritarioak eta kultistak herriarengan izan zuten oihartzun eskasaren ondoan..."); Ikastola 1992 ("belar hockeyko taldeak inor gutxik espero ez zuen garaipena lortu zuen Bartzelona 92en, geroztik asko mintzatu da kirol minoritario horretaz"); K. Amonarriz ("Herrialde guztietan euskararen kaleko erabilpena minoritarioa da"); J.M. Arrizabalaga 2 (adib.: "banekien oso lan minoritarioa izango zela"); minorizatu 14: cf. infra.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

minoritario : DFrec 9 (minoritari 1), AB38 2 (minoritari 1), AB50 2, Euskalterm 9; minorizatu : cf. infra. // Ez dugu aurkitu ap. HiztEn, LurE // a) 'minoritario' itzulitako besteak: gutiengotar : AB38 1, gutxiengo-maila : AB50 2; ttipi : AB50 2; minus : AB50 2; b) minorizado itzulia: gutxitu : Euskalterm 1.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

minorizatu : cf. infra. // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

a) minoritario/minoritaire: apürreneko , gutieneko (Casve FE); gutienen aldeko (HaizeG FB); gutienetarik (HaizeG FB); gutxienen (ElhHizt, HiruMila); gutxiengotar (HiruMila); gutxiengoa duen(a) , gutxiengoan dagoen(a) , txiki (ElhHizt); b) minorizado: gutxitu , minorizatu (ElhHizt); c) minorizar: bakandu , eskastu , gutxitu , urritu (HiruMila) // Ez ditugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, T-L LFB, PMuj DCV.

Erdaretako formak

fr (DLLF): minoritaire; en (Collins): minority; de (Langenscheidts): minoritär, Minderheits // Ez ditugu aurkitu ap. it (S. Carbonell).

minoritario 251.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

minoritario 22.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Maileguak baldintza minimoa betetzen du

ik. oharra s.u. maioritario.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Asko erabili da, eta praktikoa da. Jasotzekoa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

minorizatu 14: Zutabe 1985 ("Ekintza kulturalak hizkuntza minorizatuetan duten eragina ez dut inoiz gutxietsiko"), I. Uria 2 ("Noski, konformismoaren bidetik gaur euskarak ez zeukak irtenbiderik, ez euskarak eta ez inolako hizkuntz minorizatuk", "Egoera minorizatuarekiko konformismoa suizidioren pareko gertatzen duk"), Egin 1988 ("Estatuaren babesarekin, eta bestea, minorizatua, elebakartasun printzipioa ukatuta, atzerako joanen da"), A. Egaña ("Euskara normalizazio-bidean dagoen hizkuntza minorizatua da"), P. Iztueta ("Esana da genero hau izan ohi dela hizkuntza minorizatuen normalkuntzako lehen fasean gehienik lantzen dena"), EstiLib ("Frantziako beste nazio minorizatuen kasua konplikatuagoa da"), O. Ibarra 4 ("hizkuntza bat minorizatzen denean, hizkuntz menperatzaileak eragina egiten du honen egituran"), J. Sarrionandia ("Beren mezuaren muinean hizkuntza minorizatu horri buruzko ideia bat dago"), J. Kintana 2 ("Minorizatutako hizkuntza bizitzako arlo guztietan erabiltzeko egokitzeari heltzen dio", "Erabat makurra da hizkuntza minorizatudun herri xeheak nazionalismo linguistikoagatik interes handirik erakusten ez duela esatea, beren hizkuntzak ardura ez balie bezala").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

minorizatu : DFrec 1, Euskalterm 1 // Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

minorizatu : ElhHizt // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Casve EF, DRA, Lh DBF, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "minorizatu h. gutxitu, hizkuntza gutxituak...".

Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez, eta arloa mugatuz onartzekoa

oso berria da; onartuz gero, azal liteke: "izond. Sozioling.: hizkuntza minorizatuak".

LBeh (2016-10-26): minorizazio 31: Elkar 6, Berria 13, Jakin 8, Argia 4.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: ez dugu aurkitu minorizazio formarik.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Euskalterm: gutxitze termino normalizatua da (minorizazio): (es minorización; fr minorisation; en minorization).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2016: ez dugu aurkitu minorizazio formarik.

Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez, eta beste gabe onartzekoa

Baldintza minimoa betetzen duen forma da, beste gabe onartzekoa.

Euskaltzaindiaren Arauak

(herritarra).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Txostenaren laburpena

ik. oharra, s.u. mindegi.

Jatorrizko forma

mintegi, txirpi.

Atzizkien araberako erabakiak

-tsu.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-bide.

