OEH - Bilaketa

6170 emaitza mA bilaketarentzat

Sarrera buruan (0)

Emaitzarik ez


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
aitabitxi.
tradizioa
Tr. Es usado generalmente como nombre propio, sin artículo.
etimologikoa
Etim. Se suele aceptar desde Bähr que aitabitxi es sencillamente aita + bitxi .
sense-1
1. (V, AN, L; SP, Ht VocGr 397, Lar, , H), aitabutxa (AN-egüés-ilzarb), aitabutxi (H), aitagutxi (AN-ulz-erro, Ae; H; atta- AN-gip; aite- AN-ulz), aitaitxi (Arch VocGr, H), aitapitxi (G-goi), aitautxi (AN-gip-5vill-ulz, Ae; aitta- AN-larr; aite- AN-ulz-erro), aitautsi (AN-gip), aitagutxa (Ae), aitebutxe (AN-olza), aitegutxe (AN-araq), aitutxi (AN-ulz), atautxi (AN-5vill-larr-ulz; atta- AN-larr; atte- AN-larr-araq) Ref.: Bon-Ond 139; VocPir 189; A (aita besoetako, aitautxi); A Apend (aitagutxi, aitapitxi); Asp Leiz (atautxi); Iz Ulz (aitutxi); Echaide Nav 216; CEEN 1971, 359; Gte Erd 59 .
Padrino de bautismo. "Parrain" SP, Lecl. "Padrino del baptizado" Lar. v. aitatxi, apaidin, AITA BESOETAKO, AITA PONTEKO. Cf. GSalazar (ap. TAV 2. 2. 17): "Llegósele Ordoño, el sobrino, e [...] díxole: Ayta ujchia, que dize en vazcuençe: Padre, hermosas vichias e cosas" (este ej. admite también una interpretación por la que bitxi no es palabra independiente, sino el segundo miembro de aitabitxi; v. IC III 261, refiriendo el mismo episodio: Aita bitxia, ze bitxiak dira onek?).
Kusiñari, koñatari, suiari, illobari, aitabitxiri eta zure ahaide guziei. "Parrain" . Volt 204. Zer egin behar zaiote Katixima eztakitenei heldu direnean kofesatzera edo ezkonzera, aitabutxi edo amabutxi izatera? CatLav 18s (V 17). Aitabitxik besainka aurthikiko zuen ahur bat sos. Elsb Fram VI. Haurra, hi giristino izana beharra haiz; ni neroni izanen nauk hire aitautxi. Prop 1892, 73. Har ditake nor nahi aitabitxi edo amabitxitzat? CatJauf 107. Aiton-amandre biak jetsi ziran Oñatiko eleiza nagusira aurtxoaren aitabitxi (aita ponteko, aitabesuetako = padrino) bezela. Ag G 70. Eraman induen, jaio ta bateratsu, jaiegun batean elizpera, lenengo agertzen ziran gizaseme ta emakumea ire aita- ta ama-bitxi izateko. A Ardi 19. Aitabitxik ez dirurik, / haurrak ez dikek bururik. Ox 41. Aitagutxik lenbizikoz komulgatzerakoan soinekotxo bat egiten die besoetakoai. (AN-larr). A EY I 188. Ezkondu-arte emoten dautso urtero besoetakoari aitabitxik zapata barriak, amabitxik mokotza. (V). Ib. 189. Aitabitxi ta biok. Erkiag Arran 19. Fermin Igantxi, nere aitaren anaia, izandu zen nere aitautxi. Auspoa 77-78, 18. León-en ere baditu beste izeba-osaba batzuk, ain zuzen bere aitautxia. TxGarm BordaB 102. Ta ni jaio ta nere aitagutxi bear zuanarekin asarre. JAzpiroz 45.
azpiadiera-1.1
Fedez eta leialdadez bethe aita-bitxia, / entzuteaz zuk egizu ene othoitz larria. EZ Man II 31 (dirigiéndose al santo de su nombre).
azpiadiera-1.2
Padrino en gral. "Padrino [...] (aún de matrimonio)" A Apend. .
Aitabitxi bat egon oi dala gizonezkoentzat, eta amabitxi bat andrazkoentzat; oneek, aita eta ama pontekoetatik desbardinak izan bear dabeenak, artuten dituezala eginbearrak eurak eta senitasuna. Itz Azald 132 (hablando de los padrinos de la Confirmación). Maiean bost ginan soil-soilik: meza-emalea, aitabitxi, bi apaiz gazte [...] eta nerau. A Ardi 78 (se refiere al padrino en una primera misa). Aitabitxik: / Pozaren pozez, gañez egiñik, / dakust gaur zure biotza. Enb 99 (en una boda). Osaba Martinek ezkondu zitun eta Liberen ama Josebe eta Agerre izan ziran amabitxi ta aitabitxi. TAg Uzt 314. Nere aita ta ama ezkondu ziranean, nere aitaren aitagutxia Goienetxeko Jose Lorentzo omen zan. JAzpiroz 45.
azpiadiera-1.3
(Fig.).
Ene adiskide maite ta bereterkide gartsu J.J. Arin ta J.M. Zuazti-ri. Gertiruditxo (novela) onen aitabitxi izatea, gizalegez, zueri dagokizute. A Ardi V. Anaidiko bazkideak asko ziran, aitabitxi ona zuten eta apez gaxoai geienez burua makur-arazi zien. Eguzk RIEV 1927, 432. Nondik dator liburu horiek argitaratzeko atzerapena? Dirurik ezetik, aitabitxi bat ez agertzetik... Akes Karmel 1977-2, 62. Azterketa zorrotzak / ta asko eskatu, / ez bada aitabitxirik / lan gabe geratu. Ayesta 76.
sense-2
2. (AN-gulina), aitaitxi (AN-arce), aitautxi (AN-5vill, L-sar, Ae), aitautxu (AN-olza), aiteutxi (AN-erro), aititxi (L-côte), aitutxi (AN-ulz-erro), atautxi ( VocNav .(AN-5vill)) Ref.: EI 351; Iz Ulz (aitutxi) .
Abuelo. " Torri de aitútxi, ha v[enido] el abuelo" Iz Ulz.
azpisarrera-1
AITABITXI-AMABITXI (Pl.). Padrino y madrina.
Zoin dire aitabitxi amabitxien eginbideak? CatJauf 107. Sabelkoien azken haurraren bathaioa da [...]. Gero aitabitxi-amabitxiak irri-egingarri. Ox 40.
azpisarrerakoSense-1.1
Frantzisko Nuñez eta Maria Aguila izango dira aita-amabitxi. Onaind STeresa 20.
aitabitxi
<< aita 0 / 0 aitaita >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper