Harremana

    OEH - Bilaketa

    6167 emaitza mA bilaketarentzat

    Sarrera buruan (0)

    Emaitzarik ez


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    alper.
    sense-1
    1. (V, G, AN-larr), arpel (V-och), ailper (V-gip). Ref.: A (alper, arpel); EEs 1931, 35 y 53; Asp Leiz; Iz ArOñ ZestErret .
     Rodillo, apisonadora. "Rodillo, piedra cilíndrica que se emplea para alisar y afirmar carreteras" A. "Arpel (V-och), pieza tejida de ramas que, cargada de piedras, se arrastra en el campo para pisar terrones" Ib. "Alperra. Zoia austeko eta goldatua ool lodixamar bat izaten da areak baño ortz motxagoakin (G-goi)" Etxbe EEs 1931, 35. "Alperra. Arri astun eta biribilla da. Baserritarrak aratu ta nabastu ondoren gelditzen diran sokillak austeko, eta Jorrailean garia erne ta gero gari-soloko mokillak ondo birrintzeko erabilten dabe" Onaind EEs 1931, 53. "Instrumento de labranza para deshacer los terrones del campo" Asp Leiz. . "Ailperra, para romper terrones" Iz ArOñ. . v. ALPER-HARRI, ERBIL-ALPER.
    Ez al dakizu zokor austeko / alperra dala onena? Tx B III 56. Lurra austeko ta zapaltzeko erabiltzen da. Arrizkoa naiz zurezkoa izan diteke alperra. Garm EskL II 122. Aipa-bearrekoak ditugu gaiñera, nekazari azkarrei dagozkien iskilluak ere; [...] aurrenik golde-muturra [...], Eleusitar amaren gurdi nagiak, alperrak, lurra zapaltzekoak, narrak eta are astunegiak. Ibiñ Virgil 73.
    sense-2
    2. (V-gip). Ref.: SM EiTec1, EiTec2 ; Etxba Eib. .
     Cierto tipo de taladro. (En desuso sg. SM EiTec2 132). "En armería, artefacto elemental de madera usado para taladrar y fresar, que debió representar ahorro de trabajo, de donde quizá la palabra. A veces parece que lo aplicaron también en sentido general refiriéndose a máquinas" Etxba Eib. .
    Garmendiak mandatu egin zion Zapiain erlojugilleari metalak zulatzeko alper (talatua, taladrua) bat eskatuz. Etxde Itxas 200.
    sense-3
    3. (V-gip ap. Iz ArOñ ), ailper (V-gip ap. Iz ArOñ ).
    Trillo.
    sense-4
    4. Gancho del fogón. "Alper. Erratilloak suburuan jartzeko laratzatik esegitzen dan burnia (V-gip)" Urkia EEs 1930, 8.
    sense-5
    5. "Limadora" Doroteo Barinaga (comunicación personal 22-7-1957).
    azpisarrera-1
    ALPER-HARRI (alperrarri V, G-azp-to). Ref.: A; ZestErret. Rodillo para deshacer terrones o para aplanar la tierra.
    Alper-arriak oinazpian geldiro zanpatu izan bai'litu bezelaxe, lotu dira garisoroak eta artasoroak! TAg Uzt 132. Berak asmatutako zurezko uso egalaria. Alper-arri baten ertzean zurezko usoa orekan ezarri, maratilari eragin, ta odi batek zekarren aize zanpatuaren eragitez egan asten zan zurezko usoa. Zait Plat 15. An omen zegoan bide ondoan alper-arri bat, soroan zokorra puskatzen ibillita. BasoM 44.
    azpisarrerakoSense-1.1
    "Alper-harriya baño astuno izan, hitz-jario etengabea duela adierazteko nahiz oso pelma dela adierazteko erabiltzen da. Hori, alper-harriya baño astuno dek" ZestErret.
    azpisarrerakoSense-1.2
    "Alper-harriya baño alperraua izan. Norbait oso-oso alferra dela adierazten du konparaketa honek" ZestErret . Cf. infra.
    azpisarrerakoSense-1.3
    Holgazán. v. alfer.
    Zenbat mozkor, zatar, alper-arri eta sakel-baedun ete da mundu zabalean, iñoiz itsasorik amesetan ere ikusi ez dabenak? Erkiag Arran 115 (La idea popular es que, por el origen, alper = alfer).

    alper

    alper
    << alondegi 0 / 0 altsi >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper