(
V, L, BN, S, R; Urt Gram 10,
Lar,
Añ,
Lecl (-kh-),
VocBN
,
Dv,
H,
Mdg 163),
uxker (
L-ain, R-uzt),
uzkar (
V, Sal, R; Lcc,
Lar,
Añ,
H (V, G),
Zam Voc),
uskar (
V-gip; Mic 8v,
Deen I 388)
Ref.:
A (uzker, uxker, uzkar, utz); Lrq (üzker); Iz ArOñ (uskar), R 405; Etxba Eib (uzkarra); ZMoso 70; Elexp Berg (uzkar); Gte Erd 266.
Pedo (ref. gralmente. al ruidoso).
"Peer, uskarra tira
"
Mic 8v.
"Zullón"
Lar.
"Pedo"
Lar, Añ.
"
Ützak aharra, üzkerrak solasa (S), uzkerrak solasa ta putzak gerla (Sal), el zullón se incomoda, el pedo habla"
A (s.v. utz).
"
Uzkerra dena irri; putza dena aharra (BN-ciz)"
Gte Erd 266.
v. puzker
.
Supitamente baekion / uzkar andi bat soltadu.
Lazarraga B12, 1179v.
Guztizko uzkar terrible bat / nik banegion pulzatu.
Ib. 1180rb.
Ella echa juramentos / ta uskarrak astoak.
Azc PB 181 (
in Ur PoBasc 209 uzkarrak
).
Gaztañak eta saldia / jaten dituanian, / uzkerrak botatzen dauz / basora bidian.
Noe 95.
Uzkarrak berriz ditu / botatzen dozenak.
JanEd I 71.
Sartu zabein sudurretarik bapanak uzker bana eta gero fan zren beren bide zameinez.
Mdg 170.
Ahotik, / uzkitik, / aingira bezain ixil; / pokerrak, / uzkerrak / barnerat guziak bil...
Ox 100.
v. tbn.
AstLas 28. GAlm 1954, 53.
(Formando parte de diversas exprs.).
"
Guzurra dau, astuak uzkarra baño merkiago
"
Etxba Eib.
.
Putza izan eta uzkerra uste.
Zerb GH
1936, 414.
Koitadua! Uzkarraren koñatua.
(V-ple-arr-m)
"¡Pobre cuitado! Del cuesco el cuñado"
.
A EY III 90 (tbn. en EgutAr 3-9-1971 ap. DRA
).
Uzkerrak (edo putzak) hurbil... kaka.
"Le mauvais n'est (souvent) que l'annonce du pire"
.
Larz GH
1973, 74.
Dakienak daki uzkarra burduntzian sartzen.
EgutAr 9-1-1974 (ap. DRA
).
Uzkarra ezkontzen asi la kakagaz parra.
(V-m).
EZBB
II 31.
UZKER-AURTIKIKA.
"Uzkar-urtika (Vc), echando cuescos" A.
UZKER EGIN
(ü- S ap. Lh y Lrq; Lcc). "Peer" Lcc.
(Con determinantes).
Bena hark eztü hetarik [zorretarik] batere phakatzen; / bena halere hura die aisa errespetatzen / zeren dien aisa nausi üzker handi egiten.
'Car il est grand maître dans l'art de péter haut'
.
Etch 364.
Bazka on bat baituk hortxe, / hortan nahi banuk ase, / hiru uzker egin-arte.
Etcham 202.
UZKER-KOLORE.
"Palidez, (c.) ubeltasuna, oritasuna; (V) [...] (fras. joc.) uzkerkolorea" Añ.