1.
termio,
terminu,
termainu (
thermañü S;
Gèze,
H,
Foix),
termaino,
termeinu
Ref.:
Lh, Lrq (thermañü)
.
Plazo.
"
Thermañü, terme"
Gèze.
"Délai [...], ephia, thermañia
"
Foix.
v. epe.
Pagatzen ezpaditu termionetan.
BLeiz 47.
Eman nahi derauet asti, ephe, termino eta espazio bizitzeko eta penitentzia egiteko.
Ax 121 (V 80).
Eztutela egurukiten sortzeko denbora, naturak behar dian operazione eta termaiño ordinaria.
Tt Onsa 138.
Indazu espazio, denbora, eta termaiñu nere bekhatiez penitenzia egiteko.
Ib. 49.
Dugun termiño penitenzia egiteko.
Ib. 33.
Sei urteren terminoan suma hura bera turnatzeko.
(1720).
SenperEus
138.
Thermeiñü haren bürian.
Mercy 36.
Batzui eta bestiai eldu jaken euren terminu edo betiko egolekuba.
Zuzaeta 76.
Oraiko hillaren leheneraino luzatu baitu termino akordatuia.
Revol 149.
Desterru hunen terminoa / labur ezak.
Monho 88.
Deigün hirur hilabetiak / galtatzen deitsedala thermaiño.
Mustafa.
(ap. DRA)
Birden termio hau iragan deneko, / berriz galdetzera hura badathorko.
Gy 237.
Jeanak galthatzen dü egün baten thermañia arrapostü emaiteko.
Ip Hil 42.
Momento señalado.
Aitzinetik Iainkoak ordenatu ukhan zuen terminoa ethorri izan denean.
Lç
Adv
** 3v.
Eta Eternalak señalatu zuen termiñoa, ziotsala: bihar Eternalak egiñen ziok hori herriari.
Urt Ex 9, 5 (Ur, Ker, BiblE epe, Dv ordu, Ol, Bibl garai).
2.
+
termainu.
Término, territorio.
v. dermio.
Bere herritik kanpora Indietara edo bertze lekhu urrun batetara partitzen denean, eta oraiño bere herriko agerrian, komarketan eta terminoetan denean.
Ax 107 (V 71).
Bost ehün lekua / badie haiek thermañü, / hantik gero Persa / konfrontatzen dütüzü.
Xarlem 1446.
Nafarruak galtzen du / bere terminotik / iru legua kanpo, / ori gutienik.
Bordel 149.
3.
+
termio, termainu, termeinu.
Límite.
Termeñioetan [...] ediren eta minza gitien.
Etchart 4.1r (8.1r termino).
Zure urhatsetan etzitiala enuia, bidiaren bazterra, azken termañia, eta xedia ikusartian.
Tt Onsa 14.
Durazio termiorik bage.
(Munárriz, 1749).
FLV
1989, 111.
Eta marka ditzagün / gure thermaiñiaz.
Xarlem 1443.
Ezagützen dütüzia Xarlemaiña / Kostanteiñen thermaiñiak?
Ib. 1447.
4.
(Urt),
termina, termainu, termaino (th- Arch VocGr).
Término, expresión.
"Appellare graviore verbo, [...]
termiño gogorrez, termino gogorretan deitzea
"
Urt II 181.
"
Thermañoa, le terme, l'expression"
Arch VocGr.
.
Debot da deseiña, azkar borogiak, relebatu phensamendiak, exzellent thermañiak.
(In Tartas
Onsa
184
).
Zure erremestiatzeko [...] ezpeitüt edireten thermañü aski azkarrik.
Othoitz 28.
Esku terribile bat dagola paretan eskribitzen bere sentenzia termino, itz otan.
FamInst
797.
Termiño honestetan behar dela konfesatü.
CatLan 148.
Ez duzu behar hemen bilhatu ez termino hautaturik.
Brtc 3.
Ene dolore bortitzez / hasten banintz mintzatzen, / sobera flakoak / litezke terminoak.
Monho 120.
Thermañü unestez haregatik egin ahalaz zerbütxatzen zirelarik.
UskLiB 87.
Lenguaiarik erratxena, therminorik garbienak enplegatzen ditu.
CatAst (ed. 1842) IV.
Mintzatu zitziaiezun termino kuetan.
Samper Mt 28, 18.
Ahal den bezainbat thermañü xahü eta modestez zerbütxatü behar girela.
CatS 86.
Nork gure termaiñetan deus ere erran gabetarik / egon, gure heinean ni beiniz laidaturik.
(S).
A EY IV 93.
Ohitu gabeko terminak ulertu nahiz.
Mde HaurB 83.
5.
termainu.
Terminación (de una palabra).
Laurgarreneko thermañü hori duten verbe franzesak.
Arch Gram 47.
Lehen thermañüko verbe deitzen den hitzaren moldatzea.
Ib. 48.
TERMINOZ.
"Termaiñuz (Sc), dando rodeos. Inguruz eta termaiñuz mintzatzen duzu egiaren gordatzeko" A.