Harremana

    OEH - Bilaketa

    6167 emaitza mA bilaketarentzat

    Sarrera buruan (0)

    Emaitzarik ez


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    antzeztu.
    tradizioa
    Tr. Entre los seguidores de Larramendi la palabra tenía los significados de 'pintar' y 'representar'. Posteriormente, los discípulos de Arana Goiri la introdujeron con el sentido de 'representar una obra dramática', que es el único que se ha mantenido.
    sense-1
    I. (Vb.).
    azpiadiera-1.1
    1. (Bera app.), antzestu (Lar, Hb; -nz- Lar).
    Pintar; representar por medio de la pintura. "Pintar" Lar. "Estofar, entre pintores, urre gañean anzestu" Ib. "Peindre" Hb. "Antzeztu, antzeratu, dibujar, imitar; según Larramendi, también pintar" A Gram 366. "Antzeztu, figurar, representar" AG 1432. "Representar una imagen o una acción, pintar" Bera app.
    Horren gatik ere Atzartasuna antzestu dute hiri murruaren gainean dagoen zain bat bezala. "On a peint". Birjin 174. Apelesen pintzela ez litzake aski / Aren edertasuna antzezteko noski. EE 1880a, 152. Nor da ordea, nor, gairik aski / Pintatzeko (antzeztutzeko) nolakoa / izandu zuen anima biguñ / Garbiak amorioa? Otag EE 1882c, 548. Iriarte azkoitiarra, denborarekin eunean lurreko mirari ta edertasunak maisuki antzestuko zituena. Etxeg EE 1892a, 362. Orratz bategaz, sast! sast! odoldu eban eskerra, Batxik ankillea legez, burdi bat idi-bustarri ta guzti antzeztuteko ustean. A BGuzur 118. Euren ixen Lope laterazko lupus-tik entorrala uste ixanik, euren ikurratzetan eta Bizkayaren ikurdijan otsuaz antzeztu ebezan euren burubak. AG 1490. --Zegattik, ba, ezta Orbanbako Sorpena ordutik antzezten, Beraxe bertan Bere buruba irakutsi eban letxerik? --Geure eretxijan, auxe da Orbanbako Sorpenaren antzezkerarik ederrena, egokijena ta donkittarrena. (1897). Ib. 1432. Jaiotzetik bultz egiten zion antzestu edo margotu bear orrek. Ayerb EEs 1915, 261. Jakitun bati gomutau yakon / Sariketa bat jartia: / Nok edertoen margotzen eban / Españaren ixatia. / Batek beinguan antzeztu eban / Bei bat nabar ta luzia. Enb 172.
    azpiadiera-1.1.1
    Representar. v. antzetu.
    Mintasuna eta bekaitza daude antzestuak beren aurpegietan. Otag EE 1881b, 58. Irudimenak ezdau etorkizuneko usteak zelanbait antzeztu ta adineratu baino besterik egiten. "No suele hacer otra cosa sino dibujar". A Gram 162. Irudimenak adinari beronek gero uste izango dauzanak antzeztu daroatsaz. Ib. 163. Eta Paul deunak ere ori esan nai duala dirudi Jesusen bizitza gurean antzeztuta egon bear dala dionean. (2 Cor 4, 10) "Ut et vita Iesu manifestetur in corporibus nostris". JBDei 1919, 165. (Lç manifestatu, He, TB, Dv, Ol, Ker, IBk, IBe, Bibl agertu) Gaudia bere dirdari, ideketasun eta edertasun guztiaz antzezten dan antzoki eder bat. Zink Crit 76 (cf. infra (3)). Irudi ontan zenbat ta zenbat / euskotar gaste geinkez ikusi / antzeztuta. GMant Goi 92. Aukeratu bitzate Anaidiko bazkideen artean, San Pedro, San Andres eta San Joan antzeztu ta irudituko dituzten iru lagunak. Eguzk RIEV 1927, 424. Berbereki antzeztua zegoan, lenengo orri-sortan, Don Quijote ta euskaldunaren arteko erasoa, edestiak dion bezelakoxe egoeran biok. (Quijote IX). Ldi RIEV 1929, 209 (Or ib. 8 bizi bizi ta egite berean margoztua, AIr RIEV 1930, 603 elkarrekin izan zuten garaikeriaren iduria, Anab ib. 610 irudikatua zegoan). Ta orain Erkalaren babesgarri-legea ez al didate ezarriko, legegin begiragarriok ikusi bezelaxe antzeztu ditudala-ta. Ldi IL 26. Sukaldeko suak etxea ondoena antzezten digu. JMB ELG 86.
    azpiadiera-1.2
    2. Imitar. "Imitar, representar; parodiar" BeraLzM.
    Jira gaitean gu euskaldunak / orain geren lur maitera, / non aurkituko degun lan modu / oek antzezteko (imitar) era. RArt EE 1881b, 49.
    azpiadiera-1.3
    3. Representar (una obra dramática). v. antzertu.
    Bilbaoko "Eusko-Gastedi"ko antzerti-bazkunak antzeztu eban lenengoz. Euzkadi 1915, 403 (ap. NeolAG). Mendi-Mendian antzeztu ondoren. Garit Usand 20. Amerikan ere sarritan antzeztu zan, ta irakurri gendunez txit goralduak izan ziran. Ib. 45. Bazekiten Madrid-tarrak Joxe-Mari zerbait egiten ari zala bertan antzeztutzeko. Ib. 42. Aretua gonburuz beterik eguan / Antzerti-jaiok asi zirean orduan. / Lenengoz antzeztu zan "Eskonduko al naz", / Gero "Meza barrija", egoki ta benaz. Enb 196. Ez nuen uste nere antzerkitxoa ain ondo antzeztuko zutenik. Lab EEguna 106. Oarra: Antzerkiok antzeztu nai izan ezkero, abeslari-talde ta talde-buruaren ordez, antzezlari bakarra ezarri diteke. Zait Sof 164. Komeria antzeztutzen duteño, Hamlet bere osabaren aurpegiari ta igikunai begira-begira dago. Amez Hamlet 12. Maiz asko, zintzarrotsak antzeztu (escenificar) egin oi zituzten. Etxde JJ 171. Pastoralak antzezten zirela XVIII. mendean. MEIG VI 59. En DFrec hay 4 ejs. de antzeztu y 6 de antzestu.
    azpiadiera-1.3.1
    (Part. en función de adj.).
    Alkar-izketa zuzpergarria noski, olerki antzeztuaren azal-gairik arduratsuena. Onaind ( in Gazt MusIx 152).
    azpiadiera-1.4
    4. (-nz- Hb). "Appliquer, mettre de l'intelligence; rendre ou devenir ingénieux" Hb.
    sense-2
    I I (Sust.). Pintura, retrato.
    Bein, erritarren eritxia iakitearren, inok ikusten ezebala, beren antzeztu-atzean ostendu zan. A Ezale 1897, 9b. Urrengo egunerako oinetako laburragoakaz erakutsi eban aurre-eguneko antzestua edo irudia. Ib. 9b.

    antzeztu

    antzeztu
    << antzerkilari 0 / 0 antzigar >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper