I .
(Sust.).
1.
Manifiesto, declaración.
"Manifiesto, substantivo"
Lar.
2.
(
Dv).
Cosa que pone de manifiesto.
"Qui révèle, découvre, fait paraître"
Dv (que cita el ej. de He).
Zaude bethiere sinpletasunaren eta modestiaren mugarrietan, zeiña dudarik gabe baita edertasunaren agergarririk handiena.
He Phil 335 (SP 333 edergarri, Echve Dev 378 gala).
"Ornement"
Hb.
3.
Signo, señal, muestra.
O! Jakintasunezko zer agergarri ederra eman zuan Manuelek, eskeintzean Egille Altsuari bere gaztetasun loratsua.
Ag Lar 548.
Bere ontasunaren agergarri ona joakola Mañasiri eskutitzagaz batera emongo eutsien gordairu barruan.
Ag Kr 165.
Euskaldunak [gurutzeak] jaso ditue euren siñistearen agergarritzat.
Ib. 214.
Euskalerria maite duanaren agergarri onena, euskera erabiltzea da.
Ayerb EEs
1916, 278.
Laño ta lurrun, aize ta arnas, / bizitz-marmaririk oro, / esker-onaren agergarritzat / zerura igo bai igo.
SMitx Aranz 175.
Horren [= mozkorraldia iraganik zelako] agergarri lehena izan nuen leze barnetiko auhen-oihu luto bat.
"Indication"
.
Mde Pr 114.
Gure biotzeko samiñaren agergarritzat, zenbat oitura eta usario eztaude zabalduak errialde guzietan: lutoa ta abar...
Vill Jaink 167.
[Liburua] euskereanganako izan dodan maitetasunaren agergarri izango da.
Etxabu Kontu 8.
Bistan da, hitz batek euskaraz ezaugarri horiek daramatzala, oraindik, erdal kutsuaren agergarri, nahi eta ez.
MEIG VII 192.
Oraina etorkizun dugun geroaren agergarri izan daitekeen aldetik.
MEIG VIII 42.
4.
Ejemplo.
Erri guztiari agergarri (ejemplo) on bat emon bear iakola diño Amandok.
Ag AL 70.
O denok ikusiko bazendukete bear bezala Jesusen Pakezko ta Maitasunezko erakuskera ta agergarri donea!
Ag Ezale
1897, 124b.
5.
Indicación, seña.
Estalki onen barruan, lana egin duanaren izen osoa ta bizitokiaren agergarria.
EEs 1911, 181.
6.
Característica (distintiva).
[Euskerarenganako] maitetasun ori agergarritzat artuta, uririk-uri ibilli gera Gipuzkoan eta Naparran euskera zabaldu ta ixiotzen.
EEs 1916, 52.
Igarikera onen agergarri bat ekiñaldiak iru izatia da, ba.
Anab EEs
1920, 170.
7.
Manifestación.
Emeki-emeki higikunde bat sortzen da Irlandararen berpizteko helburuaz. Higikunde horren agergarri ezagutuenetarik bat [...] "Irlandararen biltzarra" da.
Mde Pr 241.
8.
Ejemplo, ilustración.
Batez ere, gaiak agergarri bereziak eta aldian aldikoak eskatzen dituelako, eta agergarri horiek "exenpluak" dira maizenik, hitz jator bezain teknikoaz balia nadin.
MEIG V 103.
Izan ere, hemen agertzen dira barrabaskeriak gure hizkuntzan, inon agertzekotan. Joan San Martinek atera ditu nahaste eta lardaskaren agergarriak Egan-en azken zenbakian.
MEIG VI 171.
II .
(Adj.).
1.
Revelador.
Ezagutu zutela gizonen Salbatzaillea edo argi agergarriz oraino bidean zirenean edo ezagutzazko arraio klar batez.
"Par les lumières de la révélation"
.
SP POB 57.
2.
Expresivo, que expresa.
Zer dai izena? Izena, izateen izakizunan itz agergarria dai.
"Palabra expresiva de la esencia de los seres"
.
A Gram 67 (v. tbn. 365, s.v. agiri).
3.
Publicable.
"Digne d'être manifesté, de paraître"
Hb.
Emen ostera, 267 [erri-olerki] baizik ez. Ortik gorakoak, musikaz agergarri izanarren, itzez eztiralako.
A EY IV 13.
Que puede exponerse (?).
Asmo bikotxa agergarri da.
Erkiag BatB 160.
4.
Característico.
Bitartean Matilde andregai-soiñekoz edo buruko agergarriren batekin jantzi bezate.
NEtx LBB 202.