txepetx
1.
(
V-m-gip, G-azp-goi-nav, AN-gip-5vill; Lar, VP 13r, Añ, Izt C 197, H (S; <ch-> V, G)),
epetx (
V-ger-ple-oroz, AN-5vill; Mic, Añ),
xepetx (
-pex Hb,
Dv),
txapetxa (
S)
Ref.:
A (epetx, txepetx); Arzdi Aves 162; Lh (txapetxa); SM EiPaj ; Iz IzG 209, UrrAnz, ArOñ ; Etxba Eib ; Elexp Berg
.
Reyezuelo; chochín.
"Ruiseñor, ave"
Mic.
"Abadejo, pájaro el más pequeño"
Lar,
Añ.
"Gorrioncillo"
VP
.
"Roitelet"
Hb, Dv.
"Reyezuelo, pajarillo"
A.
"(Troglodytes parvulus), txepetxa, epetxa
"
Arzdi Aves 162.
"Reyezuelo (Regulus ignicapillus), chochín (Troglodytes troglodytes)"
SM EiPaj.
"Txepetxa, el chorchín" Iz UrrAnz. "Gure aldietako txori txikixena, txepetxa" Etxba Eib. "Txepetxa ei da emengo txoririk txikiña" Elexp Berg.
Tr. Documentado en textos meridionales desde mediados del s. XVIII. La forma más extendida es
txepetx. Hay
epetx en Aresti y
txepitx (junto a
txepetx) en D. Aguirre.
Txanton Birigarro / amezetan dago / txepetx bat izanik / eginda karrastaro.
BorrB 55.
Txepetxak baño garoiñ geiago ez daukain emakume batzubei.
msOñ 22v.
Amillots, txepetx, birigarro, zozo, bulargorri ta eskillasotzarrak.
VMg 26.
--Kabirik aundiyena txori txikiyenak egiten du. --Zeñek? --Txepetxak.
Sor Bar 17.
Txepetxak eta txirriskilloak txio txioka.
Ag Kr 37.
Nola maitatzen duan aurrak aurtxoa: berez, kezka, lege ta eragozketa gabe, txepetxak txepetxa bezela.
Ag G 290.
Zer du mutur-gorriak txepetxaren aldean, edertasuna ta txinta bera baño?
Or Mi 19.
Emen ikusten ditut / bi gizon larriyak, / txepetx baten guardian / arturik arriyak.
Tx B 186.
"Ator gixon artera" / Txepetx jaunak diño. / Baña, zelan jungo nok? / Luma zarrak jun ziran.
Enb 200.
Txepetxa gañean jartzeak ez die noski dar-dar aundirik eragingo!
Munita 99s.
Zutik egoteko ez diran maldar aietan, negarrez urtuko aiz, gizagaixo ori, txepetxa bezala.
Or QA 41.
Txepetxatik asi ta oskillasoaren arteko izenak buruz ekizan arek.
Bilbao IpuiB 39.
Aingeru Serafinek akerra dirudi, / deabru Belialek epetxa kantari.
Arti MaldanB 219.
Iperdikara, mingor ta txepetxak.
Erkiag BatB 38.
Buetrea eta txepetxa.
And AUzta 55.
Txepetxa baño geiago gelditzen eztena da .
(AN-larr)
'Aur biziaz esana'
.
Inza EsZarr 174.
Edurra eta zozoaren autua / txepetxak erabagi.
BEnb NereA 112.
Ikusita egongo zera ba iñoiz, txepetxaren kabia?
MItziar Txoriak 124.
Txepetxak añe bururik ez du orrek.
(AN-larr).
Inza NaEsZarr 528.
Zozoak eta birigarroak, txantxangorriak eta txepetxak.
BasoM 83.
Antxe eduki txepetxak bere kabia.
BBarand 41.
v. tbn. MendaroTx 247. Ataño TxanKan 38. Insausti 258.
"
Txepetxan munak!, umeak amari jatekoaz askotan galdetutakoan jasotzen zuen erantzuna izan ohi zan. --Ama, zer dao bazkaltzeko? --Txepetxan munak!
"
ZestErret.
2.
Tonto, bobo.
v. infra TXEPETX-BURU.
Gizon txepetx batzuek Marx zalako ori igarle anditzat dauke.
Eguzk GizAuz 63.
Sozialistak, gizon txepetx eta euli epel batzuk baño ez ei-dira.
Ib. 43.
3.
"Cobarde. Txepetxa! Gizon txepetxa
"
Gketx Loiola.
.
TXEPETX ALA PEXKA.
"(V-m), un juego de niños, a la gallina ciega" A.
TXEPETXARENA.
"Txepetxanak, nidada del reyezuelo. Txarako karabixan, urtero ziran txepetxanak" Etxba Eib.
TXEPETX-BURU.
Tonto, bobo.
Ille arroen azpian zentzun gabeko txepetxburu asko izan oi da ta jantzi apañaren barruan bada-ezpadako biotz aldakor txakillak ugari.
Ag G 35.
TXEPETX-BURUDUN,
TXEPITX-BURUDUN.
Tonto, bobo.
Senargei batzuk zarkoteak dituzu, beste batzuk gaztegiak; batzuk txepitx burudunak, beste batzuk bekoki baltzegikoak.
Ag Kr 161.