Harremana

    OEH - Bilaketa

    6167 emaitza mA bilaketarentzat

    Sarrera buruan (0)

    Emaitzarik ez


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    ahazgarri.
    sense-1
    1. (S; aa- A); ahanzgarri (ahantz- A); ahantzigarri; aazkarri (A, s.v. aazgarri ); ahaztugarri; azgarri (V); azkarri; aztugarri (V-gip) Ref.: A (ahazgarri, aazgarri, azgarri); Etxba Eib (aztugarrixa).
     "Lenitivo, lo que hace olvidar, p. ej. una pena" A. "Ahantzgarri, propio para hacer olvidar" Ib. "Aazgarri [...]: 1.º cosa que hace olvidar; 2.º lenitivo (de dolor); 3.º desagravio" Ib. "Ardaua, burukomiñ askon aztugarrixa" Etxba Eib. . Tr. Documentado desde comienzos del s. XVII sobre todo en la tradición meridional.
    Eta sari onen aazkarria dan dañuko pena esaten deutsagun tormentubari. msOñ 153. [Egija au] aaztu gura oi da, ta atarako dabiltz munduko aaztugarrijeen billa. JJMg Mayatz 42. Gure penen ahanzgarri / galdez gaude edanari. (1879). Elzb (ap. DRA ). Bera [aldia] da munduko gertakizun guzien azgarri (lo que hace olvidar), garaille. Etxde AlosT 20. Ba-dakizu, denbora gauz ororen ahantzigarri (ahaztugarri) da. Etxde JJ 63. [Dantzaren] une ortan daki kaieko seme-alaben odol bero baiña baketsuak irakiten asten [...], nekeen aringarri, oiñazeen aztugarri. Erkiag Arran 35. Oin-eskuetako beatzak moztu edo beste onelako zizper ikusi eragiten zienean, ordea, bazuten pozgarri oberik, beren sinestea, alegia, ta Sokratek baino azkarririk geiago, noski. Zait Plat 101. Zezenetako zaldi zaharrei begi-aurrean ezartzen dieten zapiaren ordezkoa da [zinema], alkoholaren gisako bizitza eta heriotzaren ahazgarria. MEIG I 172.
    azpiadiera-1.1
    + ahanzgarri (Dv), azkarri (V-ger-ple-arr-oroz, G ap. A; H), aazkarri, azgarri, askarri. Cosa que hace olvidar, que supera lo anterior. "Gaixtakeria bat egin du bertze guzien ahanzgarri, il a commis une méchanceté qui fait oublier toutes les autres" Dv. Harriet y Azkue citan a Lardizabal.
    Orduan izanen dire husu apostasiak, / iraganen ahantzgarri azkenik ethorriak. EZ Man I 64. O pena, ta pena guzien azkarria! Cb Eg II 124. Guziak baño andiago bat, ta guzien azkarria falta dala. Ib. 129. Bekatu onik ez dago; baña komunio gaiztoarekin egiten dana da guziz ezain, beltz, ikaragarri ta besteen azkarria bezala. Mg CC 241. Bada despeidako jentiaren urteneria da guztien aazkarrija. fB Olg 71. Gatx bat, leen esan dirianen aazgarrija. fB Ic II 205s. Baina guztien azgarrija da, Amonimo beneragarrijagaz jazo zana. fB Ic III 303. Etorri ziran Erromatarrak Españara, aurrekoen azgarriak eta are gosetiagoak. Izt C 257s. Goseteak lenengo egunetik kalte andiak egiten zituen; baña atzeneko lanbide onekin lenagokoen azkarria sartu zan. Lard 542. Baña arterañokoen azkarriak geroko zeuden. Ib. 47. Oi hau oinhazea, bertze guzien ahantzgarria! Dv LEd 222. Beste gaitzen ahazgarri, / pikarrai dute ezarri. CantS 4187. Alborotorik eztedin sortu / lengo guziyon askarri. KarlBB 33. Aurtengoa da baña, danen azkarria, / irakurri dodana baldin bada egia. AB AmaE 241. Baiña oraindik gero egin zituzan bi, / lengo danen artian diranak azkarri. Ib. 96. Gaiztakerian lengo azkarri edo len baño areago. Arr May 179. Lengoaren azgarria. Arr Bearg 422. Danen azkarriyak [bertsoak], / lenak ere ez dira / ain farragarriyak. AzpPr 131.
    sense-2
    2. (H), ahanzgarri (-ntz- H), antzigarri (H), aztugarri (H), azkarri. Digno de ser olvidado. "Digne d'être mis en oubli" H.
    Antxe [galdu dan markan] nebazan ogeta bat lengusu ta nebea, / arek baiño bearragoa aita neurea, / arek guztiak baino azkarriago jaubea . (V-m). A CPV 933 (Azkue traduce "olvidadizo (sic)"). Eztot baiña uste, gertakizun aazkarriren bat gomutaratu izan arren, euskalseme dongetzat eukiko nozuenik. A Ezale 1897, 239a. Gizonak antzeman lezaiokek zer aundia dan, zer txikia dan, zer aztugarri, zer arrigarri. Anab Usauri 16. Jina duk, haur erho ahanzgarria. Jina duk Omnia Saindu-biharamun, Hilen eguna! SoEg Herr 5-11-1959 (ap. DRA ). Lokarri sendo ta autsi-eziñekoak ditu nunbait gure izateak Arekin. Bestela, ahanzgarria balitz, ahantzia legoke aspaldidanik. Vill Jaink 24.
    azpisarrera-1
    AHAZGARRIKO (aazkarreko A (s.v. aazgarri); azkarreko V-ger ap. A). "Lenitivo, lo que hace olvidar penas o cualquier otra cosa" A.
    Auxe da arrigarriena ta beste iazoera guztien azkarrekoa! A BGuzur 78.

    ahazgarri

    ahazgarri
    << ahate 0 / 0 ahaztu >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper