(Lcc, SP <-gi->, Urt I 34 (+ imaiina), Ht VocGr <imagiina, imaiina>, Chaho; -iñ- V-gip; Añ),
imaxina ( VocBN
, H),
imayina,
imajiñ,
imaje (S),
imajen,
imaia (H),
emaxina (H)
Ref.:
Lrq (imaje);
Etxba Eib;
Elexp Berg
.
Imagen; representación.
"
Bartolon imajiñia, Eibartik atara ei eben Elgoibartarrak urdai truke
"
Etxba Eib.
v. 1 iduri, 1 irudi.
Tr. Documentado en autores de todas las épocas y dialectos. Imajina es la forma general (imajiñ en Ubillos, Arrue (May 7), Goñi y Txirrita (B II 92)). Emplean la grafía <-y- > Haraneder (Gudu 142), Mihura (95) y Goyhetche (193). Hallamos imaxina <-ch- > en MarIl (75) y Jauretche (370). Hay además imaia en Elissamburu (Fram 127) y Joannateguy (Bihotz 71), imaje en Inchauspe, e imajen en CatAe, CatSal y CatR . En DFrec hay 9 ejs. de imajina y uno de imagiña .
Idolá, hanbat erran nahi da nola imajiná <-gi-> edo zerbait representatzen duen figurá.
Lç
Decl
ã 4r.
Ekhardazue dinero bat [...]. Norena da imajina <-gi-> haur eta skribua?
Lç Mc 12, 15 (He figura, TB, Dv itxura, Ol, Ker, IBk, IBe irudi).
Pintatzaille batek egin baleza imajina eder bat.
Ax 171 (V 116).
Zurezko imajina <-gi-> bat.
SP Phil 3.
Loa herioaren imajina denaz geroztik.
Gç 60.
Zure spiriturat heldu diren imajina <-gi-> banoek.
Ch III 6, 3 (Mst üdüripen).
Norena da imajina hau eta gaiñean eskribatua den izena?
He Mt 22, 20.
Gizonak alabaiñan ez du estali behar bere burua, zeren Jainkoaren imajina eta gloria baida.
He 1 Cor 11, 7.
Jesu Kristoren antz edo imajiña <-gi-> bizia.
Cb Eg III 330.
Zerua [...] adiratzten zuan imajin edo siñu eder bat.
Ub 33s.
Gaixtagina, sainduen imajinak / erre dituk edo xehakatu.
Iraultza 20.
Ispilluan ekusten dezun imajina <-gi-> edo irudia.
Mg CC 198.
Geratzen dira imajiña berak imajinazioan sendoro ezarriak.
AA III 626.
[Altarian dagona] da imajen eta semejanza zeurian dagonarna.
CatR 39.
(CatAe 38 y CatSal 39 imajen)
Belaunikaturik zirurien pazientziaren imajiña.
Zab Gabon 48.
Egin erazi zian [...] imaje bat oro zilharrez.
Ip Hil 24 (193 Mariaren imajia).
Ama Birjiñaren marmol txurizko imajiñ eder bat.
Goñi 110.
Txanbra Parisen egiña, / soñian sedazko piña, / dirurizu imajiña.
MendaroTx 300.
Gorago / zure imajina altzatutzeko / palankarikan eztago.
Arti MaldanB 228.
Imajin auei santuak deitzen / gu bein oitu giñaden da.
Insausti 107.
v. tbn. Mat 104. Ber Doc 134r. EZ Man I 10. Cap 41. Tt Arima X. CatAnz 4. Bp I 125. ES 187. Mb IArg I 301. Mst III 20, 2. CatLan 135. Iraz 26. El 48. Mercy 28. Brtc 79. Añ CatAN 33. Gco I 465. VMg 32. JJMg BasEsc 240. Astar II 46. CatLlo 35. CatB 39. JesBih 464. CatBus 21. Bil 53. CatS 128. Ip Hil 180. A Aezk 250. Yanzi 162. SMitx Aranz 67. Lek SClar 131. Vill Jaink 60. Azurm HitzB 51. Berron Kijote 106.
IMAJINA-LEKU.
"Santuaria, [...] errelikarioa, imajinalekhua" Urt I 288.
IMAJINARA,
IMAJINARAT (SP)
(Precedido de gen.). A imagen (de). "Jainkoaren imajinara <-gi-> egina, fait à l'image de Dieu" SP.
[Gizona] kreatu ukhan zuen bere imajinara <-gi-> eta irudira.
Lç
Adv
* 8r.
.
He , .
Jangoikoaren irudi edo imajiñara <-gi-> egiña.
Mg CC 173.
v. tbn. Mat 311. Ax 21 (V 12). SP Imit III 55, 1 (<-gi->). Ch III 55, 1 (<-ginarat>). LE Ong 76r. Gco I 396. CatUlz 53. Imajinala: Tt Onsa 94. Mst III 55, 1 (<-gi->). CatLan 31.
Egin genduzalako bere imajina eta anzera.
Oe 52.
IMAJINAZKO.
Figura en SP, sin trad.