I .
(Sust.).
1.
zankabe (V-ger-m-gip, G; Lar Sup (-ia , det.), Aq 456 (G), H (+ -ia , det.)),
zankape (V-ger-ple-och-m),
zangape,
sankabee (V-gip)
Ref.:
A (zankape, zankabe);
Iz
ArOñ
(sankábee);
Etxba Eib (zankabiak);
Elexp Berg (zankabe)
.
Corva.
"Corba"
Lar Sup.
.
"Corva, parte de la pierna, opuesta a la rodilla, por donde se dobla"
A.
"Pierna por detrás"
Iz ArOñ. "Zankabietako miña darabitt aspaldixan" Etxba Eib
.
.
Zangapeen yo zuun orpoz, eta belaunek askatu ta lurreen aboz gora yarri.
Or LEItz
37.
Praka nabar batzuk, belaunak baiño beeratxuago, zankabea estalduaz eta barrenaldean zuzen eta polito egon barik, oker ta kako antzean jita eukenak.
Erkiag BatB 42.
2.
(L, BN, Sal, S, R),
zankope (R)
Ref.:
VocPir
305;
A (zangope, zankope);
Lh (zango-pala)
.
Planta del pie.
v. oinpe
(3).
3.
(B; Dv),
zankape
(S),
zankope.
Ref.: A (zankape); Lh (zankape); Izeta BHizt2.
(En casos locales de decl.).
"
Zangopean erabili dute, on l'a foulé sous les pieds"
Dv.
"
Zankapetan erabili (S), pisotear"
A.
"
Zankapetan erabili (S): 1.º piétiner, fouler aux pieds; 2.º mépriser"
Lh.
"
Zangopean ibili zuten
"
Izeta BHizt2. "Zangopean zafratu" Ib.
Hatzamaiten bazutie / ene gereinuak / zankopetan lehertuak / zutie haboruak.
AstLas 39.
Jaun handi hura zeinaren aintzinean zeruak eta lurrak ikharatzen baitira, zankapetan ibili dut ostikoka.
Dv LEd 112.
Arrojatruk izaiteko [gatza] eta gente zankopetan erabiltako.
Hual Mt 5, 13 (Lç ohondikatu, He, TB, Echn, SalabBN ostikatu, Dv oinkatu, Ip zapatü, Ur (V) ostikopetu, Ur, IBe zapaldu, Samper zapakatu, Ol iztikatu, Leon zangopilatu, Or aztakatu).
Napoleon diagu zango petan eman.
Ith Napoleon 35.
Betirisantsen zangopetan / oi! zenbat dabilan herrestan.
Zby RIEV
1909, 228.
Ahalgea behin zangopean ezarriz geroz.
HU Zez 37.
Framazonen zangopean bizitzeaz.
Ib. 91.
Geldi-arazi du zaldia, eta bere aita haren zangopetik ateratu.
HU Aurp 74.
Eskua zabalik lurrean hedatzen zutela, gainerat iganik zangopean leher zezoten herritar gotor zenbeitek, bere hazta guziaz.
JE Bur 31.
Lore hoik zoin diren goxoak begier! / Zangopetan beraz hoitarik ez leher!
Ox 172.
Elizaa ostatü baten bardin etxekitzen zian eta ordena zankopetan ezarten.
Const 25.
[Kakamarro] ekin egiten dunena, irekin ere egin bear litzaken: zango pean lertu!
TP Kattalin 188.
Zango-pean dezu / paratu pobrea.
Auspoa 97, 118.
Abere pare batek edo biek, buztarturik, beren harat-hunat ibiliaz zangopean bihitzen dituzte gero.
JE Ber 18.
Gure mendi maitea etsaiek ordu arte ez baitzuten segur zangopetan ibili.
Zerb Azk 34.
Ta nik aldiz Xiberua / ezariko dit zankhapin.
Casve SGrazi 82.
Ideki zuen athea eta peregrina zangopetan [='a los pies'] hatzemanik barnerat sarthu zuen eta ontsa arthatu.Laph 59. Jainkoak ditu bethi Elizaren zangopean etsayik borthitzenak ukhurtuko eta aphalduko. Arb Erlis 131. Neure Julenetxuk dizdiz bekusazak / lau illargi zuri eure zangopetan. Laux AB 26. Muskon zauden Itsas-Ama, / noizdanik zaitugu, hor, begia hoin goxo, / zangopean eztituz uhainen marruma. Iratz 116.
II .
(Adv.).
1.
zankabe.
Lanzando (la palanca, etc.) por debajo de la pierna. Cf. VocNav: "Tirar piedras a zangopé: por debajo de la pierna (Ochagavía)". v. ZANGOPERA.
Zankabe omen zaude / ona izugarri, / badakizu non naizen / nai banazu neurri.
Xe 288.
2.
zankape
(V-arr ap. A),
zankabe
(V-m-gip ap. A). (Layar) apoyando una pierna en la otra.