1.
(H),
berpertatik (V ap. A
; Añ, Dv (V)),
berpetatik (Añ),
berpertati (V ap. A
; Añ),
berpetati (Añ),
berbertatikan
Inmediatamente, al momento. "Inmediatamente", "luego, de aquí a un poco", "ahora, luego", "(al) instante", "(al) punto", "(al) momento" Añ. "Berbertatik agertuten da bertan (ispiluan) zure iduria, immédiatement apparait là (dans le miroir) votre image (Astar)" H s.v. bertan. "En seguida" A. v. bertatik, berehala.
Tr. Documentado en textos meridionales desde principios del s. XIX, algo más frecuentemente (al menos hasta el s. XX) en autores vizcaínos. La forma más usada es berbertati(k);
berpertatik se encuentra en Jauregui, Iztueta, Uriarte y Otxolua; berpetati(k) en Añibarro, y, más modernamente, en Akesolo.
Bada berpetatik artu eben bidea.
Añ
LoraS
7.
Begira ze laster ustel-kirastuten dan arima baga gelditu dan gorputzik sendo indartsuena. Berpetatik asten da emoten usain txarra.
Ib. 103.
Bada jakinik ziur ziur eztiriala eurenak, edo norenak dirian, berbertatik biurtu biar deutsez.
Astar II 158.
Ain daukat jenijo bizija, ain lasterra eta erria, ze berbertatik iragoten naz.
Ib. 104s.
Asmetan badozu zeure arimaan bekatu mortalen bat, berbertati, geiago luzatu bagarik, konfesa zaitekez gaur.
Añ
EL2
31 (
EL2 27 bereala
).
Bai berpertatik artzen det asmo oso betea, ez geiagoren geiago bekaturik egiteko.
Jauregui 235.
Mindu ziren lazki Euskaldun prestuak, eta asi ziran berpertatik Euskara garbi gozoaren doai ederrak zabaltzen mundu osoaren jakiunderako.
Izt C 9.
Eta Agintari ta Buruzariak jarri ditzatela berpertatik aginde oek bear dan bide zuzen egokian irozotzeko moduan.
Ib. 140.
Baña gitxi dira diñuenak bijotzetik: oraintxe berpertatik ondu gura dot
.
Ur MarIl 78.
Ongi izango da adieraztea berbertatik irakurleai urtez-urte Santuaren bizitzako gertaldirik bikañenak.
Aran SIgn III.
Berbertatik oso beste bat egiñik.
Ib. 69.
Betor bada ber-bertatik / plei plei beterik basoa.
JanEd I 115.
Euren zotin ta negar, zizpuru, tristeen alde, / Jaso izu jaso, zure besoa berbertatik.
AB AmaE 437.
Baña pekatu egin zuan eta berbertatik galdu zituan apainduriya abek.
Ag Serm 130.
Jaungoikuak desanparatuko zaituzte berbertatikan, eta ilko zerate zeon pekatuan.
Itz Berb I 18 (en la vers. guipuzcoana; en la vizcaína berbertatian, tal vez errata).
Nai dezunean, bada, berbertatik joan zindezke.
Ag G 284.
Asi bada ber-bertatik: asi berriro animaren etsaia purrukatzen, jarrai gogotik aragiaren jaikiera gaiztoak azpiratzen.
Ib. 342.
Patxikok berbertatik txapelaz keinu bat eginda.
A Ardi 66.
Bertoldak, amabi kaikutzarra zorro barruban imiñi ebanian, berpertatik iges egittia erabagi eban.
Otx 83.
Ba-ekijalako berpertatik ezpai barik urkatuten eruango ebena.
Ib. 87.
Ta ber-bertatik, onâ Euskel-Idazle-Batzarentzat bi zeregin polit.
Ldi IL 147.
Berpetati artu zituen Andra Mariko parroko jaunek agindu au betetako bideak.
Akes
Ipiñ
14.
Banekian nik erritik ez urruti bazala chott edo gatz-putzua ta ber-bertatik ikustea otu zitzaidan.
Anab Aprika 91.
Mundu onen legeak gordetzen baditugu, ber-bertatik dugu saria.
Vill Jaink 103.
Olakorik baldin bada, --Santxok-- ber-bertatik uzten dut nik, agindutako ugartearen gobernadoretza.
Berron Kijote 117.
2.
Directamente.
Guda oñetako nekeak ez sentitzen nonbait ber-bertatik.
"No experimentar el rigor inmediato"
.
EAEg
18-3-1937, 1309.
Bazkun guziak geok ikustatu bear ber-bertatik ikustatu ere.
"La intervención directa"
.
Ib. 29-12-1936, 674.
BERBERTATIKO.
Instantáneo, inmediato.
Lau gauza oneek etzirian bata bestien leijan edo ondoren egin, ezpada beingo beingo baten edo berbertatiko instantetxu baten.
Astar I 46s.
Bada borondatiak beingo beinguan nai izatia da asko; berbertatiko baija edo konsentimentuba baño ezta biar.
Astar II 114.