(AN, L, BN, S, R; Urt Gram 19, Ht VocGr, Lecl, VocBN , Gèze (-añ), Dv, H), erran (S), errein (BN, S; H), arrain, erhain, erein (L-côte), errai (G-nav, AN-ulz-gulina, Ae, Sal; Lcc, Urt I 29, Dv), errei (G-nav) Ref.: VocPir 275; A (erraiñ); EI 125; Lrq (erran); Iz Als y Ulz (errai); EAEL 10, 299 .
Riñones; región lumbar; espalda. "Espalda, erraya " Lcc. "Reins, rognons. Errainetako mina " H. " Erraiek puskatuko dizkiet (G-nav)" Inza NaEsZarr 122. v. giltzurrin. Tr. Atestiguado desde comienzos del s. XVII en autores septentrionales no suletinos; tbn. en Mendigacha (arrain ) y Echenique. Errain es la forma más documentada.
Ene errainak liluramenduz betheak dira eta ene gorputzeko osasuna galdu da. Harb 327. Kargaren azpian makhurtua bezala bainaiz [...]. Sentitzen dut ene erraiñetan dolore borthitz bat. Gç 45. Idiak eta behiek errainetako mina dutenian zer egin behar den. Mong 589 (cf. infra ERRAINETAKO). Nik zundatzen ditudala bihotzen eta erraiñen barrenak, eztudala iuiatzen kanpoko idurien arabera. "Corda & renes" . Ch III 46, 4. Zuen arimako errainak gerrikaturik eta sobreki bizitzen zaretela. He 1 Petr 1, 13. Larruzko gerriko bat bere erraine[n] inguruan. TB Mt 3, 4 (Echn errañen inguruan ). [Belea] herbalago erraiñez, gormant hura [arranoa] bezain. "Plus faible des reins" . Gy 235. Yotzen dutelarik batek bizkarrean [...] bertze batek errainetan. Elzb PAd 63. Gizon adinekoek [...]. Errainak gogortu, besoa phizutu [...]. Arb Igand 144. Erran zuten komentuek aski zutela baimenaren galdatzea; salbu jesuistei eta ez dakit bertze zoini ere, bertze guzieri emanen zutela baimen hori: l'autorisation. Hara, non diren oro lurrean, errainak hautsirik. Bat ez baita autorisation eskaintzen zutena ardietsi duenik. HU Zez 152. Bainago arrainetarik baldatruk; ezdoked eskribi, ezbainaiteke xaseririk egon. Mdg 141. Atheratua zen etxetik [...] bi eskuak errain-gibelean kurutzaturik. Barb Sup 67. Sahetsetik agertu zitzaizkoten eta baionetekin erhainen xixtatzen hasi, haratxago joanarazteko. Zerb Gerlan 88s.
v. tbn. AR 334. Hb Esk 185. Zby RIEV 1909, 103. Jnn SBi 91. Prop 1897, 117. Ox 88. Lf Murtuts 37. Zerb Azk 90. JEtchep 29.