LBeh (2011-03-03): mintzakide 80: Consumer 11 (adib.: “Adierazi mintzakideari, hitz edo keinuekin, adi gaudela, eutsi begiradari, erantsi zerbait beste mintzakideak atera duen gaiaz eta, xedea gaiz aldatzea baldin badugu, adierazi aurretiaz”), Berria 32 (adib.: “Ezker abertzalea mintzakide izatea da saihestu nahi dena”), EiTB 13 (adib.: “Gipuzkoako ahaldun nagusia izango dute mintzakide goizeko 8:30etatik aurrera ETB-2n”), Jakin 2 (adib.: “Bide horretan, elkartea sortu, eragileak mugitu, mintzakidetzarako pautak ezarri eta euskara eta kulturaren inguruko komunitatea antolatzea izango dira eginbeharreko nagusiak”), Argia 17 (adib.: “ETAk utzi behar dio eragile eta mintzakide politiko izateari”), DiarioVasco 5 (adib.: “Hau horrela izanik, urte berriaren hasierarekin batera herritarrei mintzakide izateko deia luzatu nahi zaie”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: mintzakide 44: Berria 33, Edorta Jimenez 2, Oskar Arana, Itxaro Borda, Joxan Elosegi, Txillardegi, Gotzon Garate 2, Koldo Izagirre, Piarres Xarriton, Aingeru Epaltza.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es interlocutor / fr interlocuteur: Elhuyar: hizketakide, solaskide, mintzaide / Nolaerran: haren/ene solaskide / Zehazki: hizketakide, solaskide, elkarrizketari / Labayru: berbalagun, solaskide, hizketalagun, hizketakide, mintzaide, solastiar, solasturi / Adorez5000: solaskide, hizketakide.

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

hizketakide, mintzaide, solaskide arauak dira.

Eratorri-konposatu berri onartzekoa da, lehiakidearekin batera

onartzekoa da hizketakide, mintzaide, solaskide arautuekin batera.

LBeh (2014-04-03): mintzalagun 413: Aizu! 1 (adib.: “Mintzalaguna egitasmoa dute abian eskualdeko bi herritan”), Deia 183 (horietatik 182 aldiz “Kerman mintzalagun bila” ETBko saioaren izena da), Berria 25 (“uda honetan euskara praktikatu nahi duten mintzalagun edo berbalagunak”), EiTB 59 (“Ainhoa Urretabizkaia kazetari urretxuarra izango du mintzalagun ostegun honetan Mailu Odriozolak”Aperitifa” saioan”), Argia 22 (“mintzalagunak berbalagunak eta mintzakideak elkartzeko festa”), DiarioVasco 123 (“Orain beste urrats bat egitera doaz: gurasoak mintzalagun”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: mintzalagun 9: Herria 3 (adib.: “AEK jarri da beraz dei baten zabaltzeari, euskara dakiten batzu izan diten mintzalagun, erran nahi baita beren izena eman dezaten astean oren batedo hola euskara ikasten ari duten horietarik bat edo biekin solasean egoiteko”), Berria 2 (adib.: “Izan ere, mintza praktika proiektuak asko zabaltzen ari dira, eta «berbalagun eta mintzalagun guztiak» elkartu nahi dituzte”), Matias Mugica 2 (adib.: “Begi urdin argiak zituen, inoizka distiratsuak, alkoholak behin ere lainotu gabeak, eta peto begiratzen zion haiekin bere mintzalagunari”), Koldo Zuazo (“Edozein egoeratan, edozein jardunetan, edozein mintzalagunekin, lotsarik eta beldurrik gabe erabiltzeko dira hizkuntzak”), Jose Morales (“Bagration eta Kolokotronisen potretak esekirik zeuden hormarantz jiraturik esan zituen azken hitz horiek, hala nola gertatu ohi baita solaskideetako batek, bat-batean eta ageriko arrazoirik gabe, mintzalagunari zuzenean hitz egin ordez, ustekabean iritsi berria den hirugarren bati so egiten dionean”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

Lantaldeak (2014-06-10), s.u. berbalagun: “Adierazle egokia da, eta asko erabili da. Onartzekoa mintzalagun formarekin batera”.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da, eta asko erabili da. Onartzekoa berbalagun formarekin batera.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-aldi.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-leku.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-molde.

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: prácticas de conversación.

Euskaltzaindiaren Arauak

mintzarazi, mintzaraz, mintzarazten. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

mintzarazi, mintzaraz, mintzarazten.

Euskaltzaindiaren Arauak

mintzatu, mintza, mintzatzen. da ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

mintzatu, mintza, mintzatzen.