goiburua
zintzarrots.
tradizioa
Tr. La forma zintzarri-ots se documenta en Alzaga (tbn. txintxarri-ots ), Goenaga, Orixe, Etxaide (tbn. zintzarrots ) y N. Etxaniz (tbn. txintxarri-ots ), txintxarri-ots en un ej. de EEs, en Labayen y Uztapide, tzintzarrots en sendos ejs. de RIEV y GH, zintzarrots en J. Thalamas,zinzarrots en Oihenart, y zintzarrotz en Héguitoa.
sense-1
1.
(-nz- G, AN, BN ap. A
),
zintzarriots (G-nav, AN ap. A
),
tzintzarrots (S ap. A
),
zintzerrots (H),
txintxarri-ots.
Sonido de cencerro, de esquila.
"Bruit, son de clochette, sonnaille. Behia galdu duena, guzia zintzerrots, celui qui a perdu une vache est tout son de clochette, croit toujour entendre la clochette de sa vache"
H.
"Sonido de la campanilla o del cascabel"
A.
Zeinuak deraunzano, zinzarrotsa ioralterano.
"La sonnette ne s'entend point plus loin que de l'étendue du collier"
.
O Pr 433.
Bere biziko txintxarri-otsa entzun zuan Txominek etxe-atarian.
EEs 1916, 308.
Alderatzen dijoan zalburdi baten zintzarri otsa enzuten da.
Alz Ram 107 (112 txintxarri otsa).
Txintxarri otsa entzun bedi.
Lab EEguna 69.
Lisel beltxarana zintzarri otsetik ezagutzen dut.
Goen Y
1934, 94.
Etxe-ondora diradenean / ardien zintzarri-otsak / esnatzen ditu barnean dauden / axuri ezin-egonak.
Or Eus 225.
Kexagarri nago bakardade osoan: / orko arrobian, nun gau beltzenetan / iratxo maketsak tuzte zintzarrotsak.
J. Thalamas
Egan 1957 (5-6), 306.
Jaialdi auetan zintzarri otsa zuten jostallu nagusi.
Etxde JJ 172.
Zer da argi ori? Zintzarri otsa datorren aldetik dek, gañera...
NEtx Antz 50.
Artan joan zitzaion illunabarra, ta ardian txintxarri otsik ez baztarretan.
NEtx LBB 97.
Udaberria eldu daneko / ardien txintxarri-otsa, / nai eta nai ez alaitu bear / artzai zarraren biotza.
Uzt LEG II 48.
sense-2
2.
(S; Dv, Foix),
zintzarrotz (-nz- SP),
zintzerrots (H),
tzintzarrots (Gèze; -arots S),
tzintzarrotz (S)
Ref.:
A; AEF 1931, 52; Lrq (tzintzarots).
Cencerrada.
"
Zinzarrotzak, charivaris. Zinzarrotzen egotea
"
SP.
"Charivari"
Dv, Foix.
"Au plur., charivari. Zintzerrotsak egitea, emaitea norbaiti, faire, donner une charivari à quelqu'un"
H.
"Cencerrada. Arrezkontzen direner zintzarrotsen egitea, barur egitea bano hobeki begiratzen da gure artean (S), entre nosotros se guarda mejor la costumbre de dar cencerrada a los viudos que vuelven a casarse, que (el precepto de) ayunar"
Ib.
"
Tzintzarotsak, le charivari que l'on fait à l'occasion des secondes noces d'un homme ou d'une femme"
Lrq.
v. zintzarraldi, galarrots.
Gaur huna / tzintzarrotsen egiteko / haitatü dügü gai huna. / Tzintzar eta tzintzarrots / tüt eta tütots / Jaun erretorak eran dereikü / egin ditzagun gai oroz.
RIEV 1924, 514.
"Musika" eder harien gidari zonbait "tzintzarrotser" beha agit baledi behin zer südür hüxtik, zer üztarrostikuk elitikion igor ezin han egonez...
GH 1931, 470.
Ez baitugu zintzarrotzik / Espos zahar baten gatik, / Artalde bat da segurrik!
Héguitoa GH
1966, 280.
"Zintzarrotsa" egitekotan, erriko abere guziai arranak edo zintzarriak kendu oi zizkioten.
Etxde JJ 171.