Onom.:
Berasco Aoçauala. (Artajona, s. XI-XII). Lac VM 47.
1.
(AN, L, R, S),
ahazabal
(SP, H),
agozabal
(V-gip, AN-larr-ulz). Ref.: A (ao-zabal); Inza RIEV 1928, 151; Iz ArOñ (agósabala , arránpalo).
Hablador, bocazas. "Gizon aha-zabala, hitzmitztia" SP. "Vantard, bavard" H. "1.º imprudente en el hablar, [...]; 2.º desbocado (msLond)" A. "Aozabal, exagerado" Garate Cont BAP 1962, 258. "Imprudente en el hablar. Eziozu kasoik eiñ, aozabal utsa da ta" Elexp Berg. v. AHO-HANDI.
Ikhusten duzunean ezen presuna bat dela erasle handi, minzatzaille, aha-zabal, hitz mitzti, elha berriti eta salhati, eztiozu halakoari sekereturik fidatzen.
Ax 538 (V 346).
Aho zabal zenbeitek badute erasten, / Hainitz diru dutela aphezek izaten.
Hb Esk 196.
Behi baten buztanari itxikiz hiltzea eder da Buddaren haurrentzat: Europako yaun aho zabalentzat?
Hb Egia 66.
Neri igual ekartzen ziraten koronelaren elastikua [...], eta neska abo zabal ura asten zan farrez lertzeko zoriyan.
Iraola 15.
Loretuta euskel lan abek galtzen etziran zimurtuak beriala, abertzale abo-zabalen aurrian?
EArzdi ( in
Kk Ab II 5
).
Berak ere dirua izango du, baña ez da gain-gaiñekoa, gaiñera aozabala.
EgutTo (ap. DRA
).
Leku apartatu batera eramanen duzu aho zabal hau, eztezadan sekula berriz ikus.
Arti Tobera 283.
Etzidieia ziek ahalke, / holako ahozabalez?
Casve SGrazi 98.
2.
(Aplicado a cosas).
"Boquiancho, [...]
aozabal
"
Lar.
"(V, G), barco sin cubierta, como eran antes los de cabotaje"
A.
"Se dice de las piezas grandes reventonas. Dana gastaña aozabala, gastañadi aretan
"
Etxba Eib.
Bola biribill ao zabala / ikusi or jostalari.
Olea 59.
(Fig.).
Bertara begiratu eban, da argi ziriña ta illuntasun ao-zabala baiño besterik ezeban ikusi.
A BeinB 89.
3.
(G, B),
agozabal (B; VocB
),
auzabal (R-uzt),
abazabal (AN-larr)
Ref.:
A (ao-zabal, agozabal);
Asp Leiz (abazabal);
EAEL
324n;
Izeta BHizt2 (agozabal)
.
Bostezo.
"
Gízon korrék égin dién ánitx auzábal
"
(R-uzt).
EAEL
324n (cf. AHOZABAL EGIN).
Jasan zatzue halaber ahozabal edo aharrosirik gabe nere atseginaz.
Prop 1911, 14.
(ap. DRA)
4.
Con la boca abierta.
Aho zabal badago ardia bidetan, / Arrapoa yarian, odol sudurretan, / Hatsak nekhez ematen, gorrisko begiak, / Ideki behar zaizko odol ithurriak.
Hb Esk 231s.
Beste ainbestetan bota zuen zabal legarrera, aparra zeriola, begi-oker eta abo-zabal, pizti itsusi bat bezala.
Or Mi 60.
auzabal (R-is).
"
Auzábal, bostezando"
ContR
517.
AHOXABAL.
(Hb; aotxabal Lar). (Forma con palat. expresiva).
a)
"Boquiabierto", "papanatas, papahuevos, simple" Lar. "Sot, simple" Hb.
b)
"Boquiancho, aotxabala" Lar.
AHOZABAL EGIN.
"Auzábal égin, bostezar (R-uzt)" Iz R 393. "Auzabal egin du" (G-bet) EAEL 324.
AHOZABALIK.
v. AHO(A) ZABALIK (s.v. aho).