1.
(Sust.).
Agonía.
"Ha tenido dura agonía, il-zori gogorra izan du (G)"
A EY III 241.
v. hiltamu, hilasma.
Eztuzu nahi sinhetsi badela hilzorik eta heriorik edo sinhetsirik ere badela, iduritera emaiten duzu [...].
Tt Onsa 16.
Lagundu eioela [...] estualdi ta ill-zori arrigarrizko atan.
Ag Kr 198.
Il-zori neketsuan dagon [...] mirabe onen anima.
ArgiDL 121.
Erlijioaren il-zoria [zetorrela]
.
Etxde AlosT 38.
Neskaren ilzoriari igarririk.
Etxde JJ 263.
[Edankeriak] abenda pozoitu, buruak erotu, il-zoria sortu.
MAtx Gazt 77.
2.
(Adj.).
Agonizante.
Cf. infra HILZORIKO (b).
Iñularreko euzki il-zoriak / azken-agurra Arabari.
SMitx Aranz 218.
Kalbario mendian / euskaldunak Jesus ilzoriari.
Ib. 181.
(Uso pred.).
Il-zori zekarten gazte gizarajo ura.
Ataño
TxanKan
110.
Joxe Mari il-zori billatu dik [...] Joxepak goizean.
Ataño
MLanak
148.
Il-zori aurkitzen da Alonso.
Onaind STeresa 53.
HILZORIAN.
A punto de morir, agonizando. "Iltzorian zegoen (G-azp, AN-gip)" Gte Erd 265.
Eri zegon, il-zorian.
Ir YKBiz 145.
Hil zorian zituzten beren aberri hizkerak.
Mde Pr 281.
Elizakoak artuta il-zorian zegok.
Etxde JJ 275.
Alabatxoa il zorian eukan.
Bilbao IpuiB 225.
Il-zorian jartzen naun naigabe aundi baten erdian bizi naizela.
MAtx Gazt 33.
Lur egartsuan landarak ia il-zorian daudenean.
Ibiñ
Virgil
71s.
Etxekoren bat il zorian danean.
NEtx LBB 74.
Xuberotarren dantza ederrak hil-zorian daude.
MEIG I 233.
v. tbn. Ag Kr 132. ArgiDL 121. Jaukol Biozk 104. Enb 64. Ir YKBiz 74. SMitx Aranz 5. Erkiag Arran 170. En DFrec hay 6 ejs. de hilzorian.
HILZORIKO.
a)
(Adnom.).
De la agonía.
Eta alako il zoriko antsi apal bat nonbaitetik urten zitzaion.
Ugalde Iltz 25.
Hilzoriko premian geundelako.
MEIG VIII 56.
b)
(Uso sust.).
Persona agonizante.
v. hilurren.
Joanesen gelatxoan argia jarri dute, il-zorikoen argia.
Ag G 357.
Lepotik eltzen dio, il zorikoak bizitzari bezela eutsitzen dio.
Ib. 339.
Ahaleginean eta epetan ibili gabe sendotu behar den hilzorikoa.
MEIG IV 132.