(
V, G-azp-to-bet ap. A; Lar, Dv, H (V, G)),
apoko (
G-azp)
Excusa, pretexto. "Prétexte, excuse" H. "Apokue, dificultad, inconveniente, reparo. Dicen apokon bat aterako du o jarriko du" (G-azp; comunicación de I. Gurrutxaga, 1931) ABibl. v. aitzakia, estakuru.
Tr. Documentado en autores guipuzcoanos desde Aguirre de Asteasu; tbn. lo emplea D. Agirre, incluso en textos vizcaínos.
Jauna (ara irugarren apukoa) Jauna, siñalatu genduan soldata; baña txikia.
AA II 177.
Au da, nere Kristauak, aitzakiak ta apukoak billatzea Jainkoaren legearen kontra.
AA III 367.
Aitzaki edergarri eta apuko estalgarriak.
Izt C 357.
Baña onelako apuko eta aitzakiak Jainkoaren aurrean ezer balio etzuten.
Lard 5.
Edozein apukogatik etxeetan sartu, personak il, eta zegoana berekin zeramaten.
Ib. 543.
Eta katoliko dan eta deitzen danak bear dituela atera [buldak] apuko gabe, obedituaz onela Eleizari.
EE 1885b, 214.
Ez dezazula eman, arren! aiñ desegokia beziñ itsusia dan apuko au.
Ib. 234.
Onetarako izan ditzakean eragozpen, apuko eta munduko esamesak desegiñduaz.
Ant JesBi 28.
Nai etzuela esan behar zukean lekuan, eziñ zuelako apukoa emanaz.
Arr May 123.
Eztot gura geiago gorrotorako apukorik (pretexto) ipiñi.
Ag AL 130.
Adalbaldok berak agindu deutsa emon daiala dana, esan-mesan gaiztoen apukoa kentzeko.
Ib. 138.
Argatik bear bezaiñ ongi egiñen ezpanu, apukoa banuke.
Or LEItz
32.
Gomazu, ez yarri apuko ustelik.
Zait Sof 26.
Bai, bai, apukoz ire burua babestu!
Ib. 163.
Pozten ere asi nintzan --ba dakizu, Iauna-- apuko ori ere ba-nula, ez gezurrezkoa, gizonen asarrea eztitzeko, beren semeengatik ez baininduten nai aizu.
Or Aitork 214.
Bazuen apuko ederrik bere burua ta bere iarduna xuritzeko.
Zait Plat 18.
Ocasión.
Errez aztutzen zitzaion emazteari apuko berria zetorrenean.
Ag G 99.
Emen, beti egurretan, nekepean bizi, ta beste leku baten aberastzeko apukoa galdu?
Ib. 253.
Al izan ezkero, iñondik badegu, apukorik bada, ezin gindezke eguneroko baburrunak janda egon.
Ib. 347s.