Etim. Originariamente, var. de bizar.
1.
(
G-azp-bet, AN, L-côte, B; A Apend
)
Ref.:
A;
ZestErret
.
Pizca, brizna, pequeño pedazo; pequeña cantidad.
"2.º (AN), mota, brizna. Egur-pizarrak, las briznas de leña. Arri-pizarrak, las piedrecillas; [...] 4.º (G-bet, L-côte, B, ...), restos, por ej. de cosecha: arto-pizarrak, residuos de maíz"
A.
"Pedacito de carne, aragi-pizar
"
A Apend.
.
"
Gabeko intz pizar hor aprobetxatu nahi izateue ardiyek
"
ZestErret (s.v. intz
).
Atrako 'ut lasto pizarra zure begitik.
Echn Mt 7, 4 (He, Leon fits, TB, SalabBN, Ur lasto, HeH, Dv phits, Ip bürüska, Hual autzxko, Ol agotz, Or, BiblE lasto-izpi).
Nekatu gabe egin dizkigu / gure lagun zarrak lanak, / Napar aldeko koarto pizarrak / bildu ditugu geienak.
EusJok 146.
Osaba indianoaren diru-pizarren jabe gelditzeko larri.
Mok 10.
Infernuetara joan bearra / ori daukazu lan txarra, / lendabiziko erreko zaizka / illia eta bizarra, / burruntziyaren puntan bueltaka / sobratzen zaion pizarra.
Tx B 141.
Zure errotako laka pizarrak / zurrutako aña eztia.
Ib. 106.
Nere bizi guzian altxatako diru-pizarrak ituken.
Lek EunD 42.
Nola ikusten duk agotz-pizarra ire anaiaren begian, eta ire begian dan abea berriz eztuk ikusten?
Ir YKBiz 136.
Ordaintzat bai sari pizar batzuek jaso ere.
Egan 1959 (5-6), 159.
Diru pizer batzuk ere irabaziak baititut yokoan.
Izeta DirG 109 (79 y 83 tbn. diru pizer).
Lan pizer zenbaitzuk bakarrik egin bearrak dire.
Ib. 105.
Txingarrak ere eremanak. Aberatsak ez ginen ta zen pizarra ereman!
Mattin 48.
Akabo nere diru pizarrak / lenago gutxi nuan-da.
Uzt Auspoa
67, 113.
Eguna zaigu laburtu, / erropa pizarrak artu, / onez aurrera obeko degu / basua agurtu.
Uzt Sas 71.
Etxian utzitako / pizarrak jatera.
Uzt LEG II 307.
Zitun traste pizarrak artu ta [...] aldegin zuala.
Ataño
TxanKan
110.
Doi doien gorputzan lege pizar oitxek ittea yekitzen niñunan, kaka ta pixa ittea.
(AN-gip).
PPer FLV
1987, 193.
Atsaldeko pizarren bat egiteko aitzakian [zitatu]
.
PPer Harrip 92.
Dauden pizarrekin bizi bearko dutela [txoriak]
.
Ostolaiz 114.
"
Pizar (AN-gip), belarkondoa"
A Apend.
.
(
pizarrik, en expresiones negativas).
"Nada: etzaio pizarrik axola
"
Asp ANaf 661.
"
Ez zebillen aizean izpirik ere (G-azp, AN-gip), aizin pizarrik ere ez (AN-5vill, B)"
Gte Erd 143.
2.
Labio (de la vulva).
"Naturae muliebris labra, alu pizárrak. Qui non potest coire culpat naturae mulieris labra, alua ezin io dezakénak alupizarraren atzékia egiten du
"
Urt I 468.
3.
"(AN-5vill), hez de leche"
A.
4.
"(L-côte), despojos que arroja el mar"
A.
PIXAR
(AN-5vill, G-bet; Urt I 502). (Forma con palat.). Pizca, pequeño pedazo, pequeña cantidad. "Aliquantum spatii, lekhu guti bat, aphur bat, phuska bat, pixar bat" Urt I 502. "Den pixarra, den apurra" (AN-5vill).
Burruntzi-puntan bueltak emanaz / geratzen zaizun pixarra.
Tx B III 97.
Nik gaur dakiten pixarra ere / ementxen det ikasiya.
Auspoa 77-78, 245.
Atzo egindako diru pixarrak / gaur nolatan dauzkan janik.
Azpillaga (
in
Mattin 127
).
Aurten, Mattin, egin ditugu / nehon ez diran belarrak? / Iaz onak egin ginituen / etorri ziren pixarrak.
Xa EzinB 113.
Bart nere barruan gelditutako errai-pixarrak gora botatzea nai al du?
Berron Kijote 192.
Aurreratzen zuten pixarra, nagusiarentzat.
Ataño
TxanKan
151.
Gure irabazi pixarrak laxter jango dizkiñagu.
Ataño
MLanak
14 (v. tbn. 102 xox pixar aiek).
Kapesne pixar batekin nago oraindik.
Ib. 23.
[Aspaldidanik] ditugun agiriko dokumentu pixarrak eta apurrak.
MEIG I 251.
Mea, berriz, Bizkaian zegoen, Somorrostron batez ere, Gipuzkoak zenbait pixar baizik ez zuelarik.
MEIG V 91.
(
pixarrik, en expresiones negativas).
Ona nola oraindik ere ez degun egotarren antzaren pixarrik.
Otag EE
1883b, 237.
Gramatika pixarrik ere ez dakarren euskal ikasbidea.
MEIG III 62.
(Ref. al tiempo).
An azaldu zan, garaia baiño pixar bat lentxeago.
Ataño
MLanak
101.