1.
Atención.
Cf. AA III 591: Ori da ez oartze ta ez ezagutze ori kulpa gabe gertatzen danean.
Oartze andirik ez dezun bekataria, ibilli behar dezu zuk zere gauzak egiterakoan sulezeko etsaiaren [...] tentuei ez-aditu egiten diezula.
Mb OtGai II 191.
Inteligencia, perspicacia.
Ohartze apurrekoa izan zela gizon hura!
JE Ber 66.
Ohartze eta jakitate gutikoa agertzen zait [jende xehea]
.
Lf ELit 67.
2.
Recuerdo.
Gure bizia gozomenek dienian lagüntü, mündian üken dütiegünen ohartze maithagarriekila girade ehortzen.
Egiat 211.
3.
Pensamiento.
Zure aho gozotik nere kondenamendua hartu beharra! Ai ohartze ihargarria!
Dv LEd 204.
4.
Descubrimiento, hallazgo intelectual; percepción, observación.
Ohartze apur (petites découvertes), musika, thindu [...]; horien guzien eta hoik idurikoenen mihian erabiltzea.
JE Bur 97s.
Adimenduak gauzen harat-hunataz eman dezakedan ohartze laburra.
Ib. 41.
Mintzatuko gira Calmette zenaren ohartze aipagarrienez.
JE Med 108.
Bere adimenduaren ohartze zorrotzen ausartasunez [...] aitzinatu zela haren denborako gizonen artekotik.
Zub 34.
GOGO-OHARTZE.
Ertilariak bere gogo-ohartze eta ertiaren muinean bizi-arazten du.
"Reflexión"
.
MEIG
IX 116 (en colab. con NEtx).